Kuzey Makedonya Kitabeler Projesiyle Balkanlardaki Osmanlı Mirası Yeniden Görünür Kılınıyor
Türkiye’nin Balkanlardaki tarihi izlerinin korunmasına yönelik çalışmalara bir yenisi eklendi. Kuzey Makedonya Kitabeler Projesi, bölgede önünden geçerken fark edilmeyen Osmanlı dönemi kitabe ve yazıtlarını kayıt altına almayı, deşifre etmeyi ve erişilebilir hale getirmeyi amaçlıyor. Proje, özellikle Üsküp başta olmak üzere kent dokusundaki taş eserlerin anlattıklarını yeniden gün yüzüne çıkarmayı hedefliyor.
Projenin kapsamı ve yöntem
Uluslararası Balkan Üniversitesi öncülüğünde yürütülen proje kapsamında saha çalışmaları, literatür taramaları ve zor ulaşılabilen kaynak incelemeleri bir araya getirildi. Yaklaşık 120 kitabe titizlikle incelendi; metinler yalnızca aktarılarak değil epigrafi, tarih ve sanat tarihi perspektifleriyle değerlendirilerek belge haline getirildi. Bu metinler Türkçe, Arnavutça, Makedonca ve İngilizce dillerinde yeniden sunularak çokdilli bir hafıza platformu oluşturuldu.
Uluslararası Balkan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Lütfi Sunar projenin üniversitenin misyonuyla örtüştüğünü, çalışmanın Osmanlı eserlerinin kitabelerinin ortaya çıkarılması, okunması, tercümesi ve kayıplarının yerine konulması hedefini taşıdığını belirtti. Sunar ayrıca projenin geçmiş ile bugün arasında kültürel köprüler kurma amacı taşıdığını ve bu çalışmaların empati, saygı ve iş birliğini güçlendireceğini vurguladı.
Üsküp’te uygulama, sergi ve panel
Projenin resmi başlatma töreni Mustafa Paşa Camiinde gerçekleştirildi. Törene Kuzey Makedonya Meclis Başkanı Afrim Gaşi, Kuzey Makedonya Milletvekili Salih Murat ve Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Bahçekapılı ile çok sayıda davetli katıldı.
Törenin ardından Üsküp’teki Çifte Hamamda proje kapsamında bir sergi ve panel düzenlendi. Paneli Doç. Dr. Seyhan M. İbrahimi moderatörlük etti; projeyi akademik çerçevede Prof. Dr. Mehmet Samsakçı ve Prof. Dr. Ertuğrul Karakuş sundu. Sergide proje çıktıları ve bölgenin kültürel mirasına katkı sağlayan çalışmanın yer aldığı kitap tanıtıldı.
Taşların üzerindeki sessiz metinlerin yeniden anlamı
Proje ekiplerinin saha tespitleri, yıllarca gözden kaçmış ya da silinmiş kitabeleri yeniden görünür kıldı. Bu çalışmalar, taşlardaki metinlerin yalnızca tarihsel belge olmanın ötesinde, günümüzle bağ kuran birer kültürel diyalog kaynağı olduğunu gösterdi. Proje, tarihî mirası bölünme değil, ortak anlayış ve ortak gurur kaynağına dönüştürme hedefinin somut bir adımı olarak sunuluyor.
Kuzey Makedonya Kitabeler Projesi, bölgedeki Osmanlı dönemine ait sözlü ve yazılı mirası kayıt altına alarak hem akademik alana hem de kamuya açık bir belleğe katkı sağlamayı sürdürecek.
TÜRKİYE VE BALKAN ÜLKELERİ ARASINDA ÇOK ESKİ TARİHLERE DAYANAN VE OLDUKÇA KÖKLÜ OLAN İKİLİ İLİŞKİLER GÜNÜMÜZDE DE SÜRDÜRÜLMEYE DEVAM EDİYOR. TÜRKİYE’NİN BU COĞRAFYADAKİ İZLERİNİN SİLİNMEMESİ ADINA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALARA BİR YENİSİ DAHA EKLENDİ.
