Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), silah kontrol anlaşmalarının ciddi şekilde zayıfladığı bir zamanda, dünya genelindeki nükleer silah sahibi devletlerin cephaneliklerini yenilemesiyle yeni bir tehdit dönemine girdiğimizi duyurdu.
Enstitünün 2025 raporu, nükleer silahların yaklaşık %90'ını elinde bulunduran ABD ve Rusya başta olmak üzere, geçen yıl nükleer silahların geliştirilmesi ve yeni versiyonların eklenmesi faaliyetlerinin yoğunlaştığını ortaya koyuyor. Rapora göre, 9 nükleer devlet arasında yer alan ülkeler, Birleşik Krallık, Fransa, Çin, Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore ve İsrail, mevcut silahlarını modernize etmekte ve yeni versiyonlar eklemektedir.
Nükleer silah sahibi ülkelerin çoğu, 2024 yılında halen yoğun modernizasyon programları sürdürmektedir. SIPRI, bu durumun nükleer güçler arasında bir silahlanma yarışının yeniden başlayabileceğine dair bir uyarı içerdiğini belirtmektedir.
Operasyonel Nükleer Silah Sayısında Artış
Raporda, küresel olarak operasyonel konumdaki nükleer silah sayısının arttığı ifade ediliyor. Ocak 2025 itibarıyla, toplam küresel nükleer envanterin 12 bin 241 savaş başlığı olduğu, bunlardan yaklaşık 9 bin 614'ünün potansiyel kullanım için askeri stoklarda tutulduğu bildirilmektedir. Geçen yıl bu sayı 9 bin 585 olarak kaydedilmişti.
Askeri stoklarda bulunan operasyonel nükleer silahların çoğu (3 bin 912), füzeler ve uçaklara yerleştirilmiştir. Bu silahların büyük bir kısmı, özellikle ABD ve Rusyaya ait olmak üzere high operational alert (yüksek operasyonel alarm) durumundadır.
Öte yandan, toplam nükleer silah sayısında bir düşüş gözlemlenmiştir. Bu durum, ABD ve Rusya'nın eskiyen savaş başlıklarını emekliye ayırmalarından kaynaklanmaktadır. SIPRI'nin raporunda, bu eğilimin gelecek yıllarda tersine döneceği öngörülmektedir.
Çin Nükleer Silah Stoku Artıyor
Rapor, 2025 yılı itibarıyla Çin’in nükleer savaş başlıkları sayısının 500’den 600’e çıktığını ortaya koyuyor. ABD’nin toplam nükleer başlık sayısı 5 bin 328’den 5 bin 177’ye, Rusya’nın ise 5 bin 580’den 5 bin 459’a düştüğü görülmektedir. Hindistan, Pakistan, Kuzey Kore, Birleşik Krallık, Fransa ve İsrail’in nükleer savaş başlıkları tahminleri ise sabit kalmıştır.
SIPRI Kitle İmha Silahları Programı Kıdemli Araştırmacısı, nükleer silahlar üzerindeki askeri altyapıya yönelik potansiyel saldırılar ve üçüncü taraf dezenformasyonunun, konvansiyonel bir çatışmayı nükleer bir krize dönüştürme riskine dair uyarılarda bulunarak, bu durumun nükleer silahlara artan bağımlılığı olan devletler için önemli bir uyarı niteliği taşıdığını ifade etmiştir.
