Şehirleşme ve Aile Dinamikleri
Türkiye'nin nüfus artış hızının yenileme eşiğinin altına düşmesi, şehirleşme ve konut modellerinin evlenme ve çocuk sahibi olma üzerindeki etkilerini gündeme getiriyor. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mahmut Hakkı Akın, şehirleşme ile demografi arasındaki ilişkiyi ve bu sürecin aile yapısına yansımalarını ele aldı.
Prof. Dr. Akın, büyük şehirlerdeki konut yapısının aile ve akrabalık ilişkilerini olumsuz yönde etkilediğini belirtiyor. Türkiye'deki evlenme, boşanma ve doğurganlık istatistiklerinin, toplumun geçirdiği dönüşümle ilgili önemli ipuçları sunduğunu kaydeden Akın, doğurganlık oranındaki düşüşü "demografik kriz" olarak tanımladı.
Konut Yapısının Rolü
Akın, özellikle deprem gibi acil konut ihtiyacı olmayan bölgelerde konut stokunun sürekli yenilenmesinin sorunlar doğurabileceğini vurguladı. Şehirlerdeki yeni konut modelleri arasında 30-40 katlı binalar ve dar yaşam alanları, insanların sosyal etkileşimlerini azaltarak yeni sorunlar ortaya çıkarıyor.
Konut meselelerinin sadece mühendislik perspektifinden değil, sosyolojik açıdan da ele alınması gerektiğini söyleyen Akın, çocukların psikolojisi ve aile mutluluğunun nasıl inşa edileceği üzerine düşünülmesi gerektiğinin altını çizdi.
Güçlü Aile Yapıları için Yeni Modeller
Akın, şehir planlamalarında geleneksel aile modelinin korunması gerektiğini belirterek, konut ihtiyacının karşılanırken, aynı zamanda bir arada yaşama ve akrabalık ilişkilerinin güçlendirilmesine yönelik modellerin geliştirilmesi gerektiğini de vurguladı.
Demografik Değişimler
Küçük konut tiplerinin yaygınlaşmasının aile dinamiklerini değiştirdiğini kaydeden Akın, kadın-erkek rolleri ve ekonomik kaygıların çocuk sahiplenme noktasında etkili olduğunu ifade etti. Tek maaşla geçinmenin zorlaşması, çocuk doğum oranlarındaki düşüşü de beraberinde getiriyor.
Son olarak, akrabalık ve komşuluk ilişkilerinin azalmasının yanı sıra, kitle iletişim araçlarının etkisiyle bireyselleşmenin arttığını dile getiren Akın, Anadolu’daki komşuluk geleneğine dikkat çekti. "Komşuluk dinimizde önemli bir yer tutar. Ancak artık mahalle yaşamı dönüşüm geçiriyor," diyerek sözlerini tamamladı.
