Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, 11 Mart'ta Meclis'teki güven oylaması sonrasında sağ görüşlü azınlık hükümetinin düşmesinin ardından 18 Mayıs'ta erken genel seçime gidileceğini duyurdu.
Cumhurbaşkanı De Sousa, dün Meclis'teki tüm siyasi partilerin liderleriyle yaptığı görüşmelerin ardından bugün Devlet Konseyi'ni toplayarak, Meclis'in feshedilmesi ve siyasi partilerin çoğunluğunun talebi doğrultusunda erken seçimin yapılması kararını açıkladı.
Hükümetin düşmesinin gerekçesi olarak, Başbakan Luís Montenegro hakkındaki yolsuzluk iddialarını gösteren De Sousa, bu durumu "beklenmedik ve alışılmadık bir gelişme" olarak nitelendirdi ve Portekiz'de demokrasi tarihinin ilk kez böyle bir tablo ile karşılaştığını belirtti. De Sousa, "Siyasi meselelerin ötesinde, güvenilirlikle ve başbakanlık görevini yürüten kişinin ahlakıyla ilgili bir sıkıntı var," dedi.
Cumhurbaşkanı, mevcut krizin seçim tartışmalarının merkezinde yer alacağını belirterek, siyasi partilerin ekonomi, istihdam, enflasyon kontrolü, eşitsizlikler ve eğitim gibi konulara odaklanmalarını istedi.
Yaklaşık bir yıl önce kurulan sağ görüşlü azınlık hükümeti, Başbakan Montenegro'nun sahip olduğu ve 2022'deki partideki başkanlığı döneminde hisselerini eşine ve çocuklarına devrettiği Spinuviva adlı aile şirketiyle ilgili yolsuzluk iddialarından dolayı düştü. Bu, Portekiz'de 1974'te demokrasinin dönüşünden bu yana bir hükümetin güvenoyunda düşmesi anlamına geliyor. Önceki düşüş ise 1977 yılında gerçekleşmişti.
Montenegro, azınlık hükümetinin karşı karşıya kaldığı krizi aşabilmek adına, aşırı sağcı Chega ile Portekiz Komünist Partisi (PCP) tarafından sunulan gensoru önerilerini reddettikten sonra güven oylamasına gitmek zorunda kaldı.
Meclisteki oylamada 230 milletvekili arasında 142'si "hayır", 88'i "evet" oyu vererek hükümetin düşmesini sağladı. Bu durum, Portekizlilerin son üç yılda üçüncü kez sandığa gitmesine yol açtı.
Son anketler, hükümetin yaşadığı krizin ana muhalefet partisi olan Sosyalist Partisi (PS)'nin oylarını artıracağı yönünde ipuçları veriyor. Antonio Costa, 2015'ten bu yana başbakanlık görevinde bulunmuş ve kendisi de bir yolsuzluk soruşturmasında isminin geçmesinin ardından Kasım 2023'te görevinden istifa etmişti.
Montenegro, Demokratik İttifak (AD) ile başarıyla azınlık hükümeti kurmuştu fakat bu hükümet, 2022'deki erken seçimlerden nur bulmuştu.
Yolsuzluk iddialarıyla gündeme gelen Montenegro'nun, 2018-2022 yılları arasında devletle kumarhane imtiyazları konusunda yürütülen müzakerelerde Solverde firmasının yasal temsilcisi olduğu öne sürüldü. Bu şirket, çıkan olaylardan sonra 4 Mart'ta isimlerini korumak amacıyla Spinumviva ile olan sözleşmelerini iptal ettiğini açıkladı.
