Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyoyev TDT 12. Zirvesi'nde konuştu
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Şevket Mirziyoyev, Türk Devletleri Teşkilatı'nın (TDT) konumunu ve yetkisini güçlendirerek yakın gelecekte etkili bir işbirliği platformu haline getirmek amacıyla, Türk devletleri arasında Stratejik Ortaklık, Ebedi Dostluk ve Kardeşlik Anlaşması'nın imzalanmasını önerdi.
Toplantı bağlamı ve ilk değerlendirmeler
Mirziyoyev, Azerbaycan'ın Gebele şehrinde "Bölgesel Barış ve Güvenlik" temasıyla düzenlenen TDT Devlet Başkanları 12. Zirvesi'nde konuştu. Konuşmasının başında Azerbaycan'ın Ermenistan ile imzaladığı Barış Bildirisi'ni tüm Türk halklarının ortak zaferi olarak nitelendirerek, bu mutabakatın teşkilat üyesi ülkeler için ticaret, ekonomi, ulaştırma ve beşeri işbirliği alanlarında yeni fırsatlar açtığını vurguladı.
Jeopolitik riskler ve ortak yaklaşımlar
Mirziyoyev, konuşmasında dünyanın ve Avrasya bölgesinin karmaşık jeopolitik değişimler ve artan güvenlik tehditleriyle karşı karşıya olduğunu belirtti. Gazze Şeridi'ndeki trajedi, Ukrayna çevresindeki gelişmeler, İran'ın nükleer programı ve Afganistan'ın istikrarı gibi meselelerin derin endişe yarattığını ifade etti.
"Dünyanın güçlü ülkeleri tarafından adil bir dünya düzeni oluşturma, karşılıklı güven ve güvenliği sağlama yönündeki çabaları ve yeni planları memnuniyetle karşılıyoruz." Mirziyoyev, ayrıca "Özellikle bizler Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sorunları müzakereler yoluyla yapıcı bir şekilde çözmeyi amaçlayan pratik çabalarını takdir ediyor ve her açıdan destekliyoruz."
Kurumsal öneriler ve somut adımlar
Mirziyoyev, TDT içindeki işbirliğinin somut ve düzenli mekanizmalarla güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, TDT dışişleri bakanları ve istihbarat başkanlarının ortak toplantılarının düzenli yapılmasını önerdi ve ilk toplantının gelecek yıl Semerkant'ta düzenlenmesini teklif etti.
Teşkilat bünyesinde 35'ten fazla alanda işbirliği yürütüldüğünü ve ticaret hacminin 2030 yılına kadar iki katına çıkmasının beklendiğini hatırlatan Mirziyoyev, TDT'nin konumunu sağlamlaştırmak için şu öncelikleri sıraladı:
- Stratejik Ortaklık, Ebedi Dostluk ve Kardeşlik Anlaşması'nın bir an önce uzlaşarak kabul edilmesi,
- TDT’nin 2030 Kalkınma Stratejisi ve Yol Haritası'nın geliştirilmesi,
- Başbakan Yardımcıları tarafından yönetilecek Türk Devletleri Ekonomik Ortaklık Daimi Konseyi'nin kurulması ve bu konsey için Taşkent'te yer tahsis edilmesi teklifi.
Mirziyoyev, Türk Yatırım Fonu projelerini ve somut işbirliğini ilerletmek amacıyla kurulacak konseyin, Türk Sanayi İttifakı ile yeşil enerji, ileri teknolojiler ve stratejik mineraller konusunda bir Yeşil Dönüşüm Konsorsiyumu oluşturulmasına zemin hazırlayabileceğini belirtti.
Ulaştırma, gıda güvenliği ve dijital dönüşüm vizyonu
Ulaştırma ve lojistikte koordineli politika ihtiyacına işaret eden Mirziyoyev, Orta Koridor'un rekabet gücünü artırmak için makul tarifeler ve dijital gümrük prosedürlerinin önemine vurgu yaptı. Ayrıca Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu ve Trans Afgan demir yolu bağlantılarının Orta Koridor ile bütünleşmesinin stratejik öneme sahip olduğunu söyledi.
Gıda güvenliği açısından TDT ülkelerinin potansiyeline dikkat çeken Mirziyoyev, organik ürünlerin dünya pazarına tek bir marka altında sunulması hedefiyle bir uzman çalışma grubu kurulmasını önerdi.
Yapay zeka, dijitalleşme ve yaratıcı ekonomi konularının sürdürülebilir kalkınmada itici güç olduğuna değinen Mirziyoyev, bu alanlarda ortak projelerin uygulamaya geçirilmesine yönelik bir yol haritası hazırlanmasını teklif etti.
Genel olarak Mirziyoyev, sunulan önerilerin TDT'yi daha etkili, kurumsal ve pratik işbirliği üreten bir yapıya dönüştüreceğini söyledi ve üye ülkeleri bu yönde somut adımlar atmaya çağırdı.
