Üzengili Köyü Camisi: Yol Üzerine Kurulan Mahalle Caminin Hikayesi
Hatay Defne ilçesi Üzengili Mahallesi'nde bulunan Üzengili Köyü Camisi, mahallelinin uygun arsa bulamaması sonucu yolun üzerine inşa edilmiş yapısıyla dikkat çekiyor. 1974 yılında yapılan eski caminin nüfus artışıyla ihtiyacı karşılayamaması üzerine sakinler 2015 yılında yeni bir yapı inşa etmeye karar verdi. Yer kısıtından dolayı yeni cami, altından yol geçecek şekilde aynı noktada yeniden inşa edildi.
Proje, yapım ve mahalle katılımı
Mahalle sakinlerinin ortak kararıyla yürütülen proje, eski muhtar ve hayırseverlerin katkılarıyla tamamlandı. Yapım sürecinde kamunun ve yerel aktörlerin işbirliği öne çıktı; inşaatın kısa sürede tamamlandığı belirtiliyor. Caminin üst yapısı ibadete açık şekilde hizmet verirken, altından geçen ulaşım hattı günlük hayatın parçası oldu.
Ölçüler ve yapısal dayanıklılık
Haberde verilen bilgilere göre caminin altında 6 metre genişliğinde bir yol bulunuyor. Yapının üzerinden geçen yolun yüksekliği farklı ifadelerle aktarılmış; bazı bölümlerde 4 metre 70 santimetre olarak verilirken, imam Mevlüt Dönmez'in ifadelerinde 4 metre 40 santimetre olarak zikrediliyor. Bu ölçü farklılıkları, kaynaklardaki aktarımların değişkenliğini yansıtıyor.
İmam Mevlüt Dönmez, yapının taşıyıcı elemanları hakkında şu değerlendirmeyi yapıyor: "Camimizin 6 metre genişliğinde ve 4 metre 40 santim yükseklikte yolun üzerinde yapıldığını ifade eden imam Mevlüt Dönmez, 'Camimiz gerçekten ilginç bir konumda yapıldı. Camimizin altında yol geçiyor. Yer olmadığı için bu şekilde yapmak zorunda kaldık... Bu caminin yapımında, otobanlardaki ve çevre yolunda kullanılan 32’lik demirler kullanarak yapıldı. Depremde en küçük bir hasar almadı.'"
Mahallelinin gözlemleri
Camiyi ilk görenler yapı konumu nedeniyle şaşkınlık duyuyor. Yerel sakinlerden Sabahattin Öztürk, yapım sürecine katıldığını belirterek, "Camimiz gerçekten ilginç bir konumda yapıldı, buradan kamyonlar geçebiliyor ama iş makineleri geçemiyor" dedi. Öztürk, bölgenin büyümesiyle birlikte eski küçük caminin yerini alacak şekilde yeni caminin inşa edildiğini ve hayırsever katkılarıyla tamamlandığını söyledi.
Değerlendirme
Üzengili Köyü Camisi, kentsel/yerel alan kısıtları karşısında alternatif çözümler üretilmesinin örneği olarak öne çıkıyor. Yapının hem toplumsal katkıyla inşa edilmesi hem de kullanılan taşıyıcı malzemeler nedeniyle deprem gibi doğal olaylarda zarar görmediğinin belirtilmesi, projenin yerel dayanıklılık ve kullanım ihtiyaçlarına cevap verdiğini gösteriyor. Ancak aktarılan farklı yükseklik değerleri, ölçülerin kesinleştirilmesi gerektiğine işaret ediyor.
Öne çıkan veriler: Üzengili Köyü Camisi (eski: 1974), yeni yapı kararı (2015), altından geçen yol 6 metre genişlik, yol yüksekliği 4,70 m veya imamın ifadesine göre 4,40 m, yapımda kullanılan 32’lik demirler.
Mahalle sakinleri caminin konumunu ve işlevselliğini korurken, yapı günlük yaşamın içinden geçen bir ibadet mekânı olarak kullanılmaya devam ediyor.
HATAY'IN DEFNE İLÇESİ ÜZENGİLİ MAHALLESİ'NDE BULUNAN CAMİ, MAHALLENİN NÜFUSUNUN ARTMASI VE YER OLMAMASINDAN DOLAYI YOLUN ÜSTÜNE YAPILDI. YOLUN ÜSTÜNE YAPILAN CAMİ MİMARİSİYLE İLGİ ÇEKERKEN; ÜSTÜNDE NAMAZ KILINDIĞI ESNADA ALTINDAKİ YOLDAN ARAÇLARIN GEÇMESİYLE GÖRENLERİN DİKKATİNİ ÇEKİYOR.
