Küresel piyasalar Powell'ın konuşması ve ABD veri gündemine odaklandı
Küresel pay piyasaları, Fed'in faiz indirimi beklentileriyle haftaya pozitifte başlasa da, Fed Başkanı Jerome Powell'ın enflasyon ve istihdam risklerine dair uyarıları yatırımcıları temkinli olmaya yönlendirdi. Gözler gelecek hafta Powell'ın konuşması ve ABD'nin ikinci çeyrek büyüme verisi ile kişisel tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksinde.
Fed kararı ve Powell'ın değerlendirmesi
Fed toplantısında politika faizi beklentiler doğrultusunda 25 baz puan indirilerek yüzde 4-4,25 aralığına çekildi. Banka ekonomik projeksiyonlarında federal fon oranı tahminini yıl sonu için yüzde 3,6'ya düşürdü ve 2025'te ilave indirim sinyali verdi. Powell toplantı sonrası yaptığı konuşmada, istihdama yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını ve risk dengesinin değiştiğini vurgulayarak, "Kısa vadede, enflasyon riskleri yukarı yönlü, istihdam riskleri ise aşağı yönlü, bu zorlu bir durum." ifadelerini kullandı.
Powell, toplantıda 50 baz puanlık bir indirim için yeterli desteğin olmadığını belirtti. Fed böylece Aralık 2024'ten bu yana ilk kez faiz indirimine gitmiş oldu.
Piyasa beklentileri ve para piyasaları
Para piyasalarında Fed'in ilave gevşeme beklentileri 2026 yılına kadar taşınırken, piyasalar banka için gelecek yıl içinde üç indirim fiyatlıyor. ABD tahvil piyasasında geçen hafta satıcılı seyir görülürken, 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,13 seviyesinden kapattı.
Gelecek hafta izlenecek ABD verileri
Gelecek hafta piyasalar Powell'ın konuşması, cari denge, Richmond Fed sanayi endeksi, S&P Global PMI'lar, yeni konut satışları, inşaat izinleri, büyüme, dayanıklı mal siparişleri, haftalık işsizlik başvuruları, ikinci el konut satışları, PCE fiyat endeksi ve Michigan tüketici güven endeksi verilerine odaklanacak.
Trump-Şi görüşmesi ve TikTok gündemi
ABD Başkanı Donald Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında beklenen görüşme gerçekleşti. Trump, Oval Ofis'te yaptığı açıklamada TikTok anlaşmasını onayladıklarını, alıcıların Amerikalı olduğunu ve kontrolün tamamen onlarda olacağını söyledi. Trump ayrıca anlaşmanın imzasının "bir formalite" olabileceğini belirtti ve Şi ile Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesi konusunda da görüş alışverişinde bulunduklarını aktardı. Trump, Şi ile ekim ayı sonunda Güney Kore'de yapılacak APEC Zirvesi'nde yeniden görüşeceğini ifade etti.
Diğer politika adımları ve merkez bankası yorumları
ABD ile Birleşik Krallık arasında bilim ve teknoloji alanında stratejik iş birliğini güçlendirmek amacıyla Teknoloji Refahı Anlaşmasına ilişkin mutabakat zaptı imzalandı. Beyaz Saray, muhtıranın yapay zeka, sivil nükleer enerji, füzyon ve kuantum teknolojileri gibi alanları kapsadığını duyurdu.
Fed yetkililerinden gelen açıklamalarda Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari bankanın bu haftaki faiz indirimi kararını desteklediğini ve bu yıl için iki indirim daha öngördüğünü belirtti. Öte yandan, Fed Yönetim Kurulu'na yeni atanan Stephen Miran, toplantıda 50 baz puan indirim yönünde tek karşı oy kullandı ve tarifelerin enflasyonist etkisi olacağını düşünmediğini ifade etti.
Başkan Trump ayrıca Yüksek Mahkeme'den, Fed üyesi Lisa Cook'u görevde tutan alt mahkeme kararının uygulanmasını durdurmasını talep etti.
Makro veriler ve piyasa hareketleri
New York borsasında haftalık bazda S&P 500 yüzde 1,22, Nasdaq yüzde 2,22 ve Dow Jones yüzde 1,05 değer kazandı. Kurumsal tarafta Nvidia'nın Intel ile veri merkezi ve bilgisayar ürünlerine ilişkin iş birliği çerçevesinde şirkete 5 milyar dolar yatırım yapılacağı açıklandı; Nvidia hisseleri haftalık bazda gerilerken, Intel hisseleri yükseldi.
ABD'de makro verilerde ağustosta perakende satışlar yüzde 0,6 ile beklentilerin üzerinde artarken, sanayi üretimi yüzde 0,1 arttı. İthalat ve ihracat fiyat endeksleri aylık yüzde 0,3 artış gösterdi. Fed New York şubesinin imalat endeksi eylülde -8,7 değerine indi. İlk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı 13 Eylül ile biten haftada 231 bin olarak gerçekleşti; önceki haftanın verisi ise 263 binden 264 bine revize edildi.
