Irak-Türkiye petrol boru hattı, yaklaşık iki yıllık bir aradan sonra yeniden faaliyete geçmeye hazırlanıyor. Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, 28 Şubat'ta yaptığı açıklamada, Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) aracılığıyla Ceyhan Limanı üzerinden petrol ihracatına yeniden başlanacağını duyurdu. İlk etapta günlük 185 bin varil olarak başlayacak olan bu ihracatın, federal bütçede öngörülen kapasiteye ulaşana kadar kademeli olarak artırılması öngörülüyor.
Bağdat ve Erbil yönetimleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle 25 Mart 2023'te durdurulan petrol akışının, 2 yıl aradan sonra yeniden başladığı belirtiliyor. Irak Meclisi, 2 Şubat'ta Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nde (IKBY) faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinin üretim maliyetlerini sübvanse etmeye yönelik bütçe yasasında değişiklikleri onaylayarak, bölgede çıkarılan petrolün taşınma maliyetini varil başına 16 dolar olarak belirledi. Bu gelişmeler, Türkiye'ye petrol ihracatının yeniden başlaması için önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
4 Şubat'ta Abdulgani, IKBY petrolünün SOMO'ya teslim edileceğini ve ihracatın Ceyhan Limanı üzerinden gerçekleştirilmesi için Türkiye ile gerekli prosedürlerin yürütüldüğünü açıkladı. Abdulgani, 17 Şubat'ta ihracatın bir hafta içinde başlayacağı bilgisi verdi. IKBY Doğal Kaynaklar Bakanı Vekili Kemal Muhammed de sürecin marta kadar tamamlanabileceğini dile getirdi. Irak Petrol Bakanlığı, 22 Şubat'ta prosedürlerin tamamlandığını duyurarak IKBY yetkililerinden üretilen petrolün Irak-Türkiye boru hattı ve Ceyhan Limanı üzerinden ihracatı için SOMO'ya devredilmesini talep etti.
İlerleyen günlerde, taraflar petrol boru hattının incelenmesi için ortak bir teknik ekip kurdu. 25 Şubat'ta Abdulgani, boru hattının ihracata hazır olduğunu ve sevkiyatın başlamasının beklendiğini belirtti. Abdulgani, IKBY üzerinden yapılan petrol ihracatı için bütçe yasasında belirlenen miktarın günlük 300 ila 325 bin varil olduğunu ve bunun bir kısmının iç tüketim için kullanılacağını, geri kalanının ise ihraç edileceğini ifade etti.
ABD Dışişleri Bakanlığı ve Irak hükümeti arasındaki görüşmeler, petrol boru hattının yeniden açılması için hızla ilerlemek gerektiği kararı üzerinde mutabakata vardı. IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, bölgedeki petrolün yakında yeniden Ceyhan Limanı üzerinden ihraç edilmesini beklediklerini açıkladı ve ABD'nin bu konuda destekleyici bir rol oynadığını vurguladı. Bu süreçte, Irak ve Türkiye arasındaki petrol akışındaki kesintinin, yaklaşık 20 milyar dolarlık bir kayıp Uzmanlar, Irak-Türkiye petrol akışının yeniden başlaması durumunda iki ülke arasındaki ilişkilerin iyileşmesine katkı sağlayacağı öngörüsünde bulunuyor. Ancak, IKBY'deki bazı yabancı şirketlerin petrolü SOMO'ya devretmekte isteksiz olabileceği ve bu durumun belli belirsizlikler yaratabileceği ifade edilmektedir.
