Sıfır Atık Vakfı, Orman Yangınları Üzerine Önemli Uyarılarda Bulundu
Sıfır Atık Vakfı, özellikle yaz aylarında atıkların orman yangınlarını tetikleyici etkisi ile "Sıfır Atık" yaklaşımı arasındaki ilişkiyi ele alan kapsamlı bir çalışma paylaştı. Vakıftan yapılan açıklamada, çevresel sürdürülebilirlik politikalarının yalnızca atık azaltımıyla sınırlı olmadığı, aynı zamanda doğa felaketlerinin önlenmesinde de kritik rol oynadığı vurgulandı.
Atıkların Yangın Tetikleyici Rolü
Açıklamada, güneş ışınlarını mercek etkisiyle yoğunlaştıran cam kırıklarının ve hızla tutuşabilen plastik malzemelerin özellikle yaz aylarında yangınları teşvik ettiğine işaret edildi. Piknik ve kamp alanlarında bırakılan cam ve plastik şişelerin, sıcak ve kuru hava koşullarında tehlikeli yangın tetikleyicilerine dönüşebileceği belirtildi. Uzmanlar, ormanlara bırakılan cam ve plastik atıkları "içeride bırakılan bombalar" olarak nitelendiriyor.
Yangın İstatistikleri ve Önlemler
Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre, 2023'te Türkiye'de meydana gelen 2 bin 309 orman yangınından 512'sinin doğrudan cam ve plastik atık kaynaklı ısınma, parlama veya izmarit etkisiyle başladığı bildirildi. Özellikle yaz aylarında güneş ışığıyla doğrudan temas edebilen cam ve plastik şişe veya cam kırığının mercek etkisiyle kuru otları tutuşturabilecek kadar enerji yoğunluğu oluşturabildiği belirtilerek, bu basit fiziksel etkinin orman yangınlarının ilk kıvılcımı olabileceği vurgulandı.
İklim Değişikliği ve Yangınların Etkisi
Yangınların atmosferik dengeyi tehdit ettiğine dikkat çekilen açıklamada, 2021'de çıkan büyük yangınlarda Türkiye'de yaklaşık 15 milyon karbondioksit eş değeri emisyon salındığı, bu durumun yangınların iklim değişikliği döngüsünü besleyen felaketlere dönüştüğünü göstermektedir. Türkiye'de orman yangınlarının %98'inin insan kaynaklı olduğu belirtilerek, bireysel farkındalığın ve kamu bilincinin önemi bir kez daha ortaya kondu.
Son Yıllardaki Yangın Verileri
2024'te 3 bin 797 orman yangını çıktığı ve yaklaşık 27 bin hektar ormanlık alanın zarar gördüğü aktarıldı. 2000-2009 yılları arasında yıllık ortalama 2 bin 91 orman yangını meydana gelirken, bu rakam 2020-2024 döneminde 2 bin 946'ya yükselmiştir. Son 10 yılda en çok yangın çıkan iller arasında Muğla, İzmir ve Antalya öne çıkmaktadır.
Sıfır Atık İlkelerinin Önemi
Açıklamada, "Sıfır Atık" ilkelerinin orman yangınlarıyla mücadelede stratejik bir araç olduğuna dikkat çekildi. Cam ve plastik gibi çevresel atıkların ormanlık alanlarda birikmesinin engellenmesi, doğayı temiz tutmanın yanı sıra yangınların başlamasını önleyerek, karbon emisyonlarını düşürmekte ve iklim krizine karşı savunma sağlamaktadır. Sıfır Atık sisteminin yaygınlaştırılması, geri dönüşüm zincirlerinin güvenli hale getirilmesi ve ormanlık alanlarda atık birikimini engelleyecek yerel politikaların hayata geçirilmesi, yangınlarla mücadelede önleyici stratejilerin temelini oluşturduğu ifade edildi.
Bireylerin, belediyelerin, kamu kurumlarının ve özel sektörün yangın riskini azaltma konusunda sorumluluk taşıdığı vurgulandı.
