NATO Zirvesi'nde Savunma Harcamaları İçin Yeni Hedef
NATO, 24-25 Haziran tarihlerinde Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenecek zirve ile savunma harcamaları için belirlenen yeni hedefini görüşecek. Zirvenin ana gündem maddesi, gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) en az yüzde 5’inin savunma harcamalarına ayrılması yönündeki öneri. ABD'nin eski Başkanı Donald Trump’ın başında bulunduğu dönemde dillendirilen bu hedefin, zirvede resmen kabul edilmesi bekleniyor.
Hedefe Ulaşma Durumu
Mevcut durumda Avrupalı müttefiklerin savunma harcamaları GSYİH’nin ortalama yüzde 1,9'unu, Kanada'nın ise yaklaşık yüzde 1,4'ünü oluşturmaktadır. ABD'nin hedeflenen oranı ise yüzde 3,5'tir. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin önerisi doğrultusunda, belirlenen yüzde 5'lik hedefin en az 3,5’inin askeri yeteneklere, kalan 1,5’inin ise güvenlik yatırımlarına ayrılması planlanıyor.
İspanya’nın İtirazları
Zirve öncesinde İspanya'nın itirazları gündemde. İspanyol Başbakanı Pedro Sanchez, ülkesinin GSYİH'sinin yalnızca yüzde 1,3'ünü savunma harcamalarına ayırdığını ve bu yeni hedefin ülkesinin ekonomik durumu ile uyumlu olmadığını belirtti. Sanchez, hedefin isteğe bağlı hale getirilmesi ya da İspanya'nın muaf tutulması için daha esnek bir formül önerdi.
Trump'ın Etkisi ve Zirve Atmosferi
Zirvede yaşanacak tartışmalar, Trump yönetimi ile bağlantılı olarak geçmişte yaşanan çatışmalı ilişkileri akıllara getiriyor. 2018’deki Brüksel zirvesinde Trump ve eski Almanya Başbakanı Angela Merkel arasında yaşanan gergin diyaloglar hafızalarda. NATO müttefikleri, Trump’ın beklentilerini karşılamak adına birleşik bir tutum sergilemek istiyor.
Ukrayna'nın Zirveye Davet Edilmesi
Zirveye Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de katılacak. Bu durum, NATO'nun Ukrayna’ya verdiği destek açısından önemli bir jest olarak değerlendiriliyor. Zirve bildirisine Ukrayna'nın güvenliği ile ilgili ifadelerin eklenmesi bekleniyor.
Türkiye'nin Rolü
Diplomatik kaynaklar, Türkiye'nin NATO İttifakı’nın ihtiyaçları konusunda farkındalığı olduğunu vurgularken, terörle mücadele konusundaki kararlılığını yineleyeceğini ifade ediyor. Türkiye, müttefikler arasında herhangi bir engelin bulunmadığına dair görüşlerini de gündeme taşıyacak.
