Kastamonu'da yüzyıllık Türk fındığı ağaçları meyve veriyor
ÖZGÜR ALANTOR - Kastamonu'nun Ağlı ilçesine bağlı Tunuslar ve Müsellimler köylerinde bulunan Türk fındığı ağaçları, yüzlerce yıldır meyve veriyor. Kastamonu Valiliği ile İl Özel İdaresi tarafından hazırlanan "Kastamonu Anıt Ağaçları" kitabında bazı bireylerin yaşlarının 500 yılı bulduğu bilgisi yer alıyor.
Tür ve fiziksel özellikler
Tek gövdede 30 metreye ulaşabilen Türk fındığı ağacı, meyveleri genellikle sivri; kabukları kırılması zor ancak içi yağlı olarak tanımlanıyor. Bu özellikler türün hem kimliğini hem de yerel kullanımını şekillendiriyor.
Bilimsel değerlendirme
Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Silvikültür Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sezgin Ayan, türün Türkiye'de çoğunlukla Batı Karadeniz'de görüldüğünü belirtti. Ayan, "Tunuslar'daki doğal popülasyonda her ne kadar artım burgusuyla yaş tespiti yapmasak da ilk tespitlerine göre minimum 370 yaşa sahip olduğunu, daha sağlıklı incelemelerde 500, belki daha da yukarıda yaşa sahip olduğunu söyleyebilirim. Hem çap gelişimi hem de ilk gözlemlerimiz bu anlamda bize yön veriyor." dedi.
Ayan, Müsellimler köyündeki bireylerin göğüs çapı dikkate alındığında daha ileri yaşlarda olabileceğini ve ağacın öz odununun kırmızımtırak renkte, dayanıklı olmasının uzun ömür sunma olanağı sağladığını ifade etti.
Köylülerin uygulamaları ve gözlemleri
Müsellimler köyü sakini Hakkı Aslan, ağaçlardan hâlâ hasat yapıldığını, fındıkların köylüler tarafından toplandığını ve genellikle ihtiyaç halinde paylaşıldığını veya isteyenlere satıldığını söyledi. Aslan, fındıkların "Çok güzeldir, lezzeti, yağ oranı yüksektir." olduğunu belirtti; türün çakıllı, kayalık zeminlerde yayıldığını ve başka yerlere dikildiğinde aynı verimi vermediğini vurguladı. Köyde tahmini olarak 1500-2 bin ağaç bulunduğu ifade edildi.
Tarihsel keşif ve süreklilik
"Kastamonu Anıt Ağaçları" kitabının yazarlarından Cebrail Keleş, ağaçları 2010 yılında düzenlenen Türk-Tunus Dostluk Günü etkinliği sırasında tesadüfen keşfettiğini anlattı. Keleş, bölgedeki fındık ağaçlarının yaşının yaklaşık 500 yıl civarında olduğunu, nesiller boyu aynı şekilde meyve vermeye devam ettiklerini belirtti ve "Bir fındık ağacının ömrünün 1000 yıldan fazla olduğu biliniyor. Belki de yüzlerce yıl daha fındık vermeye devam edecekler." dedi.
Bu ağaçlar, hem biyolojik çeşitlilik hem de yerel kültürel miras açısından dikkat çekiyor.
Kastamonu'nun Ağlı ilçesinde bulunan Türk fındığı ağaçları, yüzlerce yıldır meyve vermeye devam ediyor.
