TRT World Forum 2025: Ticaret Çatışmaları ve Yeni Küresel Rekabetler İstanbul'da Tartışıldı
İstanbul'da düzenlenen TRT World Forum 2025, "Küresel Yeniden Kurulum: Eski Düzenden Yeni Gerçeklere" teması altında dünya genelindeki ticaret çatışmaları ve yeni küresel rekabet alanlarını gündeme taşıdı.
Panel: Ekonomik Cepheler
Moderatörlüğünü TRT World sunucusu Auskar Surbaktinin üstlendiği "Ekonomik Cepheler: Ticaret Çatışmaları ve Yeni Küresel Rekabetler" oturumunda konuşmacılar arasında Andrew Caruana-Galizia (Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Bünyesinde Avrupa ve Avrasya Başkanı), Henry Huiyao Wang (Çin ve Küreselleşme Merkezi (CCG) Kurucusu ve Başkanı), Jan Bohanes (Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Hukuki Danışma Merkezi Kıdemli Danışmanı), Prof. Jane Kelsey (Auckland Üniversitesi), Humberto Lopez (Dünya Bankası Türkiye Direktörü) ve Rashid Kaukab (Uluslararası Sürdürülebilir Kalkınma Enstitüsü (IISD) Ticaret ve Sürdürülebilir Kalkınma Kıdemli Uzmanı) yer aldı.
Konuşmacıların Vurguları
Andrew Caruana-Galizia, iklim değişikliği ve siyasi gelişmelerle birlikte küresel işbirliğinin sabit kalmadığını, coğrafi dönüşümlerin yaşandığını belirtti. Salgın ve küresel felaketlerle etkileşimlerin arttığına dikkat çekerek, yapay zekanın sınırlarına ilişkin uyarılarda bulundu; "Yapay zekayı düzgün kullanmalıyız, mesela nükleer silahlarda kullanmamalıyız." Ayrıca özel sektör seviyesinde yapay zeka kurallarının konulabileceğini ifade etti.
Henry Huiyao Wang, Çin'in eskiden stratejik bir rakip olarak görüldüğünü, ancak ABD-Çin ilişkilerinde son dönemde yeni bir dönemin başladığını söyledi. Vergiler başta olmak üzere iki ülke arasında yeni düzenlemeler olduğunu, bunun Çinli şirketleri etkilediğini aktardı. Wang, ilişkilerde "stabilite"den söz ederek "Çin ve ABD birlikte çalışabilir" değerlendirmesinde bulundu ve Çin'in yeşil enerji alanındaki çalışmalarına işaret etti. Ayrıca Türkiye'nin bölgedeki önemine değinerek İstanbul Havalimanından etkilendiğini belirtti.
Humberto Lopez, ülkelerin farklı yapılarının ticarete ve gerilimlere etkisinin değiştiğini vurguladı. Gümrük vergilerinin yüksek olduğu ülkelere ihracatın sınırlı kaldığını, ülkelerin bu duruma göre uyum sağlaması gerektiğini söyledi. Büyüme dinamiklerine bakıldığında bazı ülkelerin zor durumda kalabileceğini ifade ederek küresel bir belirsizlik ortamına dikkat çekti: "Ne olacağını bilmemek zorluk yaratıyor. İnsanlar bu belirsizliklerde yatırım yapmada zorlanıyor."
Jan Bohanes, ulusal güvenlik kapsamında ülkelerin aldığı önlemlere değindi ve ulusal güvenlik tanımlamalarında ayrışmalar ile farklı uygulamaların bulunduğunu aktardı.
Prof. Jane Kelsey, küresel ticaret politikasının güç politikaları tarafından şekillendirildiğini vurguladı. Bu eğilimin hem politik hem ekonomik nedenleri olduğunu söyleyerek küresel krizlerde çözümlere odaklanılması ve çok kutuplu yaklaşımların artırılması gerektiğini belirtti.
Rashid Kaukab, ekonomik ve ticari kaygıların yanı sıra iklim değişikliğiyle mücadele ve çevrenin korunmasının önemini öne çıkardı. "Dünya genelinde pratik olarak birçok güvensizlik var" diyen Kaukab, krizlerin sıklığına dikkat çekerek "Her 5-6 yılda bir krizle karşılaştık. Biz krizlerin dünyasında yaşıyoruz. Bu krizlerin şiddeti, küresel ticaret sisteminde artışa geçiyor, bu konu hakkında bir şeyler yapmamız gerekiyor. Krizleri fırsata çevirebiliyor olmamız gerekiyor." değerlendirmesinde bulundu.
Genel Değerlendirme
Oturumda, ticaret çatışmalarının ve yeni rekabet alanlarının ekonomik akışları, yatırım kararlarını ve küresel işbirliğini nasıl etkilediği kapsamlı şekilde tartışıldı. Konuşmacılar, yapay zeka düzenlemeleri, ulusal güvenlik tanımlamalarındaki farklılıklar, çok kutuplu yaklaşımlar ve iklim politikalarının ticaretle ilişkisi gibi konulara vurgu yaparak işbirliği ve uyum arayışlarının önemini öne çıkardı.
'Küresel Yeniden Kurulum: Eski Düzenden Yeni Gerçeklere' temasıyla dünyanın dört bir yanından liderleri ve uzmanları İstanbul'da bir araya getiren TRT World Forum 2025'te 'Ekonomik Cephe Hatları: Ticaret Savaşları ve Yeni Küresel Rekabetler' oturumu düzenlendi. Moderatörlüğünü TRT World sunucusu Auskar Surbakti'nin (sağda) yaptığı panelde, Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Bünyesinde Avrupa ve Avrasya Başkanı Andrew Caruana-Galizia (solda), Çin ve Küreselleşme Merkezi (CCG) Kurucusu ve Başkanı Henry Huiyao Wang (sol 2), Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Hukuki Danışma Merkezi Kıdemli Danışmanı Jan Bohanes (sağ 4), Yeni Zelanda'daki Auckland Üniversitesinden Prof. Jane Kelsey (sağ 3), Dünya Bankası Türkiye Direktörü Humberto Lopez (sol 3) ve Uluslararası Sürdürülebilir Kalkınma Enstitüsü (IISD) Ticaret ve Sürdürülebilir Kalkınma Kıdemli Uzmanı Rashid Kaukab (sağ 2) konuşmacı olarak yer aldı.
