Türkiye'nin Enerji Üretiminde Önemli Gelişmeler
Türkiye, yerli enerji üretimini artırarak enerji ithalatını 2023 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 5 azalttı. Merkez Bankası verilerine göre, 2023'te enerji ithalatı 69 milyar 113 milyon dolar iken, 2024'te bu rakam 65 milyar 589 milyon dolara geriledi.
Yenilenebilir Enerji ve İthalatın Düşmesi
SETA araştırmacısı Büşra Zeynep Özdemir, 2024 yılının Türkiye enerji sektörü açısından önemli bir dönem olduğunu vurgulayarak, enerjinin hemen her alanında üretimin bir önceki yıla kıyasla artmasının enerji ithalatındaki düşüşte etkili olduğunu belirtti. Özdemir, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nun (EPDK) raporuna göre, 2023'te elektrik üretiminin ocak-kasım döneminde yüzde 4'ten fazla bir artış gösterdiğini ifade etti.
Yenilenebilir Enerji Kapasitesindeki Artış
Özdemir, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı santrallerde en fazla artışın görüldüğünü ve bunun, 2011 yılından bu yana uygulanan YEKDEM programının başarısı sayılabileceğini kaydetti. 2023 Ocak-Kasım döneminde YEKDEM kapsamında kurulan santrallerin kurulu gücü 14 bin 411 megavat iken, 2024'te 18 bin 204 megavat olarak gerçekleşti.
Karbonsuzlaşma Hedefleri
Türkiye, 2035'e yönelik yenilenebilir enerji hedeflerini daha hırslı bir şekilde güncelleyerek dışa bağımlılığı azaltmayı ve iklim değişikliğiyle mücadelede izleyeceği kararlı politikaları artırmayı planlıyor. Özdemir, 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmayı hedeflerken, 2035 yılına kadar rüzgar ve güneş enerjisi kurulu gücünün 120 bin megavat seviyesine çıkarılmasının planlandığını belirtti.
Yerli Üretimin Önemi
Özdemir, yerli petrol ve doğal gaz üretimindeki artışın enerji ithalatını azaltmada büyük rol oynadığını vurgulayarak, Gabar Sahası'ndan sağlanan yaklaşık yarım üretimin, geçen yıl kasımda toplam petrol üretiminin 3 milyon 425 bin varil olduğunu aktardı. Ayrıca Sakarya Gaz Sahası'ndaki artan üretimin 7 milyon metreküple 3,5 milyon hanenin tüketimini karşılayabileceği seviyeye ulaştığını ifade etti.
Uzman Görüşleri
Ekonomist Kenan Aslanlı, enerji ithalatındaki düşüşün, yenilenebilir enerji yatırımlarının genişletilmesi, enerji tüketiminde verimlilik ve tasarruf odaklı önlemlerle ilişkili olduğunu söyledi. Aslanlı’ya göre, Brent petrolün vadeli işlem fiyatlarının geçen yıla göre 2 dolar azalarak 80 dolar seviyesine gelmesi de bu düşüşü etkilemiştir.
Aslanlı, enerji ithalatının azalmasının kalıcı bir eğilim haline gelmesi durumunda, Türkiye ekonomisi için önemli olumlu sonuçlar doğurabileceğini belirterek, cari açığın daralması, döviz rezervlerinin artması ve orta vadede ekonomik büyümeye olan etkileri hakkında bilgi verdi.
