İzmir'de, üniversite öğrencilerinin toplu taşıma araçlarındaki öğrenci indirimine "30 yaşından gün almama" şartı getiren İzmir Büyükşehir Belediyesi, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) tarafından 204 bin 285 lira idari para cezasına çarptırıldı.
TİHEK'in kararına göre, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, 17 Mayıs 2024 tarihinde "İzmir'im Kart Yönetmeliği"nde yaptığı değişikliği yürürlüğe koyarak toplu taşıma indiriminden yararlanacak kişiler için yaş sınırı getirdi.
Değişiklik sonucunda öğrenci indirim hakkı iptal edilen 34 yaşındaki üniversite öğrencisi M.R.Y, belediyeden mağduriyetinin giderilmesi talebinde bulundu. Ancak belediyeden gelen olumsuz yanıt üzerine, söz konusu şartın ayrımcılık oluşturduğunu ileri sürerek TİHEK'e başvurdu.
TİHEK tarafından yapılan incelemede, belediyeden alınan yazılı görüşte, 30 yaşından gün almış öğrencilerin eğitim hayatlarına devam etmelerinin yanı sıra, aktif çalışma hayatına katılım olasılığının düşünüldüğü kaydedildi. Ayrıca, ücretsiz ve indirimli taşıma maliyetinin ücretli yolculardan ve belediye bütçesinden karşılandığı belirtildi.
TİHEK, yaptığı değerlendirmede, "yaş temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiğine" karar vererek, belediyeye uygulanacak ceza miktarını üst sınırdan belirledi.
Kararda, bireylerin hak ve hürriyetlerden eşit şekilde yararlanmasının, yaşları nedeniyle engellenmesinin doğrudan ayrımcılığa yol açtığı ifade edildi. Belediyenin getirmiş olduğu düzenlemeye dair gerekçelerin, haklı ve makul olduğu yönünde bir kanaat oluşsa da, yaş sınırının uygulanmasının orantısız olduğu belirtildi.
Sonuç olarak, yaş, eğitim seviyesi ve gelir durumu gibi farklılıkların göz önünde bulundurulmadığına dikkat çekildi. Bu durumun, kamu yararı ile farklı muameleye tabi tutulan öğrencilerin hakları arasında adil bir denge sağlanmadığı sonucuna varıldığı açıklandı.
