TBMM'de Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun beşinci toplantısı tamamlandı
"Terörsüz Türkiye" hedefi doğrultusunda TBMM'de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun beşinci toplantısı sona erdi. Toplantının ikinci oturumunda sivil toplum kuruluşları gözlem, öneri ve görüşlerini paylaştı.
Katılımcı kuruluşların görüşleri
İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER), Tahir Elçi İnsan Hakları Vakfı, İnsan Hak ve Hürriyetleri (İHH) İnsani Yardım Vakfı ile İnsan Hakları Derneği (İHD) temsilcileri toplantıda söz aldı.
İHD Genel Başkanı Hüseyin Küçükbalaban, komisyonun yasayla kurulmamış olmasını eleştirerek çalışma süresinin kısa olduğunu belirtti.
İHD Merkez Yürütme Kurulu Üyesi Vetha Aydın Yüksel, derneğin hem tanık hem mağdur olduğunu ifade ederek: "Kürt meselesinde çıkan sorunlardan kaynaklı hem mağdur hem tanık olarak karşınızda duruyorum. İHD'nin dili, İHD'lilerin istediği devamlı barıştır. Yargı süreçlerine maruz kalsak da tehdit edilsek de kurulan komisyonla birlikte bu çalışmaları yürüteceğiz. Barış hakkını savunmaya, insan hakları ihlallerini görünür kılmaya devam edeceğiz. İnsan haklarına dayalı bir dünyanın mümkün olduğunu biliyoruz." dedi.
İHD Diyarbakır Şube Başkanı Ercan Yılmaz, kalıcı barış için öneriler sundu: komisyonun PKK militanlarının silahsızlanması ve toplumsal yaşama katılması için yasal düzenleme hazırlıklarına başlaması, olumlu dünya deneyimlerinden ve uzmanlardan faydalanılması gerektiğini söyledi. Yılmaz ayrıca, Şeyh Said, Seyit Rıza, Said Nursi gibi şahsiyetlerin mezar yerlerinin açıklanıp naaşlarının ailelerine teslim edilmesinin toplumun sürece güvenini artıracağını ve yakınlarının gömülebilme hakkının ihlalinin sona erdirileceğini savundu.
İnsan Hakları ve Mazlumlar için Dayanışma Derneği Genel Başkanı Kaya Kartal, sürecin tarihi bir aşamada olduğunu belirterek hukuki metinlerle taçlandırılması gerektiğini vurguladı. Kartal, çözüm odaklı çalışmaların tekrar silaha dönülmesini engelleyecek fikirler üretmesi gerektiğini söyledi ve infaz kanununun değişmesi ile bazı belediyelerdeki görevlendirmelere son verilmesi gerektiğini ifade etti. Kartal, sürecin ciddi bir aşamaya geldiğini, silahların yakıldığını ve bunun geri dönüşünün olmaması gerektiğini dile getirdi.
Tahir Elçi İnsan Hakları Vakfı Başkanı Mahsum Batı, sürecin şeffaf olmasını temenni etti ve Tahir Elçi dosyasını "klasik bir cezasızlık örneği" olarak nitelendirdi. Vakıf Başkan Yardımcısı Erkan Şenses ise PKK'nın fesih ve silah bırakma kararını önemsediklerini, kalıcı barış ve refah için ciddi demokratizasyona ihtiyaç olduğunu söyledi.
İHH İnsani Yardım Vakfı Başkanı Fehmi Bülent Yıldırım, kuruluşun uluslararası arabuluculuk tecrübelerine işaret ederek daha önce Filipinler, Tayland ve Afganistan süreçlerindeki tecrübelerini paylaştı. Yıldırım, uluslararası müdahalelerin süreçleri tıkayabildiğini belirterek Meclis'teki bütün partilerin sürece dahil olmasının önemine vurgu yaptı ve "Evet umudumuz var, bu süreç tamamlanacaktır" dedi.
Yıldırım ayrıca bölgede Kürt, Türk ve Arap kardeşliğinin önemine değindi ve Orta Doğu'da barış için bütün bölgesel dinamiklerin dikkate alınması gerektiğini savundu. İsrail'in Mavi Marmara baskınında Türk, Kürt ve Arapların şehit olduğunu anarak bölgedeki tehlikelere dikkat çekti.
İHH Yönetim Kurulu Üyesi Vahdettin Kayhan, 2016 sonrası çalışmalar kapsamında "Kürt Masası" kurduklarını, bölgedeki sivil toplum kuruluşları, kanaat önderleri, akademisyenler ve aşiret reisleriyle temas kurduklarını belirtti. Kayhan, Kürt meselesinin bölgesel boyuta sahip olduğunu ve çözümün Türk-Kürt-Arap kardeşliğinin inşasıyla doğrudan ilişkili olduğunu ifade etti.
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un değerlendirmesi
Toplantıya ara veren TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, katılımcıların dile getirdiği görüşlerin "komisyon tarafından kabul edilen ortak bir görüş" olmadığını vurguladı: "Komisyona davet ettiğimiz insanların dile getirdiği görüşler komisyon tarafından kabul edilen ortak bir görüş değildir. Herkes kendi görüşünü dile getiriyor."
Kurtulmuş, misafirlerin genel olarak sürece destek verdiklerini, sürecin doğru yönetilmesi ve bir an evvel barış ile kardeşlik içinde tamamlanması gerektiğini ifade ettiklerini kaydetti. Ayrıca tutanaklarda yer alan görüşlerin komisyonun ortak veya resmi görüşü olmadığını tutanaklara geçirdiğini belirtti.
CHP İstanbul Milletvekili Türkan Elçi toplantıda silahların susmasından memnuniyetini dile getirerek barışın temelinde adaletin olduğunu ve barışı tesis edebilmek için objektif ve bağımsız bir yargının birinci öncelik olması gerektiğini söyledi.
Toplantı takvimi
Kurtulmuş, komisyonun gündemindeki konuların tamamlandığını belirterek komisyonun 27 Ağustos Çarşamba günü saat 11.00'de aynı salonda altıncı toplantısını gerçekleştireceğini, bu toplantıda TBMM'nin önceki dönem başkanlarının dinleneceğini açıkladı. Ayrıca 28 Ağustos Perşembe günü saat 14.00'te Türkiye Barolar Birliği ve hukukçuların dinleneceğini bildirdi.
