Pezeşkiyan-Astana görüşmesi: kapsamlı temaslar ve ortak vurgu
İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, resmi temaslarda bulunmak üzere geldiği Kazakistan’ın başkenti Astana’da Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile bir araya geldi. Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Pezeşkiyan, İran’ın komşuluk politikası doğrultusunda Orta Asya ile yakın ilişkiler kurmaya önem verdiğini vurguladı.
Pezeşkiyan, Kazakistan’ı "bölgedeki önemli ortak ve Hazar havzasında etkili bir komşu" olarak nitelendirirken, iki ülke halkları arasındaki derin kültürel, tarihi ve dini bağlara dikkati çekti ve bu ilişkinin İpek Yolu mirası üzerine kurulu olduğunu belirtti. Ayrıca, Doğu’nun bilge düşünürü Farabi’nin mirasını iki ülkenin medeniyet bağlarını güçlendiren bir unsur olarak tanımladı.
Görüşmelerin kapsamı ve imzalanan belgeler
Taraflar, ikili, bölgesel ve uluslararası gündem başlıklarında kapsamlı değerlendirmeler yaptı. Tarım, sanayi, madencilik, ulaşım, transit, bilim, kültür, yargı ve yeni teknolojiler gibi alanlarda iş birliği imkanları ele alındı. Ziyaret kapsamında ulaşım, transit ve lojistik, kültürel değişim programları, adli iş birliği, sağlık hizmetleri, diplomatik temaslar ve medya alanlarını kapsayan toplam 7 mutabakat zaptı imzalandı. Pezeşkiyan ve Tokayev ayrıca iki ülke ilişkilerinin genel çerçevesini belirleyen ortak bildiriyi de imzaladı.
Ekonomik hedefler: Ticaret hacmi ve bankacılık
Pezeşkiyan, mevcut kapasitelere işlerlik kazandırılması, ekonomik engellerin kaldırılması ve Ortak Ekonomik Komisyonu’nun rolünün güçlendirilmesi konusunda mutabakata varıldığını aktardı. İran ile Kazakistan arasındaki ticaret hacminin son dönemde yüzde 40 arttığını hatırlatan Pezeşkiyan, iki ülkenin ticaret hacmini 3 milyar dolara çıkarmayı hedefleyen yol haritasının hazır olduğunu ve uygulamaya konulabileceğini söyledi.
Bankacılık alanındaki engellerin çözülmesinin önemine vurgu yapıldı; Pezeşkiyan ayrıca İran ile Avrasya Ekonomik Birliği arasındaki serbest ticaret anlaşmasının tam olarak hayata geçirilmesinin ticari ilişkileri güçlendireceğini belirtti.
Bölgesel mesajlar ve egemenlik vurgusu
Tarafların, güç kullanımını reddettiği, egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı ile anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesi prensiplerini paylaştığı belirtildi. Pezeşkiyan bölgesel duruma dair değerlendirmesinde, "Bölgemiz hassas ve karmaşık bir süreçten geçiyor. Ne yazık ki uluslararası ilişkilerde tek taraflılık artmış durumda. ABD ve bazı Batılı ülkeler bağımsız ülkelerin kimliğini ve egemenliğini hedef alıyor. Böyle bir ortamda ikili ilişkilerin daha ciddi ve hassas şekilde geliştirilmesi zorunludur" ifadelerini kullandı.
Pezeşkiyan, ayrıca nükleer enerjinin barışçıl amaçlarla kullanımında iki ülkenin benzer tutum sergilediğini ve Şanghay İşbirliği Örgütü, Avrasya Ekonomik Birliği, İslam İşbirliği Teşkilatı ile Hazar’a kıyıdaş ülkeler arasındaki platformlarda yakın temasın sürdüğünü kaydetti.
Kültürel iş birliği ve halklar arası etkileşim
Kültürel ilişkiler ve halklar arası etkileşimin güçlendirilmesi konusunda mutabakata varıldığı, tarihi ve kültürel bağların desteklenmesi amacıyla kültürel, akademik ve turizm programlarının artırılacağı bildirildi. Pezeşkiyan, görüşmenin sonuçlarını ikili iş birliğini güçlendirme yönünde önemli bir adım olarak nitelendirdi ve Tahran ile Astana’daki siyasi iradenin ticaret ve yatırım hacmini artırma kapasitesine sahip olduğunu vurguladı.
Genel değerlendirmede, atılan adımların ve imzalanan anlaşmaların Tahran-Astana ilişkilerinin geleceğine yönelik olumlu bir tablo oluşturduğu belirtildi.
İRAN CUMHURBAŞKANI MESUD PEZEŞKİYAN, RESMİ TEMASLARDA BULUNMAK ÜZERE GELDİĞİ KAZAKİSTAN'DA, "BÖLGEMİZ HASSAS VE KARMAŞIK BİR SÜREÇTEN GEÇİYOR. NE YAZIK Kİ ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE TEK TARAFLILIK ARTMIŞ DURUMDA. ABD VE BAZI BATILI ÜLKELER BAĞIMSIZ ÜLKELERİN KİMLİĞİNİ VE EGEMENLİĞİNİ HEDEF ALIYOR. BÖYLE BİR ORTAMDA İKİLİ İLİŞKİLERİN DAHA CİDDİ VE HASSAS ŞEKİLDE GELİŞTİRİLMESİ ZORUNLUDUR" DEDİ.
