Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Bosna Hersek'te Sırp Cumhuriyeti'nin (RS) Başkanı Milorad Dodik’e, Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymamak suçundan 1 yıl hapis ve 6 yıl siyasi yasak cezası verilmesi sonrası destek vermek için Bosna Hersek'e gitti.
Mahkeme kararı üzerine Sırbistan Ulusal Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağıran Vucic, toplantının ardından Banja Luka'ya geçti. Burada gazetecilere yaptığı açıklamada, millet olarak yaşam alanlarını koruyacaklarını belirten Vucic, Dodik'e verilen cezanın "utanç verici" olduğunu ifade etti.
Vucic, kararın yasa dışı ve antidemokratik olduğunu savunarak, RS'yi yıkmayı ve Sırp halkının konumunu çökertmeyi amaçladığını dile getirdi. Vucic, ayrıca RS'de alınacak her kararın arkasında olacaklarını ve bu günün tüm Sırp halkı için zor bir gün olduğunu belirtti.
Dodik ise Vucic ile yaptığı toplantının ardından, barışın öncelik olduğunu ve savaş planlarının olmadığını kaydetti. Ayrıca, RS'deki devletin yargı ve güvenlik kurumlarının faaliyetlerini yasaklayacak kararlar alacaklarını duyurdu.
Dodik, mahkeme kararının "çok büyük hata" olduğunu belirterek, "Bizim de kendi tepkimiz var. Bugün itibariyle sizin hayal ettiğiniz gibi bir Bosna Hersek yok. Size hala anayasal bir Bosna Hersek sunuyoruz ve bunu kabul etmeniz için çok kısa bir zamanınız var, sizi uzun süre beklemeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Mahkeme kararına destek ve tepki açıklamaları
Avrupa Birliği'nin (AB) Bosna Hersek Özel Temsilcisi Luigi Soreca, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, anayasal düzene, egemenliğe ve toprak bütünlüğüne yönelik tehditlerin kimseye faydasının olmadığını belirtti. Soreca, Bosna Hersek vatandaşlarının daha fazla istikrar ve refahı hak ettiğini vurgulayarak, bunun en iyi garantisinin AB'ye entegrasyon sürecinin devamı olduğunu ifade etti.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban da sosyal medya hesabından Dodik'e destek vererek, demokratik yolla seçilmiş bir lidere karşı alınan kararı üzücü bulduğunu belirtti ve Balkanlar'da istikrarın korunması gerektiğini ifade etti.
Hırvatistan Başbakanı Andrej Plenkovic ise Dodik hakkında verilen mahkeme kararıyla ilgili hukuki çözümler bulunması gerektiğini dile getirdi. Plenkovic, mahkeme kararının temyiz sürecinin ardından ne olacağına bakılması gerektiğini, bunun acil bir tehdit olmadığını belirtti.
Dodik’in OHR kararlarına karşı tavrı
RS Ulusal Meclisi (NSRS), Haziran 2023'te Yüksek Temsilci Christian Schmidt’in kararlarının entitenin Resmi Gazetesi'nde yayımlanmaması yönünde karar almıştı. Ancak Yüksek Temsilci Schmidt, bu kararı iptal ettiğini duyurmuş, bunun yanı sıra Schmidt'in açıklamasına rağmen karar yürürlüğe girmiştir. Dodik ve RS Resmi Gazete Müdürü Milos Lukic hakkında OHR kararlarına saygı duymadıkları gerekçesiyle dava açılmıştır.
