Bakterilerin Antibiyotik Direnci ve Mikroplastikler
Koç Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Önder Ergönül, mikroplastiklere maruz kalan bakterilerin antibiyotik ve diğer ilaçlardan korunmak için "biyofilm" adı verilen bir kalkan oluşturduklarını belirtti. Bu durum, küresel plastik kirliliğinin bir sonucu olarak daha geniş sağlık sorunlarına yol açabilir.
Plastik Kirliliği ve Bölgeler Üzerindeki Etkisi
Birleşmiş Milletler Çevre Programı'na (UNEP) göre, her gün dünya genelinde 2 bin çöp kamyonu dolusu plastik su yollarına dökülmektedir. Bu kirlilik nedeniyle her yıl 19 ila 23 milyon ton plastik atık su ekosistemlerine girmektedir. Mikroplastikler, çapı 5 milimetreye kadar olan küçük plastik parçaları olarak tanımlanmakta ve son 40 yılda okyanuslardaki miktarının ciddi oranda arttığı gözlemlenmiştir. Bu parçacıklar, besin zincirine karışarak insan sağlığını tehdit etmektedir.
Mikroplastikler ve Antibiyotiklere Direnç
ABD'deki Boston Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen bir çalışma, mikroplastiklerin insan sağlığında kullanılan antibiyotiklerin etkinliği üzerindeki etkilerini incelemiştir. Her yıl antimikrobiyal dirençli enfeksiyonlarla bağlantılı olarak 4,95 milyon ölüm tahmin edilmektedir. Mikroplastiklere maruz kalan bakteriler, enfeksiyon tedavisinde kullanılan birçok antibiyotiğe karşı direnç sergilemektedir.
Biyofilm Oluşumu ve Antibiyotik Direnci
Araştırmacılar, yaygın bir bakteri türü olan Escherichia coli'nin (E. coli) mikroplastiklere verdiği tepkiyi ölçmek amacıyla farklı mikroplastik türlerini içeren ortamlarda deneyler gerçekleştirmiştir. Elde edilen veriler, biyofilm hücrelerinin E. coli bakterisinde çoklu ilaç direncini artırdığını göstermektedir. Mikroplastiklerin ortamdan çıkarılmasının ardından daha güçlü biyofilmler oluşturmaları ve bu durumun insan sağlığını tehdit eden enfeksiyonlara yol açabileceği tespit edilmiştir.
Mikroplastiklerin Bakteriyel Direnç Üzerindeki Etkisi
Prof. Dr. Ergönül, antibiyotiklerin mikroplastiklerde biyofilm oluşturan bakterileri yok etmede zorlandığını ve bunun sonucunda direnç mekanizmalarının ortaya çıktığını vurgulamaktadır. Plastikler, çevresel kirlilik nedeniyle her yerde bulunmaktadır ve bu durum bakterilerin antibiyotiklere karşı direnç gelişimini tetiklemektedir. Ergönül, "Bu durumu önlemek için antibiyotiklerin biyofilmleri etkisiz hale getirebilecek formülasyonlarla geliştirilmesi gerekmektedir," şeklinde açıklamada bulunmuştur.
Çözüm ve Gelecek Önerileri
Makale sonunda, plastik kullanımının azaltılması gerektiğine dikkat çeken Ergönül, bireylerin günlük yaşamlarında plastik yerine cam kullanımlarını teşvik etmektedir. Geri dönüşüm ve çevre dostu alternatiflerin yaygınlaşmasının önemini vurgulayan Ergönül, mikroplastik maruziyetinin sıfıra indirilmesinin şu an için mümkün olmadığını ancak azaltmanın gerekli olduğunu belirtmiştir. Bu bağlamda, çevrenin korunması ve sağlığın iyileştirilmesi için birleşik bir mücadele verilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
