İTÜ: Dijital teknolojiler üniversitelerde sürdürülebilir tarım çözümleri sunuyor
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Bilgisayar ve Bilişim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Abdül Halim Zaim, üniversitelerin sürdürülebilirlik ile teknoloji odaklı bölümlerinin tarımsal faaliyetlerde etkin ve uygulanabilir çözümler geliştirdiğini belirtti. Zaim, dijital dönüşümün tarımda verimlilik, su ve enerji tasarrufu sağladığını ancak bunun beraberinde çevresel bir ikilem getirdiğini ifade etti.
Dijital dönüşüm ve sürdürülebilirlik ikilemi
Prof. Dr. Zaim, yapay zekanın günlük yaşamda yaygınlaşmasının hızlandığını ve üretken yapay zeka araçlarının (örneğin ChatGPT ve Google Gemini) kullanımının henüz yeterince yerleşmediğini söyledi. "Bu araçların kendi öğrenme sistematiği çerçevesinde kullanıldıkça ve veri akışı devam ettikçe daha etkin çözüm üretmeye başladığını" anlattı.
Ancak enerji tüketimi konusunda uyarıda bulunan Zaim, "Yapay zeka araçlarını kullanmak için bizim ciddi bir enerji tüketimine ihtiyacımız var. Bu araçlar arka tarafta hem CPU hem GPU gücü kullandığı için bunlar da çok fazla enerji tükettiği için bir yandan da tabiata zarar veriyorlar" dedi. Bu noktada yeşil dönüşüm hedefleri ile yüksek performanslı hesaplama gereksinimi arasında bir denge kurma zorunluluğu ortaya çıktığını vurguladı.
Tarımda robotik ve dijital çözümler
Zaim, üniversitelerde geliştirilen dijital uygulamaların tarımdaki kullanımına ilişkin örnekler verdi. Rekolte hesaplamaları, toprak ve hava takibi gibi geleneksel veri temelli sistemlerin üzerine robotik çözümlerin eklendiğini belirtti. Zaim, ilaçlama yapan robotlar ve hastalıklı bölgeyi tespit ederek sadece o kısma ilaç uygulayan sistemleri örnek gösterdi.
"Ürünü olabildiğince etkin toplayacak ve insan gücünü ortadan kaldıracak robotlar tasarlanıyor. Robot teknolojileriyle ekme, toplama, ilaçlama, dron teknolojileriyle takip işlemi gibi robotik çözümlerle tarımsal verimliliğin artırılması noktasında ciddi çözümler üretebiliyoruz."
Eğitim, araştırma ve uygulama merkezleri
İTÜ bünyesinde öğrenciler tarafından kurulan ve dijital teknolojilere odaklanan yaklaşık 60 proje takımı, uygulama araştırma merkezi, iklim değişikliği merkezi ve dijital ikiz merkezinin bulunduğunu aktaran Zaim, bu yapıların sürdürülebilir teknolojiler, tarım ve sağlık alanlarında çözüm geliştirdiğini söyledi.
Ayrıca İTÜ'nün yüksek lisans ve doktora düzeyinde çevre biyoteknolojisi, enerji bilim ve teknolojisi, hidrolik ve su kaynakları mühendisliği ile sürdürülebilirlik programlarıyla uzman insan kaynağı yetiştirdiği hatırlatıldı.
Su ve kaynak yönetimi ile ihtiyaca göre kullanım
Zaim, su kaynaklarının doğru yönetimi ve tarımda verimliliğin artırılması için teknolojinin etkin kullanılmasının önemine dikkat çekti. "Sulamaya ihtiyaç olduğu anda sulama sistemini çalıştırmak çok kolay bir teknolojik adım. Böylelikle, su kaynaklarımızı gereksiz tüketmeyerek tarımda dijital teknolojiyi kullanmış oluyoruz" değerlendirmesinde bulundu.
Sonuç olarak, dijital dönüşümün tarımda üretkenliği ve kaynak kullanımını iyileştirme potansiyeli bulunduğunu; ancak yapay zeka ve hesaplama altyapısının getirdiği enerji maliyetlerinin çevresel etkilerini dengeleyecek politikalar ve teknolojik çözümler gerektiğini vurguladı. Zaim, dijital dönüşüm çağında nitelikli insan gücüne ihtiyaç olduğunu ve Türkiye'de eğitim ile istihdamı eşleştirecek mekanizmaların kurulmasının önemine işaret etti.
