İskoçya, İsrail'e askeri tedarik sağlayan şirketlere kamu fonu aktarımını durduruyor
İskoçya hükümeti, Gazze'deki gelişmeler nedeniyle İsrail'e askeri ürün veya hizmet sağlayan şirketlere kamu kaynaklarının aktarılmayacağını duyurdu. Karar, Bölgesel Başbakan John Swinney'nin Holyrood'da açıkladığı bir dizi tedbirin parçası olarak alındı.
Hükümet kararı ve kapsamı
Swinney, bu tedbir kapsamında İskoç hükümeti, bağlı kurumlar ve İskoçya Ulusal Yatırım Bankası tarafından savunma şirketlerine verilecek yeni hibelerin ve yatırımların askıya alınacağını bildirdi. Açıklamaya göre, kamu tarafından yeni para aktarımı yapılmayacak şirketler arasında, makul kanıtlarla soykırım iddiaları bulunan ülkelere ürün veya hizmet sağlayan silah üreticileri de yer alıyor.
John Swinney'nin söz konusu uygulamayla ilgili ifadesi şu şekilde: "İskoç hükümetinden destek isteyen herhangi bir savunma şirketi, ürünlerinin İsrail ile askeri ilişkisi olmadığını kanıtlamak zorunda olacak."
Fon tahsisi ve insani yardım adımları
Hükümet ayrıca insani yardım amaçlı destekleri de açıkladı. Buna göre Dundee merkezli Kids Operating Room kuruluşuna 400 bin sterlin fon sağlanacak; bu fon, Gazze'de hızla konuşlandırılabilecek bir hastanenin hayata geçirilmesi için 15 milyon dolarlık ek finansmana yardımcı olacak. Swinney, planlanan hastanenin bir haftada inşa edilebilecek şekilde tasarlandığını ve yıllar boyunca temel cerrahi, doğum ve pediatri hizmetleri sunacağını belirtti.
Ayrıca İskoçya hükümeti, işgal altındaki Filistin topraklarındaki insani yardım çalışmaları için BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) fonuna 600 bin sterlin katkı yapacağını açıkladı.
Siyasi çağrılar ve uygulama sürecinin olası etkileri
Swinney, İngiltere hükümetine İngiltere-İsrail Serbest Ticaret Anlaşması'ndan çekilme çağrısı yaptı ve İngiltere'nin, İrlanda'yı izleyerek işgal altındaki Filistin topraklarında üretilen İsrail mallarının ithalatını yasaklaması gerektiğini vurguladı.
Uygulama bakımından verilecek kararlar, kamu fonu tahsis süreçlerinde daha sıkı uygunluk ve denetim mekanizmaları gerektirecek. Şirketler için getirilen kanıt zorunluluğu, hibe ve yatırım başvurularında yeni belge ve beyan taleplerini artıracak; bu durum, kamu destek enstrümanlarının değerlendirilmesinde ek inceleme adımları anlamına geliyor.
Değerlendirme
İskoçya'nın aldığı bu karar, kaynak tahsisinde etik ve uluslararası hak ihlalleri iddialarının daha belirgin bir kıstas haline geldiğini gösteriyor. Kararın pratik uygulaması; kurumların, yatırım bankalarının ve savunma sektörü firmalarının uyum süreçleri ve denetim altyapısına bağlı olarak şekillenecek.
Önemli not: Metinde yer alan isimler, kurumlar ve sayısal veriler açıklamanızda korunmuştur.
