
Avrupa'daki enerji krizi, Ukrayna üzerinden gelen Rus doğal gazı akışının kesilmesiyle derinleşirken, Türkiye'nin bölgesel enerji merkezi olarak artan stratejik önemi dikkat çekiyor. Rus enerji şirketi Gazprom, Ukrayna'nın Avrupa'ya doğal gaz sevkiyatına dair anlaşmasını uzatmaması ve Moldova'nın borcunu ödememesi gerekçesiyle 1 Ocak'ta gaz sevkiyatını kestiğini duyurdu.
Ukrayna üzerinden gaz sevkiyatının durması ve TürkAkım doğal gaz boru hattı'nın öneminin artmasıyla, Avrupa'ya gaz iletebilecek tek geçiş güzergahı TürkAkım olarak öne çıkıyor. Türkiye ile Rusya arasında imzalanan anlaşma kapsamında 2020'de devreye giren ve her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşan TürkAkım üzerinden, 1 Ocak 2020-31 Aralık 2024 tarihleri arasında Türkiye'ye yaklaşık 44,4 milyar metreküp ve Avrupa'ya 59,8 milyar metreküp gaz akışı sağlandı.
Macaristan'ın Ankara Büyükelçisi Viktor Matis, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ukrayna üzerinden doğal gaz geçişinin kesintiye uğramasının önceden öngörülebilen bir risk olduğunu ve bu riski azaltmak için ülkesinin gaz tedarik kaynaklarını çeşitlendirme stratejisi benimsediğini belirtti. Matis, TürkAkım projesinin Macaristan için stratejik öneme sahip olduğunu vurgulayarak, bu güzergahın 1 Ekim 2021'den itibaren ülkesinin gaz ithalatının ana dağıtım güzergahı haline geldiğini ifade etti.
Matis, TürkAkım üzerinden sağlanan güvenli tedarikle Macaristan'ın Ukrayna üzerinden gaz transitinin sona ermesinden etkilenmediğini ve Türkiye'nin Avrupa'nın enerji güvenliğindeki hayati rolünü ortaya koyduğunu belirtti. Türkiye'nin enerji güvenliği hedeflerine de değinen Matis, şu ifadeleri kullandı: "Türkiye, gaz arzının çeşitlendirilmesi, yerli üretimin artırılması ve döngüsel enerji sistemlerinin geliştirilmesinin, sadece kendi enerji güvenliğini değil, aynı zamanda bölgesel enerji merkezi olma arzusunu pekiştiren araçlar olduğunun farkında."
Moldova Enerji Bakanlığı Devlet Sekreteri Constantin Borosan, Rusya'nın Moldova içinde bulunan Transdinyester bölgesine gaz tedarikini bir silah olarak kullandığını, bu durumun Moldova'nın Avrupa yanlısı hükümetini zayıflatmayı hedeflediğini söyledi. Borosan, ülkesinin enerji kaynaklarını çeşitlendirme çabalarını ve mevcut altyapısının Avrupa'yı Hazar Denizi ve Orta Doğu'dan gelen gaz kaynaklarına bağladığını vurguladı.
Türkiye'nin, yenilenebilir enerji ve altyapı projelerindeki deneyimi sayesinde bölgesel enerji merkezi olarak konumunu güçlendirdiğinin altını çizen Borosan, Moldova'nın Türkiye'nin enerji iş birliği alanlarındaki potansiyel yatırımlarını memnuniyetle karşıladığını belirtti.