Emtia piyasalarında altının ons fiyatı geçen hafta 3.707,65 dolare çıkarak yüksek seviye test etti ve haftayı 3.685 dolarda kapattı; gümüş 43,08 dolar, Brent petrol varil ise 66,1 dolar seviyesinde haftayı tamamladı. Dolar endeksi haftada 96,2'ye kadar gerileyerek son 3,5 yılın düşük seviyesini test etti ve haftayı 97,6'dan kapattı.
Avrupa piyasaları ve merkez bankası gelişmeleri
Avrupa borsaları Fransa hariç satış ağırlıklı bir seyir izledi. İngiltere Merkez Bankası (BoE) politika faizini piyasa beklentileri doğrultusunda yüzde 4'te sabit tuttu; faiz kararında 7 üyeden 5'i sabit tutma, 2 üye ise 25 baz puan indirim yönünde oy kullandı. Analistler enflasyon baskılarının BoE'nin indirim beklentilerini olumsuz etkileyebileceğini belirtti.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen birlik için yeni ortaklıklarla ticaret ağını genişleteceklerini ve Hindistan ile yıl sonuna kadar ticaret anlaşması hedeflediklerini söyledi. ECB Başkanı Christine Lagarde ise sadeleştirmenin deregülasyon anlamına gelmediğini, etkili ve verimli denetim ile dayanıklılık korunarak uygulanması gerektiğini vurguladı. Avro Bölgesi'nde ağustos ayında enflasyon yıllık yüzde 2 olarak açıklandı.
AB Komisyonu, İsrail mallarına uygulanan ticari imtiyazların askıya alınmasını ve İsrail yetkililerine yaptırım uygulanmasını teklif etti. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ise yoksul ülkelerin teknolojik olarak arayı kapatması halinde yapay zekanın 2040'a kadar küresel mal ve hizmet ticaretinin değerini yüzde 37 artırabileceğini öngördü.
Bölgesel hisse senedi hareketlerinde geçen hafta İngiltere FTSE 100 -0,87%, İtalya MIB 30 -0,60%, Almanya DAX -0,23%, Fransa CAC 40 +0,36% oldu. Gelecek hafta Avro Bölgesi tüketici güven endeksi, HCOB PMI ve Almanya IFO verileri takip edilecek.
Asya piyasaları ve bölgesel haberler
Asya borsaları karışık seyretti. Japonya Merkez Bankası (BoJ) politika faizini yüzde 0,5'te sabit tuttu; karar 7'ye karşı 2 oyla alındı ve iki üye faiz artırımını destekledi. BoJ ayrıca piyasaya yılda 330 milyar yen tutarında ETF satacağını açıkladı. Dolar/yen paritesi 147,5 seviyesinde işlem gördü.
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi, Fed'in 25 baz puanlık indirimi sonrası dolara bağlı kur rejimi nedeniyle gösterge faizini aynı oranda düşürdü. Japonya'da ağustos TÜFE yıllık yüzde 2,7 olarak gerçekleşti (çekirdek enflasyon da yüzde 2,7); temmuz verileri ise yıllık 3,1 düzeyindeydi.
Çin merkezli yarı iletken üreticisi SMIC, gelişmiş çip ekipmanlarıyla test sürecine başladığını duyurdu; haberin ardından SMIC hisseleri haftalık bazda yüzde 11'in üzerinde değer kazandı. Bölgede Hang Seng +0,59%, Kospi +1,46%, Nikkei 225 +0,62%, Şanghay bileşik endeksi -1,30% şeklinde haftayı tamamladı. Gelecek hafta BoJ toplantı tutanakları ve Tokyo TÜFE verileri takip edilecek. Salı Japonya'da tatil nedeniyle piyasalar kapalı olacak.
Yurt içi gelişmeler
Yurt içinde BIST 100 endeksi alış ağırlıklı seyrin etkisiyle haftayı yüzde 8,89 artışla 11.294,48 puandan kapattı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu'nun 11 Eylül toplantısına ilişkin özet yayımlandı; özette "Yakın döneme ilişkin veriler, talep koşullarının dezenflasyonist düzeyde olduğunu göstermektedir." ifadesine yer verildi. Ayrıca enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve küresel gelişmelerin dezenflasyon süreci açısından risk oluşturduğu, gıda fiyatları ile ataleti yüksek hizmet kalemlerinin enflasyon üzerinde yukarı yönlü baskıları canlı tuttuğu belirtildi.
TCMB kredi kartı işlemlerinde uygulanan faiz oranlarında indirim yaptı; kredi kartı nakit çekim ve kredili mevduat hesap faizlerinde 25 baz puan indirim uygulandı. Değişiklik kapsamında hesaplanan oranlar 24 Eylül 2025'te TCMB tarafından ilan edilecek ve 1 Ekim 2025'ten itibaren uygulanacak. Dolar/TL haftayı yaklaşık 41,3860'tan kapattı.
Gelecek hafta yurt içinde tüketici güven endeksi, reel kesim güven endeksi ve kapasite kullanım oranı gibi veriler izlenecek.
Not: Haber, kurum ve kişilere ait isimler, tarihler ve sayısal veriler metinde korunmuştur.
