Yapay zeka, insan zekasını taklit eden veya geliştiren bilgisayar sistemleridir. Yapay zeka, günümüzde pek çok alanda kullanılmaktadır. Örneğin, akıllı telefonlar, oyunlar, sosyal medya, e-ticaret, sağlık, eğitim, güvenlik, ulaşım gibi alanlarda yapay zeka uygulamaları bulunmaktadır.
Yapay zeka, insan hayatını kolaylaştırmak, verimliliği artırmak, yeni keşifler yapmak ve sorunları çözmek için önemli bir teknolojidir. Ancak, yapay zeka aynı zamanda bazı etik sorunlara da neden olabilmektedir. Örneğin, yapay zeka, kişisel verilerin ihlaline, ayrımcılığa, manipülasyona, güvenlik risklerine ve insan değerlerinin kaybına yol açabilmektedir.
Bu nedenle, yapay zekayı hem doğru hem de sorumlu bir şekilde kullanmak gerekmektedir. Bu amaçla, Milli Eğitim Bakanlığı, ortaokullarda seçmeli olarak verilecek “yapay zeka uygulamaları” dersinin müfredatını hazırladı.
YAPAY ZEKA UYGULAMALARI DERSİ NASIL OLACAK?
Yapay zeka uygulamaları dersi, ortaokul 7 ve 8. sınıflarda seçmeli dersler kapsamında bulunuyor.
Her bir düzeyi 72 saatlik öğretim programını içeren ders, iki düzeyden oluşuyor. Öğrenciler, bu derste önce birinci düzeyi (yapay zeka uygulamaları 1), sonra da ikinci düzeyi (yapay zeka uygulamaları 2) okuyacak.
Dersin müfredatında, öğrencilerin yapay zekanın temellerini, kullanım alanlarını, etik sorunlarını ve uygulama yöntemlerini öğrenmeleri hedefleniyor. Ayrıca, öğrencilerin yapay zeka problemlerinin çözümü için blok tabanlı program geliştirme ortamlarından en az birini kullanmaları bekleniyor.
Derste, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi’nde yer alan anahtar yetkinliklerin yanı sıra “bilimsel süreç”, “yaşam” ve “mühendislik” becerilerinin geliştirilmesi için de konular yer alıyor.
Ders süresince öğrenciler, günlük hayatta karşılaşılan sorunların çözümüne ilişkin yapay zeka uygulamaları geliştirecek. Derslerde, öğrencilere teorik bilgiler yanında uygulama geliştirmeleri için uygun eğitim ortamları oluşturulacak.
Yapay zeka uygulamaları dersinin öncelikle bilişim teknolojileri sınıflarında veya etkileşimli tahta üzerinden uygulamalı biçimde yürütülmesi bekleniyor. Derslerin uygulama aşamasında her öğrenciye en az bir uygulama yapabileceği fırsat sunulacak.
Öğretmenler, keşfetme, sorgulama, argüman oluşturma, farkındalık geliştirme, sorumluluk alma ve ürün tasarlama süreçlerinde öğrencilere rehberlik edecek.
DERSİN İÇERİĞİ NELERİ KAPSIYOR?
Dersin birinci düzey müfredatı, “yapay zekaya giriş”, “yapay zekanın kullanım alanları ve alt boyutları”, “yapay zeka ve etik”, “yapay zekanın önemi”, “blok tabanlı geliştirme ortamları”, “blok tabanlı örnek proje geliştirme” olmak üzere 6 üniteden oluşuyor.
İkinci düzey müfredattaki üniteler ise “makine öğrenmesi ve örüntü tanıma”, “yapay sinir ağları”, “bulanık mantık”, “blok tabanlı ortamda örnek projeler geliştirme” olarak sıralanıyor.
Yapay zekaya giriş ünitesinde öğrenciler, genel kavramların yanı sıra merhamet, empati, diğerkamlık, sevgi gibi duyguların yapay zekada olmamasının olası sonuçlarını tartışacak.
Öğrenciler, “yapay zekanın kullanım alanları ve alt boyutları” ünitesinde, üretken yapay zeka uygulamalarını etkili bir biçimde kullanma yöntemlerini öğrenecek.
“YAPAY ZEKA VE ETİK” AYRI ÜNİTEDE ELE ALINDI
MEB, yapay zeka uygulamalarında son dönemde en çok tartışılan “yapay zeka ve etik” konusuna ayrı bir ünitede yer verdi.
Öğrencilerin bu teknolojileri etik ilkelere uygun olarak kullanmaları hedeflenen ünitede, etik ihlaline neden olan önemli teknolojiler tanıtılacak.
Yapay zeka uygulamalarında büyük veri ve veri madenciliği kaynaklı etik ihlallerini örnekler üzerinden açıklanacağı derslerde, yapay zeka uygulamalarında karşılaşılan ihlallere karşı bilişim güvenliği ilkeleri uygulamalı gösterilecek.
Yapay zeka uygulamalarında kişisel verilerin ihlalinin örneklerle açıklanacağı derslerde, bu ihlallerin doğruluk ve dürüstlük bakımından değerlendirmesi yapılacak.
“Blok tabanlı ortamda proje geliştirme” ünitesinde öğrenciler, bu teknolojiyi kullanarak gerçek hayat problemlerinin çözümüne yönelik farklı projeler geliştirecek. Projelerin hayata geçirilmesi için 50 ders saatinin ayrılacağı derslerde, öğrencilerin yapay zeka uygulamalarını deneyimlemeleri sağlanacak.
