Habib-i Neccar Camisi restorasyonu tamamlanıyor
Hatay'ın Antakya ilçesindeki, kaynaklarda "Anadolu'nun ilk camisi" olarak anılan Habib-i Neccar Camisi, 6 Şubat 2023 depremlerinde ağır hasar görmüştü. Kültür ve Turizm Bakanlığı Vakıflar Genel Müdürlüğü (VGM) ile Konya Büyükşehir Belediyesi sponsorluğunda yürütülen restorasyon çalışmaları sona gelindiğini duyurdu. Yeniden ibadete açılmasının Aralık ayı içinde planlandığı belirtildi.
Restorasyon süreci ve uygulanan teknikler
VGM'nin açıklamasına göre restorasyon, yapının depremsellik etkileri göz önünde bulundurularak yürütüldü. Onarımda orijinal mimari dokuya zarar verilmemesi esasıyla, güncel mühendislik teknikleri uygulandı. Bakan Mehmet Nuri Ersoy, onarım detaylarını şu şekilde aktardı:
"Habib-i Neccar Camisi'nde yeniden yankılanacak ezan sesi, sadece bir şehrin değil, bir medeniyetin yeniden ayağa kalkışının sesidir."
Ersoy'un verdiği bilgiye göre zemin döşemeleri orijinal malzemelere uygun olarak yenilendi; yalıtım ve temel iyileştirmeleri yapıldı. Caminin kubbesi aslına uygun şekilde yeniden inşa edildi, minaresi özgün dokusuyla ayağa kaldırıldı. Mihrap, iç süslemeler ve kalem işleri geleneksel Türk-İslam sanatının üslubuna sadık kalınarak restore edildi. Avlu, şadırvan ve çevre düzenlemesi de çalışmanın parçası olarak tamamlandı.
Statik çözümler ve malzeme kullanımına ilişkin veriler
Depremde tamamen yıkılan bölümlerin yeniden ihyasına ilişkin statik hesaplamalar sonucunda kubbe yapısı, ahşap karkas üzeri bağdadi sıva yöntemiyle inşa edilerek 1450 ton yük azaltıldı. Bu yaklaşım, gelecekte oluşabilecek benzer sarsıntılarda riskleri azaltmayı hedefliyor.
Yapı üzerinde yürütülen sınıflandırma ve geri kazanım çalışmaları kapsamında 10 bin beden taşı içinden ayrıştırma yapıldı ve uygun parçalar yeniden kullanıldı. Afet Kazı Başkanlığı tarafından kurtarılarak müzede emanet altına alınan 181 parça mimari eleman teslim alınarak özgün yerlerine yerleştirildi. Ayrıca moloz içerisinden ayrıştırılan mermer, madeni eser ve ahşap malzemelerden 400 parça minberde özgün biçimde tekrar değerlendirildi.
Restorasyonun kültürel ve toplumsal önemi
Ersoy, çalışmalara değinerek Türk milletinin felaket sonrası dayanışma ve yeniden inşa refleksine dikkat çekti. Bakanlığın ve VGM'nin önceliğinin zarar gören kültürel mirasın aslına uygun biçimde onarılması olduğuna vurgu yapıldı. Yapıda gerçekleştirilen müdahalelerin her aşamasında özgünlüğe, sadakate ve estetiğe özen gösterildiği kaydedildi.
Yapının tarihsel kimliği ve toplum nezdindeki simge değeri göz önünde bulundurulduğunda, restorasyonun tamamlanması hem kültürel mirasın korunması hem de Antakya'nın kentsel ve sosyal dokusunun onarımı açısından önem taşıyor.
Açılış ve sonraki adımlar
Habib-i Neccar Camisi'nin restorasyonunun tamamlanma aşamasına geldiği, son kontrollerin ardından Aralık ayı içinde yeniden ibadete ve ziyarete açılmasının planlandığı bildirildi. VGM ve ilgili kurumlara teşekkür edilirken, restorasyonun ilerleyen süreçte bakım ve izleme planlarıyla desteklenmesinin önemi vurgulandı.
