KDC, M23'i insan hakları ihlalleri ve zorla asker devşirmekle suçladı
Kongo Demokratik Cumhuriyeti (KDC) hükümeti, doğuda faaliyet gösteren 23 Mart Hareketi (M23) isyancı grubunu, kontrol ettiği Kuzey Kivu ve Güney Kivu eyaletlerinde sivillere yönelik hak ihlallerinde bulunmak ve gençleri silahlı gruplara katılmaya zorlamakla suçladı.
Hükümetin iddiaları ve resmi açıklama
KDC İçişleri Bakanı Jacquemain Shabani, başkent Kinşasa'da düzenlediği basın toplantısında, yaşam şartlarının zor ve güvenlik sorunlarının yoğun olduğu bölgelerde halkın ağır hak ihlalleriyle karşılaştığını belirtti. Shabani, gençlerin kaçırılarak silahlı gruplara katılmaya zorlandığını vurguladı.
Shabani, isyancı grubun 2021'de yeniden ortaya çıktığını ve çatışmaları daha da şiddetlendirdiğini, ayrıca isyancıların ateşkesi ihlal ettiğini söyledi. Bakanın ifadelerine göre, "M23 isyancı grubu kontrol ettiği bölgelerde devletin yerine geçecek paralel bir yönetim kurma girişiminde bulunuyor. Bu da ülke için önemli bir sorun olmaya devam ediyor."
Haberde belirtildiği üzere, M23 daha önce insan hakları ihlallerine ilişkin suçlamaları reddetmişti.
Ateşkes süreci ve diplomatik çerçeve
KDC hükümeti ile M23, Katar'ın arabuluculuğunda imzalanan ateşkesin uygulanmasına ilişkin müzakere turu için 27 Ağustos'ta yeniden bir araya geldi. Katar Dışişleri Bakanlığı, tarafların temmuz ayında Doha'da imzalanan ateşkes anlaşmasının hayata geçirilmesine dair konuları ele aldığını açıklamıştı. Ateşkes anlaşması taraflarca 19 Temmuz'da Doha'da imzalanmıştı.
KDC hükümeti, M23'ün Ruanda'dan lojistik ve askeri destek aldığını öne sürerken, Ruanda bu suçlamaları reddediyor. Bu iddialar, ateşkesin uygulanmasını ve taraflar arası güven inşasını zorlaştıran bir unsur olarak öne çıkıyor.
Bölgesel etkiler ve insani sonuçlar
Kaynakta yer alan bilgilere göre, M23 üyeleri yıl başından bu yana düzenledikleri saldırılar sonucunda Kuzey Kivu eyaletinin başkenti Goma çevresinde geniş bölgelerin kontrolünü ele geçirdi. Öte yandan Güney Kivu'nun başkenti Bukavu hükümet güçlerinin kontrolünde bulunuyor.
Çatışmaların insani boyutu ağır: haberde, KDC'nin doğusundaki çatışmalar nedeniyle yıl başından bu yana yaklaşık 1 milyon kişi'in yerinden olduğu ve 7 bin kişi'nin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Zorla asker devşirme iddiaları, yerinden olma ve sivil kayıplarla birleştiğinde bölgedeki insani krizi derinleştiriyor.
Değerlendirme
KDC hükümetinin açıklamaları, ateşkes süreçlerinin uygulanması ve sivil koruması konularında somut zorluklara işaret ediyor. M23'ün kontrol girişimleri ve iddia edilen paralel yönetim mekanizmaları, devlet otoritesinin zayıfladığı bölgelerde güvenlik ve insani yardım erişimini daha da karmaşık hale getiriyor. Doha'daki müzakerelerin pratikte ateşkesi nasıl güvence altına alacağı ve gençlerin zorla silahaltına alınmasının önlenmesine yönelik denetim mekanizmalarının nasıl kurulacağı önümüzdeki dönemde belirleyici olacak.
