Sayıştay raporunun genel bulguları
Sayıştay’ın 2024 yılı denetim raporu, Amasya Belediyesi’nin mali yönetimi, ihale süreçleri ve taşınmaz işlemlerinde bir dizi mevzuata aykırılık tespit etti. Raporda mali tabloların güvenilirliğini zedeleyen muhasebe eksiklikleri, ihale mevzuatına aykırı uygulamalar ve iç kontrol sisteminin yetersizliği öne çıkarıldı.
Muhasebe kayıtları ve banka hesaplarındaki uyumsuzluk
Denetim bulgularına göre belediyenin mali tabloları ile banka hesap kayıtları tam uyumlu değil. Raporda, bazı hesap hareketlerinin muhasebeleştirilmediği ve yabancı para cinsinden mevduatların değerlemeye tabi tutulmadığı belirtildi. Özellikle 102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı dışında kalan bazı mevduatların kayıt altına alınmadığı vurgulanarak mali tabloların güvenilirliğinin zedelendiği kaydedildi.
Enflasyon düzeltmesi yapılmadı
Raporda, 2024 sonu itibarıyla yapılması gereken enflasyon düzeltmesi işlemlerinin uygulanmadığı, bunun sonucu olarak bilanço ve faaliyet sonuçları tablolarının malî gerçeği yansıtmadığı tespiti yer aldı. Sayıştay, varlık ve yükümlülüklerin enflasyon etkisinden arındırılmamasının mali tablo doğruluğunu bozduğunu belirtti.
İhale uygulamaları ve doğrudan temin
Denetimde bazı mal ve hizmet alımlarının, Kamu İhale Kanunu’nun 22/d maddesindeki parasal limitleri aşmamak amacıyla parçalara bölünerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirildiği saptandı. Sayıştay bu uygulamayı ihale sisteminin dolanması olarak değerlendirdi ve işlerin kısımlara ayrılmadan ihale edilmesi gerektiğini vurguladı.
Personel giderleri ve çalışma uygulamaları
Belediyenin 2024 yılı toplam personel giderleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49. maddesindeki yüzde 30 sınırını aşarak yüzde 36 olarak gerçekleşti. Raporda bu durumun bütçe disiplinini bozduğu ve mali sürdürülebilirlik açısından risk oluşturduğu belirtildi. Ayrıca işçilere yıllık izinlerin kullandırılmadığı, fazla çalışma sürelerinin yasal sınırları aştığı ve hizmet alımı personelinin hak edişlerinin eksik ödendiği hususları raporda yer aldı.
Taşınmaz tahsisleri ve kira uygulamaları
Sayıştay, belediyeye ait bazı taşınmazların ihale yapılmaksızın ve süresiz şekilde kiraya verildiğini tespit etti. Raporda, taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na uygun olarak ihale edilmeksizin encümen kararıyla kiralandığı ve teminat alınmadığı kaydedildi. Ayrıca bazı tahsislerin dernekler ve kooperatiflere mevzuata aykırı biçimde yapıldığı ve bu tahsislerin iptal edilip taşınmazların geri alınması gerektiği belirtildi.
Ticari taksi ve servis plakaları
Denetim raporunda, ticari taksi ile servis araç plakalarının ihalesiz ve süresiz biçimde kullandırıldığına dikkat çekildi. Raporda bu uygulamanın mevzuata aykırı olduğu ve geçmiş dönemde verilen tahsislerin halen faal şekilde sürdüğü bildirildi.
Gelir kayıpları ve kamu kaynaklarının kullanımı
Sayıştay, katı atık, atıksu ve çevre temizlik ücretlerinin bazı mükelleflerden tahsil edilmediğini veya düşük tahakkuk ettirildiğini belirledi. Emlak vergisi muafiyetlerinden yararlanan mükellef listelerinin güncel olmaması nedeniyle gelir kaybı yaşandığı raporda yer aldı. Ayrıca belediyenin mülkiyetindeki bazı taşınmazlarda faaliyet gösteren özel işletmelerin elektrik tüketim bedellerinin belediye bütçesinden ödendiği, bu bedellerin tahsil edilmemesinin kamu zararı oluşturduğu tespiti yapıldı.
İç kontrol sistemi ve mali yönetim eksiklikleri
Rapor, belediyenin iç kontrol ve ön mali kontrol sistemini kurmadığını ve hataları önleyecek etkin bir mekanizma işletilmediğini ortaya koydu. Sayıştay, iç denetim mekanizmasının etkin olmadığını ve hata, hile ile usulsüzlüklerin tespitinin tesadüfi hale geldiğini değerlendirdi.
Sonuç ve Sayıştay’ın önerileri
Sayıştay, Amasya Belediyesi’nin 2024 mali tablolarına "sınırlı olumlu görüş" verdi. Raporda belediyeye yönelik ana uyarılar arasında kayıt dışı banka hesaplarının muhasebeleştirilmesi, süresiz kiralamaların iptali, hak tahsislerinin ihale yoluyla yapılması, kamu zararına neden olan ödemelerin tahsil edilmesi ve iç kontrol sisteminin kurulması yer aldı. Bu öneriler, mali tabloların güvenilirliğinin sağlanması ve bütçe disiplininin yeniden tesis edilmesi amaçlarını taşımaktadır.
SAYIŞTAY’IN 2024 YILI DENETİM RAPORU, AMASYA BELEDİYESİNDE MALİ YÖNETİM, İHALE SÜREÇLERİ VE TAŞINMAZ İŞLEMLERİNDE BİR DİZİ MEVZUATA AYKIRILIK TESPİT ETTİ.
