Panama Kanalı'nda Gemi Trafiği Artıyor
ABD Başkanı Donald Trump'ın kontrolünü geri almak istediği Panama Kanalı'nda, son bir yılda ticari gemi trafiğinde belirgin bir artış gözlemleniyor. Atlas ve Pasifik okyanusları arasındaki en dar noktada yer alan Panama Kanalı, son yıllarda iklim değişikliği sonucu yaşanan kuraklık nedeniyle günlük ticari gemi geçişlerinde sınırlamalara maruz kalmıştı.
Kuraklık koşullarının hafiflemesi ve ticaret rotalarındaki değişiklikler, ticari gemi geçişlerinde önemli bir iyileşme sağladı. AA muhabirinin MarineTraffic verilerinden derlediği bilgilere göre, Ocak 2024'te kanaldan geçen toplam ticari gemi sayısı 632 iken, Ocak 2025'te bu rakam 948'e yükseldi. Bu sayede, Panama Kanalı'ndaki ticari gemi trafiği, yıllık bazda yaklaşık %50 oranında artış göstermiş oldu.
Kuru ve Yaş Yük Gemi Trafiği Yükselişte
Ocak 2024'te kanaldan geçen 9 bin 377 ticari gemi, küresel deniz ticaretinin yaklaşık %5'inin yapıldığı bu önemli su yolunun trafik potansiyelini gözler önüne seriyor. Konteyner gemi trafiği, son bir yıl içinde %15 artış gösterdi. Ayrıca, yaş yük gemi geçişleri Ocak 2024'te 147 iken, Ocak 2025'te %50 artışla 221'e ulaştı. Kuru yük gemi geçişleri ise %205 artış göstererek 53'ten 162'ye çıktı.
Ancak, LNG ticareti hâlâ düşük seviyelerde kalıyor. Ocak 2024'te kanaldan 11 LNG gemisi geçerken, bu rakam 2025'te 2'ye düştü. Bu durum, Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası Avrupa'nın ABD'den daha fazla LNG alması ve Panama Kanalı'ndaki bekleme sürelerinin uzaması ile ilişkilendiriliyor.
ABD'nin Panama Kanalı Üzerindeki Etkisi
Panama Kanalı, özellikle ABD'nin doğu kıyısı ile Uzak Doğu arasında önemli bir geçiş noktasıdır. 2024 verilerine göre, Panama Kanalı'ndan geçen gemilerin %52'si ABD limanlarından gelmekte veya bu limanlara yönelirken, yükün %75'i ABD merkezli gemiler tarafından taşımaktadır. ABD'nin yanı sıra, kanalın en büyük kullanıcıları arasında Çin, Şili, Japonya ve Güney Kore bulunmaktadır.
Trump'ın Kanal İddiaları
ABD, 1903'te Panama Kanalı'nın inşası için haklar elde etti ve 1999'a kadar kanalları yönetti. Trump, Panama'nın kanalı Çin'e teslim ettiğini iddia ederek bu konuda geri alınabileceği görüşünde. Trump, önceki yönetimin Panama'ya devri sonrası yaşanan gelişmeleri eleştirerek, kanalın kontrolünü tekrar almak gerektiğini savunuyor.
