Zeytinyağı, hem lezzeti hem de sağlığı için tercih edilen bir besindir. Ancak zeytinyağının fiyatı da kalitesi kadar yüksek olabiliyor. Özellikle organik, soğuk sıkım, erken hasat ve yüksek polifenollü zeytinyağları, altın içecek olarak biliniyor. Bu zeytinyağlarının litresi 800 TL’ye kadar çıkabiliyor. Zeytinyağının faydaları nelerdir? Peki nasıl tüketmeli, seçerken nelere dikkat etmeliyiz? İşte detaylar...
ZEYTİNYAĞININ FAYDALARI NELERDİR?
Zeytinyağı, sağlıklı bir beslenme için vazgeçilmez bir yağdır. Zeytinyağı, tekli doymamış yağ asitleri, E vitamini, K vitamini, polifenoller, fitosteroller, skualen ve fenoller gibi bileşenler içerir.
Bu bileşenler, zeytinyağının sağlığa faydalarını sağlar. Zeytinyağının sağlığa faydaları şunlardır:
• Kalp ve damar sağlığını korur, kolesterolü düşürür, tansiyonu dengeler, kalp krizi ve felç riskini azaltır.
• Kan şekerini dengeler, insülin direncini azaltır, diyabet riskini düşürür.
• Beyin ve sinir sistemi sağlığını korur, hafıza, öğrenme, konsantrasyon ve ruh halini iyileştirir, depresyon, Alzheimer, Parkinson gibi hastalıkları önler veya geciktirir.
• Bağışıklık sistemini güçlendirir, enfeksiyonlara karşı korur, iltihaplanmayı azaltır, kanser riskini düşürür.
• Sindirim sistemi sağlığını destekler, bağırsak florasını korur, kabızlık ve şişkinlik gibi sorunları önler, safra taşı oluşumunu engeller.
• Kemik ve kas sağlığını güçlendirir, kalsiyum emilimini artırır, osteoporozu önler, eklem ağrılarını azaltır.
• Cilt ve saç sağlığını iyileştirir, cildi nemlendirir, yaşlanma belirtilerini geciktirir, saçı besler ve parlaklaştırır.
ZEYTİNYAĞI NASIL TÜKETİLMELİ?
Zeytinyağı, hem soğuk hem de sıcak olarak tüketilebilir. Soğuk olarak tüketilen zeytinyağı, salata, meze, sos, dip, yoğurt, peynir gibi yiyeceklerin üzerine gezdirilebilir. Sıcak olarak tüketilen zeytinyağı, kızartma, kavurma, haşlama, fırınlama, ızgara gibi pişirme yöntemlerinde kullanılabilir.
Zeytinyağı tüketirken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
• Zeytinyağı, günlük yağ ihtiyacının yaklaşık yarısını karşılayabilir. Günlük zeytinyağı tüketimi, 2-4 yemek kaşığı arasında olmalıdır.
• Zeytinyağı, yüksek ısıya maruz kaldığında bozulabilir. Bu nedenle, zeytinyağı ile kızartma yaparken, kızartma süresi ve sıcaklığı kısa ve düşük tutulmalıdır. Ayrıca, kızartma yağı tekrar tekrar kullanılmamalıdır.
• Zeytinyağı, ışık, oksijen ve sıcaklıktan etkilenerek bozulabilir. Bu nedenle, zeytinyağı koyu renkli cam şişelerde, teneke kutularda veya plastik bidonlarda saklanmalıdır. Ayrıca, zeytinyağı serin, kuru ve karanlık bir yerde muhafaza edilmelidir.
ZEYTİNYAĞI NEREDE BULUNUR, NASIL SEÇİLİR?
Zeytinyağı, marketler, aktarlar, zeytinyağı mağazaları, internet siteleri gibi pek çok yerden satın alınabilir. Zeytinyağı seçerken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:
• Zeytinyağı, etiketinde üretim yılı, son kullanma tarihi, asit oranı, sıkım yöntemi, sertifika, marka, menşei gibi bilgileri içermelidir.
• Zeytinyağı, naturel sızma, riviera, rafine, natürel, ham, lambalık gibi çeşitlere ayrılır. En kaliteli ve en sağlıklı zeytinyağı çeşidi, naturel sızma zeytinyağıdır. Naturel sızma zeytinyağı, soğuk sıkım yöntemi ile elde edilen, asit oranı %0.8’den az olan zeytinyağıdır. Naturel sızma zeytinyağı, aroması, rengi, tadı ve besin değeri en yüksek olan zeytinyağıdır.
• Zeytinyağı, farklı zeytin çeşitlerinden elde edilir. Zeytin çeşidi, zeytinyağının tadını, kokusunu, rengini ve dokusunu etkiler. Örneğin, Ayvalık, Gemlik, Memecik, Erkence, Domat gibi zeytin çeşitleri farklı lezzet profillerine sahiptir. Zeytin çeşidini, damak zevkinize göre seçebilirsiniz.
• Zeytinyağı, filtreli veya filtresiz olabilir. Filtreli zeytinyağı, zeytin posasından arındırılmış, berrak ve parlak bir yağdır. Filtresiz zeytinyağı ise, zeytin posasını içeren, bulanık ve mat bir yağdır. Filtreli zeytinyağı, raf ömrü daha uzun olan bir yağdır. Filtresiz zeytinyağı ise, aroması ve tadı daha yoğun olan bir yağdır.
• Zeytinyağı, farklı aromalara sahip olabilir. Zeytinyağı, çiçekli, meyvemsi, otsu, biberli, acı, tatlı, cevizli, fındıklı gibi aromaları içerebilir. Aromalar, zeytinyağının kalitesini ve karakterini belirler. Zeytinyağı, tüketilecek yiyeceğe uygun bir aroma ile seçilmelidir.
• Zeytinyağı, farklı renklere sahip olabilir. Zeytinyağı, yeşil, sarı, altın, kahverengi gibi renklerde olabilir. Renk, zeytinyağının kalitesi ile ilgili bir bilgi vermez. Renk, zeytinin cinsi, hasat zamanı, sıkım yöntemi, depolama koşulları gibi faktörlere bağlıdır. Zeytinyağı, rengine göre değil, tadına ve aromasına göre seçilmelidir.
