Kastamonu Üniversitesi'nde "Uluslararası Hukuk Bağlamında Savaş ve Çatışma" konferansı
İstanbul 2 Numaralı Barosu ve Anayasa Hukukçular Derneği öncülüğünde, Türkiye Hukuk Platformu, Uluslararası Hukukçular Birliği (UHUB) ve Kastamonu Üniversitesi iş birliğiyle düzenlenen "Uluslararası Hukuk Bağlamında Savaş ve Çatışma" konferansı Kastamonu Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından desteklenen etkinliğe Kastamonu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal, İstanbul 2 No’lu Baro Başkanı Av. Yasin Şamlı, Uluslararası Hukukçular Birliği Başkan Vekili Av. Uğur Faruk Tüzün, İstanbul 2 No’lu Baro Başkan Vekili Niyazi Paksoy, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Rektör Topal: Savaşların kurallara bağlanması çok yönlü bir sorumluluktur
Konferansta konuşan Rektör Prof. Dr. Ahmet Hamdi Topal, uluslararası hukukun savaşları önleme ve çatışma halinde sivillerin korunması gibi temel görevleri bulunduğunu ifade etti. Topal'ın dikkat çeken vurgusu şu şekilde idi: "Savaş ve çatışmaların belirli kurallara bağlanması hem dini hem hukuki hem de ahlaki bir yükümlülüktür".
Topal, uluslararası hukukun bir yandan savaşları yasaklamayı ya da azaltmayı amaçlarken diğer yandan çatışmaların varlığını kabul ettiğini; esas hedefin çatışmaların insani zeminde sürdürülmesi ve sivillerin korunması olduğunu belirtti. Ayrıca, modern uluslararası hukukun ilkeleri ile İslam'ın savaş ahlakı arasında paralellikler kurdu. Peygamber öğretilerine atıfla, kadın ve çocukların öldürülmemesi, sivillere dokunulmaması, ağaç ve mamurelerin korunması gibi kuralların erken dönemlerde de vurgulandığını hatırlattı.
Konuşmasında, savaşların insan var oldukça süreceği tespitine yer veren Topal, bireylerin insan onurunu koruma sorumluluğunu ve mazluma karşı kimlik ayırt etmeksizin insani davranış sergilemenin önemini vurguladı.
Baro ve UHUB temsilcilerinin değerlendirmeleri
İstanbul 2 No’lu Baro Başkanı Av. Yasin Şamlı, Gazze ve Filistin meselelerinin insanlık sorunu olduğunu belirterek, İstanbul 2 No’lu Baro olarak Lahey Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne başvurduklarını ve mahkemenin Gazze konusundaki kararını yetersiz bulduklarını ifade etti. Şamlı, "400 bin nüfusun yaşadığı Gazze, şu anda yerle bir edilmiş durumdadır" ifadelerini kullandı ve tarihten günümüze devam eden ihlallerle ilgili kaygılarını dile getirdi. Ayrıca Türkiye'deki toplumsal süreçlerle Mısır'daki gelişmeleri kıyaslayarak, 2013 örneğine atıfta bulundu: "Mısır’da darbe başarılı oldu ama ülkemizde başarılı olmadı".
UHUB Genel Koordinatörü Av. Uğur Faruk Tüzün ise UHUB’ın yapısı ve faaliyet alanlarını anlattı; İsrail’in Gazze ve Filistin’deki uygulamalarının tarihsel bir süreklilik gösterdiği ve bu ihlallerin birbirinden ayrı değerlendirilemeyeceğini vurguladı.
Akademik sunumlar: Rusya-Ukrayna, Gazze ve BM rejimi tartışmaları
Konferans, Dr. Öğretim Üyesi Hamza Yavuz'un moderatörlüğünde gerçekleşen panelde akademisyenlerin sunumlarıyla sürdü. İlk sunumda Dr. Öğretim Üyesi Elşan İzzetgil, "Rusya’nın Ukrayna Saldırısının Gerekçelerinin Rus Dış Politika Kültürü Bağlamında Analizi" başlıklı konuşmasında Rusya'nın tarihi tehdit algısına ve güvenlik tercihlerini şekillendiren faktörlere dikkat çekti; Ukrayna'nın Batı ile yakınlaşmasının Moskova tarafından tehdit olarak algılandığını belirtti.
Dr. Öğretim Üyesi Şenel Sarsıkoğlu ise "Uluslararası Ceza Hukuku Kapsamında Gazze’de İşlenen Fiillerin Değerlendirmesi: Savaş Suçu mu, Soykırım mı" başlıklı sunumunda, savaş hukuku ile insan hakları hukukunun çatışma ortamında nasıl iç içe geçtiğini tartıştı. Sarsıkoğlu, 2023 itibarıyla okullar, hastaneler, ibadethaneler ve mülteci kampları gibi tarafsız alanların hedef alınmasına ilişkin iddiaları ve bu eylemlerin uluslararası hukuk açısından taşıdığı nitelikleri ele aldı.
Son olarak Araştırma Görevlisi Dr. Harun Koçak, "Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanımının Dönüşümü: BM Rejiminin Sonu" başlıklı sunumuyla Birleşmiş Milletler rejiminin kuvvet kullanımı normlarındaki değişimi tartıştı.
Kapanış
Konferans, konuşmacılara teşekkür belgelerinin takdim edilmesiyle sona erdi. Etkinlik, uluslararası hukukun savaş ve çatışmalar bağlamında oynadığı rolü hem teorik hem de uygulamalı açıdan değerlendiren çok yönlü bir forum olarak değerlendirildi.
KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ’NDE "ULUSLARARASI HUKUK BAĞLAMINDA SAVAŞ VE ÇATIŞMA" KONFERANSINDA KONUŞAN KASTAMONU ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. AHMET HAMDİ TOPAL, "SAVAŞ VE ÇATIŞMALARIN BELİRLİ KURALLARA BAĞLANMASI VE BU KAPSAMDA TARAFLARIN BELİRLİ KURALLARLA SINIRLANDIRILMASI HEM DİNİ HEM HUKUKİ HEM DE AHLAKİ BİR YÜKÜMLÜLÜKTÜR" DEDİ.
