7. Ar-Ge ve İnovasyon Zirvesi’nde sunulan veriler ve değerlendirmeler
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Esenler Yıldız Teknik Üniversitesi Kongre Merkezi’nde düzenlenen 7. Ar-Ge ve İnovasyon Zirvesi’nde Türkiye’nin Ar-Ge ve teknoloji politikalarına ilişkin kapsamlı değerlendirmeler yaptı. Programa Esenler Kaymakamı Süleyman Özçakıcı, Yıldız Teknopark Genel Müdürü Doç. Dr. Muhammet Garip, İTÜ Rektörü Prof. Dr. Hasan Mandal, Yıldız Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Vatan Karakaya, TUSAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Cihad Vardan ile Mimar ve Mühendisler Grubu Genel Başkanı Yavuz Sarı başta olmak üzere çok sayıda katılımcı iştirak etti.
Zirve programı ve öne çıkan sunum
Program, Gazi Üniversitesi’nden Gazzeli Kahalid Lubbad projesinin sunumuyla başladı. Ardından protokol konuşmaları gerçekleştirildi; Mimar ve Mühendisler Grubu Genel Başkanı Yavuz Sarı tarafından Bakan Kacır’a hediye takdim edildi. Kapanışta Bakan Kacır, protokol eşliğinde fuar alanını gezerek gençlerin projeleri hakkında bilgi aldı.
Ar-Ge harcamaları, insan kaynağı ve özel sektör payı
Bakan Kacır, 2002’den bu yana Türkiye’nin Ar-Ge harcamalarının 1,2 milyar dolardan 19,9 milyar dolara çıktığını açıkladı. Buna paralel olarak Ar-Ge harcamalarının milli gelirdeki payı binde beşten yüzde 1,46’ya yükseldi; bu oranın İtalya ve İspanya ile yakın düzeyde olduğu vurgulandı.
İnsan kaynağına ilişkin verilerde de belirgin bir artış gözleniyor: 2002’de 29 bin olan tam zaman eşdeğer Ar-Ge çalışan sayısı şimdi 310 bini aştı. Özel sektörün Ar-Ge harcamalarındaki payı ise yüzde 29’dan yüzde 68’e yükseldi. Bakanlığın aktardığına göre imalat sanayiinde gerçekleştirilen Ar-Ge harcamalarının geçtiğimiz yıl %47’si yüksek teknoloji, %40’ı ise orta-yüksek teknoloji alanındaki girişimlerce yapıldı.
Savunma sanayii ve yüksek teknoloji üretimi
Kacır, savunma sanayisindeki dönüşümü uzun vadeli devlet politikaları, tedarik yaklaşımları, merkezi koordinasyon ve insan kaynağına bağladı. Savunma alanında bağımlılığın azalmasıyla birlikte Türkiye’nin kendi insansız hava araçlarını, mühimmatını, uçak ve helikopterlerini, uydu, radar ve elektronik harp sistemlerini geliştiren ve üreten bir konuma geldiği belirtildi; Bakan Kacır bu alanda Türkiye’nin insansız hava aracı üretiminde dünya lideri olduğunu ifade etti.
Patent, ihracat ve fikri mülkiyet
Teknoloji üretimi ve fikri mülkiyet göstergelerine dair açıklamada, yerli patent başvurularında Türkiye’nin artık dünyada 10. ülke olduğu ve yerli patent başvuru sayısının 2002’deki 414’ten geçtiğimiz yıl 10 bini aştığı bildirildi. Uluslararası patent başvurularında ve kadın buluşçu oranında da yükselişler kaydedildiği aktarıldı. Ayrıca orta-yüksek ve yüksek teknoloji ihracatının 2002’de 10 milyar dolar iken geçtiğimiz yıl 108 milyar doları aştığı ifade edildi.
Yatırım destekleri ve teşvik programları
Bakanlık tarafından başlatılan Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Programı ile 284 ürün ve 261 teknoloji başlığına yönelik yatırımlara 2 yıl geri ödemesiz, 10 yıl vadeli ve piyasa koşullarının üçte birine kadar inebilen finansman maliyetiyle kredi imkanı sunulduğu açıklandı. Program kapsamında teknolojik değerlendirmesi olumlu tamamlanan 73 projenin toplam büyüklüğünün 397 milyar düzeyinde olduğu belirtildi.
Ayrıca tarihinin en büyük ölçekli teşvik programı olarak tanımlanan HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı kapsamında kısa sürede elektrikli araç, güneş hücresi ve biyoteknoloji gibi alanlarda 4,5 milyar dolar tutarında yatırımın çekildiği kaydedildi.
Gençlik, teknoparklar ve yerli otomotiv
Kacır, teknoparklarda ve atölyelerde yürütülen çalışmalara vurgu yaparak 113 teknoparkta 12 binden fazla firmanın inovasyon odaklı çalıştığını belirtti. Bu yapıların somut çıktılarından biri olarak Togg’un elektrikli otomobil segmentinde liderlik elde ettiği ve 2023’ten itibaren seri üretime devam ettiği ifade edildi. Bakan, gençlerin TEKNOFEST, Deneyap ve Milli Teknoloji Atölyeleri gibi platformlarda yetiştiğini ve ülkenin teknoloji kapasitesine katkı verdiğini dile getirdi.
Değerlendirme
Bakan Kacır’ın paylaştığı veriler, Ar-Ge harcamaları, insan kaynağı ve özel sektör katılımındaki artışın yanı sıra savunma ve yüksek teknoloji ürünlerinde yerlileşme eğilimini ortaya koyuyor. Sunum ve program akışı, kamu politika ve teşvik mekanizmalarının teknoloji odaklı üretimi desteklemeyi sürdürdüğünü işaret ediyor.
Not: Metindeki tüm tarih, kişi ve sayısal veriler programda Bakan Mehmet Fatih Kacır tarafından aktarılan bilgiler doğrultusunda korunmuştur.
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANI MEHMET FATİH KACIR "2002’DEN BU YANA TÜRKİYE’NİN AR-GE HARCAMALARINI 1,2 MİLYAR DOLARDAN 19,9 MİLYAR DOLARA YÜKSELTTİK. AR-GE HARCAMALARININ MİLLÎ GELİRİMİZDEKİ PAYI BİNDE BEŞTEN YÜZDE 1,46’YA YÜKSELDİ. BU ORAN, İTALYA VE İSPANYA GİBİ ÜLKELERDEKİYLE YAKIN SEVİYEDE" DEDİ.
