Iştiyye İsviçre temaslarını ve Gazze ateşkesini değerlendirdi
Filistin Devlet Başkanlığı Özel Temsilcisi ve eski Başbakan Muhammed Iştiyye, İsviçre temasları kapsamında Birleşmiş Milletler Ofisine Akredite Basın Mensupları Birliği (ACANU) üyeleriyle bir araya gelerek Gazze'deki ateşkes, insani yardım durumu ve Filistin Devleti'nin tanınması konusunda değerlendirmelerde bulundu.
İsviçre ile görüşmeler ve Filistin Devleti çağrısı
Iştiyye, İsviçre Konfederasyonu Başkanı Karin Keller-Sutter, Dışişleri Bakanı Ignazio Cassis ve diğer yetkililerle yaptığı görüşmelerde Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın mesajını ilettiğini belirtti. Iştiyye, İsviçre'nin "önemli ve kritik bir aktör" olduğunu vurgulayarak, İsviçreli yetkililere resmi olarak Filistin Devleti'ni tanıma çağrısında bulunduğunu söyledi.
Iştiyye, İsviçre'de konuyla ilgili çalışmaların sürdüğünü ve gelecekte Filistin Devleti'ni tanıma kararına ilişkin bir referandum yapılabileceğinin altını çizdi.
Ateşkes ve insani yardım
Gazze'de sağlanan ateşkesi memnuniyetle karşıladıklarını ifade eden Iştiyye, bunun sürdürülebilir olmasını umduklarını belirtti. Ancak Iştiyye, insani yardımın sahaya ulaşmasında ciddi aksaklıklar olduğunu kaydetti: "Durum hala hassas ve Gazze'ye gıda yardımı henüz tam olarak ulaştırılmadı. Gazze'ye tüm giriş ve çıkışlar henüz açılmadı, kısmen açıldı."
Iştiyye, Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi Niyet Beyanının doğru yönde atılmış bir adım olduğunu ancak bunun Filistinlilerin acılarına tam çözüm sağlamadığını belirtti. Birinci aşamadan ikinci aşamaya geçişte, Iştiyye'nin beklentisi Gazze'ye tüm giriş noktalarının açılması ve gıda dağıtımının sağlanması yönünde. Iştiyye, "Gazze girişlerinde beklerken bazı gıda paketlerinin son kullanma tarihinin geçtiğini görmek çok üzücü." dedi.
Yeniden inşa ve finansman
Iştiyye, Gazze'nin yeniden inşası için Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenecek konferansa işaret ederek, Birleşmiş Milletler'in Gazze'nin yeniden inşası için 70 milyar dolar civarında kaynak gerektiğini açıkladığını, ancak bunun daha fazla olacağını söyledi.
Filistin'i tanıma, yaptırım ve uluslararası tutum
Iştiyye, bazı ülkelerin Filistin Devleti'ni tanıma kararlarının önemine dikkat çekti ve bunun İsrail'e yönelik bir ceza gibi değerlendirilmemesi gerektiğini vurguladı. Iştiyye şöyle dedi: "Herhangi bir ülke İsrail'i cezalandırmak istiyorsa İsrail'e yaptırım uygulayabilir, İsrail ile ticareti kesebilir fakat Filistin'i tanımak bir haktır, belki de gecikmiş bir haktır."
Iştiyye, Filistin Devleti'ni tanıyan ülke sayısının 159 olduğunu belirterek, halen birçok ülkenin bu yönde karar alabileceğini ve bu konudaki temaslarını sürdürdüklerini kaydetti.
Gerginlikler, hedef alınan siviller ve garantörler
AA muhabirinin "İsrail ateşkese rağmen Filistinlileri hedef almaya devam ediyor; bu anlaşmanın geleceğini tehlikeye atıyor mu?" sorusuna Iştiyye, İsrail'in ateşkese rağmen evlerine ulaşmaya çalışan 7 Filistinliyi öldürdüğünü bildirdi.
Iştiyye, anlaşmanın ikinci aşamasına geçiş için garantörlere ihtiyaç duyulduğunu belirtti ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ateşkesi mümkün kılmak için büyük çaba sarf ettiğini söyledi. Iştiyye, İsrail'in daha önce anlaşmaları bozma eğilimi gösterdiğine dair kaygılarını da dile getirdi ve İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesinin ikinci aşamanın merkezi olduğunu vurguladı.
Tampon bölge endişesi ve Gazze'nin küçülmesi
Iştiyye, Beyaz Saray tarafından yayımlanan haritada son satırda "tampon bölge" ifadesinin yer aldığını aktardı. Iştiyye, tampon bölge uygulamalarına ilişkin deneyimlere atıfta bulunarak şu değerlendirmeyi yaptı:
"1949'da Gazze 550 kilometrekareydi. İsrail'in kurulmasıyla birlikte Filistin'in bir parçasıydı. Mısır ve İsrail arasındaki ateşkes anlaşmasında Gazze'nin büyüklüğü 550 kilometrekareydi. Daha sonra 200 kilometrekarelik bir alan tampon bölge olarak oluşturuldu ve daha sonra İsrail tampon bölgeye dahil oldu."
Iştiyye, Beyaz Saray haritasına göre 7 Ekim sonrası Gazze'nin 364 kilometrekare olduğunu ve haritanın son satırındaki tampon bölgenin büyüklüğünü hesapladığında bunun yaklaşık 80 kilometrekare olduğunu, bunun da Gazze'nin alanının 80 kilometrekare daha küçülmesi anlamına geleceğini belirtti. Iştiyye, İsraillilere güveninin sınırlı olduğunu ama şu anda anlaşmayı garanti eden ülkelerin varlığına dikkat çekti.
Sonuç olarak, Iştiyye'nin mesajı; Filistin Devleti'nin tanınmasının hak olduğu, ateşkesin sürdürülmesi ve insani erişimin tam sağlanması gerektiği, ayrıca ikinci aşama ve tampon bölge düzenlemeleri konusunda ciddi çekinceler bulunduğudur.
Filistin Devlet Başkanlığı Özel Temsilcisi ve eski Başbakan Muhammed Iştiyye, İsviçre temasları kapsamında Birleşmiş Milletler (BM) Ofisinde Akredite Basın Mensupları Birliği (ACANU) üyesi gazetecilerle bir araya geldi.
