SBTÜ ve Bilkent UNAM ortaklığında biyopsi gerektirmeyen görüntüleme sistemi geliştirildi
Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (SBTÜ) Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Timuçin Emre Tabaru ve ekibi, Bilkent UNAM işbirliğiyle damar ve doku içini çevresel olarak görüntüleyebilen ve biyopsi olmadan kanserli hücreleri tespit edebilen bir fiberoptik endoskopi sistemi geliştirdi. Çalışma için patent alınmıştır ve geliştirilen sistem ile damar içindeki bozulmalar ve kanserli hücreler belirti vermeden önce saptanabiliyor.
Teknik yaklaşım ve sistemin özellikleri
Geliştirilen sistem, ışık iletimine dayanan ve dokuda ısınma ya da tahribat yaratmayan fiberoptik kablolar kullanıyor. Kabloların saç teli inceliğinde olması sayesinde damarlarda zarar vermeden ilerleyebilmesi hedefleniyor. Sistem lazer ışığını çok yönlü ileterek damar ve doku içinde tamamen çevresel bir görüş sağlıyor; çalışma raporunda bu özelliğe ilişkin ilk ifadelere göre 360 derece görüntüleme yapılabildiği belirtilmiş, araştırmacı Tabaru ise yöntemin ileride 365 derece görüntü sağlayabileceğini ifade ediyor.
Sistem, gönderilen ışığın doku yüzeyinden yansımasıyla ortaya çıkan optik ve akustik sinyallerin analizine dayanıyor. Bu sinyallerin karakterizasyonu ile hücrelerin yapısı ve sertliği incelenebiliyor; iyi huylu ya da kötü huylu tümör ayrımı ve dokudaki değişim eğilimleri hakkında bilgi edinilebiliyor. Ayrıca sistemin manyetik alanlardan etkilenmemesi nedeniyle MR gibi cihazlarla birlikte güvenle kullanılabileceği vurgulanıyor.
Uygulama potansiyeli ve geliştirme aşamaları
Doç. Dr. Timuçin Emre Tabaru, sistemde kullanılan kabloların içinde 7 tane çekirdeği bulunan saç kılı boyutunda parçaların birleştirilmiş yapıda üretildiğini belirtti. Gönderilen lazer ışıkları doku yüzeyinden yansırken akustik dalgalar üretiliyor; bu dalgalar yüksek çözünürlüklü görüntülemeye imkân tanıyor. Tabaru, bu yöntemle damar içindeki erişilemeyen noktaların deformasyonlarının, kanserli hücre varlığının ve evresinin optik olarak vücut içinde belirlenebileceğini aktarıyor.
Araştırmacılar, çalışmanın şu anda prototip aşamasında olduğunu ve ilerleyen dönemde cihazlaştırma çalışmalarıyla klinik uygulamaya taşınmasını hedeflediklerini ifade ediyorlar. Araştırma ekibi, yöntemin damardaki kötü huylu hücreler veya tıkanıklığa yol açacak dokuları belirti vermeden önce tespit edebilme potansiyeline dikkat çekiyor.
Özetle, SBTÜ ve Bilkent UNAM ortak çalışması, biyopsiye alternatif olabilecek bir fiberoptik görüntüleme yaklaşımı sunuyor; sistemin patentli olduğu ve prototip aşamasından cihazlaşma sürecine geçiş için çalışmaların süreceği bildirildi.
SİVAS BİLİM VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ’NDEN (SBTÜ) DOÇ. DR. TİMUÇİN EMRE TABARU VE EKİBİ, BİLKENT UNAM ORTAKLIĞINDA YÜRÜTTÜKLERİ ÇALIŞMA SONUCUNDA DAMAR VE DOKU İÇİNİ 360 DERECE GÖRÜNTÜLEYEBİLEN, KANSERLİ HÜCRELERİ YERİNDE TESPİT EDEBİLEN FİBEROPTİK ENDOSKOPİ SİSTEMİ GELİŞTİRDİ. ÇALIŞMANIN PATENTİ ALINIRKEN, GELİŞTİRİLEN SİSTEM İLE DAMAR İÇİNDEKİ BOZULMALAR VE KANSERLİ HÜCRELER BELİRTİ VERMEDEN ÇOK DAHA ÖNCE TESPİT EDİLEBİLİYOR.
