Milyonlarca vatandaşın endişeyle beklediği temmuz ayı, zamlarla geldi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son açıkladığı enflasyon verileri, yeni bir zam dalgasının habercisi olarak gündemdeki yerini korurken, Haziran ayında %1,37 olarak gerçekleşen aylık ve %35,05'e ulaşan yıllık enflasyon oranları, piyasalardaki fiyat etiketlerinin yeniden yazılmasına neden oldu. Bu kapsamda ÖTV artışı dahil bir çok kalemde büyük zamlar devreye alındı. Özellikle 12 aylık ortalama enflasyonun %43,23 seviyesinde belirlenmesi, kiradan ulaşıma, gıdadan eğitime kadar çok alanda büyük zamlara mahla verdi. İşte temmuz ayı itibarıyla cepleri en çok zorlayacak ve bütçeleri altüst edecek 12 temel zam kalemi.
BARINMA, ULAŞIM ZAMMI: KİRA VE AKARYAKIT ZAMMI ALARMDA
Vatandaşın en temel iki gider kalemi olan barınma ve ulaşım, zamlardan en ağır darbeyi alan sektörlerin başında geliyor. Hükümetin kira artışlarına getirdiği %25'lik sınır uygulamasının sona ermesiyle birlikte, yeni dönemde ev sahipleri yasal olarak 12 aylık enflasyon ortalamasını baz alabilecek. Bu da, mevcut kiracılar için %43,23'e varan fahiş kira artışları anlamına gelmekte iken özellikle de büyükşehirlerde yaşayan milyonlarca kiracı için bu oran, cepleri yakacak.
Ulaşım cephesine bakıldıpğında da durum hiç de iç açıcı durmuyor. Temmuz ayının ilk günleriyle birlikte akaryakıta gelen devasa Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) artışı, pompa fiyatlarını adeta uçurdu. Benzin, motorin ve otogaz (LPG) fiyatlarına yansıyan bu zamlar, sadece özel araç sahiplerini değil, topyekûn ekonomiyi etkileyecek. Artan nakliye maliyetleri, market rafındaki ürünlerden sanayi üretimine kadar her alanda yeni zamların fitilini ateşleyecek iken ulaşımda da büyük zamlar bekleniyor.
GIDA ENFLASYONU HORTLADI
Gıda enflasyonu, tüketicinin en çok hissettiği ve mücadele etmekte en çok zorlandığı alan olmaya devam ediyor. Özellikle temel besin maddelerindeki artışlar durdurulamazken, Unlu mamuller ve kahvaltılık tahıllar gibi ürünlerde çift haneli fiyat artışları vatandaşı daha da zorlayacak.
Enerji maliyetlerindeki durmak bilmeyen yükselişin ise yakın zamanda elektrik faturalarına yeni bir zam olarak yansıyacağı da uzman tahminlerinde yer alıyor. Yaz sezonunun tam ortasında gelen zamlar, tatil planlarını da vurdu. Artan maliyetler ve yüksek talep nedeniyle otel ve pansiyon konaklama ücretlerinde %7'nin üzerinde bir artış yaşandı. Yerli turist için Ege ve Akdeniz sahillerinde birkaç günlük bir kaçamak bile artık lüks haline geldi. Öteyandan küçük elektrikli ev aletleri gibi ithalata dayalı ürünlerin fiyat etiketleri de rekor seviyelere taşınacak.
EĞİTİM VE SOSYAL HAYATA ZAM
Yeni eğitim-öğretim yılı yaklaşırken özel okullar da fiyat tarifelerini güncelledi. Veliler, çocuklarının geleceği için yapmak zorunda oldukları harcamalarda büyük bir şokla karşılaştı. Okul öncesi eğitim, ilköğretim ve lise (ortaöğretim) kademelerindeki özel kurumlarda yapılan zamlar, aile bütçelerini derinden sarsdacak iken kayıt yenileme döneminde açıklanan yeni ücretler, birçok aileyi devlet okullarına yönelmek ya da eğitim kredisi gibi ek maddiyat kullanımına itecek.
Son olarak sosyal hayatın ve kişisel harcamaların bir parçası olan şans oyunlarında (piyango, iddaa vb.) yapılan fiyat güncellemeleri de dikkatlerden kaçmadı.
