Sapanca Gölü'nde yeni arkeolojik odak: Adacıktaki yapı
Sapanca Gölü'nde su seviyesinin düşmesiyle ortaya çıkan adacık üzerindeki kalıntılar, bölge tarihine ilişkin yeni soru işaretleri ve araştırma gündemi oluşturdu. Sakarya Müze Müdürlüğü tarafından başlatılan kurtarma kazıları sırasında sikke ve mozaik kalıntıları gibi envanter niteliğindeki buluntular tespit edilerek koruma altına alındı.
Kurtarma kazıları ve bulunanlar
Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (SUBÜ) Sakarya Sosyal ve Kültürel Çalışmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SAKUM) Müdürü Dr. M. Alper Cantimer, kazı alanında yürütülen çalışmaların devam ettiğini ve buluntuların titizlikle değerlendirildiğini bildirdi. Çalışmalar kapsamında küçük sikke buluntularının yanı sıra yerleşime işaret eden mozaik kalıntıları korunmaya alındı.
Olası işlevler: Dini yapı mı, gözetleme noktası mı?
Cantimer, kalıntının işleviyle ilgili olarak birden fazla hipotezin değerlendirildiğini belirtti. Buna göre yapı bazilika, kilise, şapel olabileceği gibi gözetleme ve kontrol noktası işlevi de taşıyor olabilir. Cantimer, buluntunun Sakarya çevresindeki Bizans dönemi kale ve köprüleriyle birlikte değerlendirilmesinin daha sağlıklı sonuç vereceğini vurguladı.
Stratejik bağlantı: Nehir limanı projesi ve ulaşım hattı
Uzman, Justinianus döneminde planlandığı bilinen ve Beşköprü'yü de kapsayan nehir limanı projesi hayata geçirilmiş olsaydı bu alanın stratejik bir önem kazanacağını belirtti. Cantimer, Sakarya Nehri üzerinden İstanbul'a taşımacılık yapılması durumunda mevcut rota için 200 kilometrelik bir yol gerektiğini, nehir ve göl ikilisi kullanılarak Körfez'den İstanbul'a ulaşımın mesafesinin en az 100 kilometre kısaltılmasının hedeflendiğini aktardı.
Beşköprü, iskeler ve bölgesel bağlam
Beşköprü restorasyonunda yapılan çalışmalarda köprünün altında küçük bir iskele tespit edildiğini, sondajlarda geniş bir bataklık alanı belirlendiğini aktaran Cantimer, Bitinya'dan Osmanlı'ya uzanan dönemde benzer ulaşım projelerinin düşünüldüğünü söyledi. Yakın çevredeki Kurtköy Kalesi ve Eşme gibi yapılarla ilişkilendirilmesinin önemine dikkat çekti.
Çalışmaların süresi ve beklentiler
Cantimer, araştırmaların kapsamlı yürütülmesi gerektiğini ve kazı ile analiz çalışmaları için önümüzdeki birkaç yılın gerekeceğini öngördü. Buluntuların Sakarya tarihine katkı sağlayacağını, alandaki yeni yapısal verilerin nehir limanı ve bölgesel yerleşimlerin anlaşılmasında belirleyici olabileceğini dile getirdi.
Tarihi önem ve olası sonuçlar
Uzman, kalıntının Ayasofya'dan daha eski veya eşdeğer bir Bizans yapısına işaret etme olasılığının bulunduğunu; böyle bir durumun bölge tarihinin yeniden değerlendirilmesini gerektirebileceğini söyledi. Sağlıklı ve zaman alan bir arkeolojik çalışma sürecinin, Sakarya Nehri boyundaki Bizans kaleleri ve nehir limanıyla birlikte bölge tarihinin derinleşmesine katkı sunması bekleniyor.
Önemli not: Kazı ve analiz çalışmaları sürmekte olup, buluntuların kesin yorumu resmi arkeolojik değerlendirmeler tamamlandığında yapılacaktır.
SAPANCA GÖLÜ’NDE SU SEVİYESİNİN ÇEKİLMESİYLE ORTAYA ÇIKAN ADACIKTAKİ KALINTILARIN BAZİLİKA, KİLİSE, ŞAPEL YA DA GÖZETLEME NOKTASI OLABİLECEĞİ DEĞERLENDİRİLİYOR.
