Küresel Doğrudan Yabancı Yatırımlar Düşüşte
Birleşmiş Milletler (BM) Ticaret ve Kalkınma Kuruluşu (UNCTAD) tarafından yayımlanan "Dünya Yatırım Raporu 2025"e göre, küresel doğrudan yabancı yatırımlar 2023 yılında %11 azalma ile 1,53 trilyon dolara geriledi ve bu durum, üst üste ikinci yıl düşüş gösterdi.
Gelişmiş Ekonomilerdeki Düşüşün Etkisi
Düşüşte, özellikle gelişmiş ekonomilere yönelen yatırımlardaki %22 azalma etkili oldu. Avrupa'daki gelişmiş ekonomiler, doğrudan yabancı yatırımlarda %58 gibi yüksek bir oranla en büyük kaybı yaşarken, Kuzey Amerika ise %23'lük bir artışla 343 milyar dolara ulaştı.
Gelişen Ülkelerdeki Sermaye Akışı
Gelişmekte olan ülkeler açısından doğrudan yabancı yatırımların istikrarlı görünmesi, aslında daha derin bir krizi maskeleyebiliyor. Bu ülkelerde, yatırım girişlerinin çoğu, kritik alanlarda yetersiz kalmaktadır. Örneğin, Afrika’ya yapılan doğrudan yatırımlar son bir projeyle %75 artarak 97 milyar dolara çıkarak dikkat çekti.
Sonraki Yıllardan Beklentiler
2024 yılına dair uluslararası doğrudan yabancı yatırımlar için beklentinin negatif olduğu ve ticaret gerilimlerinin yatırımcılar için belirsizlik yarattığı ifade ediliyor. Bu bağlamda, 2025'in ilk çeyreğine ilişkin öncü verilerde işlem ve proje sayılarının rekor seviyede düşük olduğu belirtiliyor.
Küresel Kalkınma Hedefleri Uzakta
UNCTAD raporu, mevcut küresel doğrudan yabancı yatırımların, kalkınma hedeflerine ulaşmak için gerekli seviyeden oldukça uzak olduğunu vurguluyor. Kalkınma hedeflerinin finansmanı için gelişmekte olan ülkelerde yılda yaklaşık 4 trilyon dolarlık yatırıma ihtiyaç olduğu ifade ediliyor.
Dijital Ekonomide Umut Var
Dijital ekonomi alanına yönelik doğrudan yatırımların %14 oranında arttığı belirtilirken, bu artışın bilgi ve iletişim teknolojileri gibi sektörlerden kaynaklandığı bildirildi. UNCTAD Genel Sekreteri Antonio Guterres, dünyadaki işbirliğinin derinleşmesi ve fırsatların genişletilmesi gereken bir süreçte, mevcut durumun önemli tehditleri beraberinde getirdiğini ifade etti.
Sonuç olarak, yatırım ortamının iyileştirilmesi için kamu ve özel yatırımların kalkınma hedefleriyle uyumlu hale getirilmesi gerektiği vurgulandı. Bu konuda ciddi adımlar atılması, mevcut belirsizlikleri aşmak için büyük önem taşıyor.
