Kahramanmaraş'ta yarım asırlık taş değirmen geleneği sürüyor
Kahramanmaraş’ta yarım asrı aşkın süredir faaliyet gösteren taş değirmenler, mahalle kültürünün önemli bir unsuru olarak yaşamını sürdürüyor. Onikişubat ilçesi Serintepe Mahallesi’nde 50 yılı aşkın süredir çalışan bu değirmenlerde, doğal yöntemlerle üretilen un, bulgur ve dövme tercih ediliyor.
Üretim ve sezon
Serintepe'deki taş değirmenlerde geleneksel yöntemlerle un, bulgur, dövme ve işletme kapsamına göre tarhana ve firik üretimi yapılıyor. Vatandaşlar, fabrikasyon sistemlerden uzak durarak katkısız ürün almak amacıyla bu değirmenleri tercih ediyor. Yaz aylarında başlayan üretim sezonu kasım ayına kadar sürerken, mahalle halkı bu dönemde değirmenlere yoğun ilgi gösteriyor.
Değirmen esnafı Yavuz Taş, "Yaklaşık 30 yıldır değirmencilik yapıyoruz. Un, bulgur ve dövme üretiyoruz ama genellikle dövme üzerine çalışıyoruz. Mahalledeki müşterilerimize bulgur ve un hazırlıyoruz. Bu meslek artık neredeyse bitme noktasına geldi, çünkü gençler yetişmiyor, çırak bulmak çok zor. Bu taşlar 50 yıldır aynı şekilde dönüyor. Taşlar, özel kayalardan kesiliyor ve dövme yapmak için en uygun taşlar bunlar. İşletmemizde bulgur, tarhana ve firik üretimine yönelik makinelerimiz var. Şu anda tam sezonumuz; Haziran ayında başlayıp yıl sonuna kadar yoğun çalışıyoruz" dedi.
Mesleğin geleceği ve mahalle kültürü
Serintepe Mahalle Muhtarı Ramazan Gürbak, değirmenleri geçmişle bağ kuran bir kültürel miras olarak tanımlıyor. Gürbak, "Değirmen kültürü artık yavaş yavaş bitmeye başladı. Eskiden her mahallenin mutlaka bir değirmeni olurdu. Ancak son yıllarda fabrikasyon sistemine geçilince birçok değirmen kapandı. Vatandaşlar sadece kendi mahallemizden değil, çevre mahallelerden de geliyor. Ürünlerini getirip burada öğütüyorlar. Doğal taş değirmen sayesinde sofralarına daha lezzetli ve sağlıklı yiyecekler koyabiliyorlar. Biz kadim bir mahalleyiz" diye konuştu.
Yerel üretim, tüketicilere katkısız ve doğal ürünler sunarken, değirmenciliğin sürdürülebilirliği çırak eksikliği ve mesleğin genç nüfus tarafından tercih edilmemesi nedeniyle tehdit altında. Serintepe örneği, hem geleneksel üretimin hem de mahalle bağlarının korunmasının zorluklarını gösteriyor.
KAHRAMANMARAŞ’TA YARIM ASRI AŞKIN SÜREDİR FAALİYET GÖSTEREN TAŞ DEĞİRMENLER, MAHALLE KÜLTÜRÜNÜN EN ÖNEMLİ UNSURLARINDAN BİRİ OLARAK YAŞAMAYA DEVAM EDİYOR. VATANDAŞLAR, FABRİKASYON SİSTEMLERDEN UZAK DURARAK DOĞAL YÖNTEMLERLE ÜRETİLEN UN VE BULGUR İÇİN HÂLÂ TAŞ DEĞİRMENLERİ TERCİH EDİYOR
