Gluten, bazı tahıllarda bulunan bir protein türüdür. Ancak bazı kişilerde gluten alerjisi veya gluten duyarlılığı olabilir. Bu durumda gluten, sindirim sistemi, bağışıklık sistemi ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Peki gluten nedir, gluten duyarlılığı nasıl anlaşılır ve çölyak hastalığından farkı nedir? İşte detaylar...
GLUTEN NEDİR?
Gluten, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda doğal olarak bulunan ve hamur işlerine esneklik ve kabarma özelliği veren bir protein türüdür. Gluten, çoğu insan için sağlık sorunu oluşturmaz. Ancak bazı kişilerde gluten alerjisi veya gluten duyarlılığı olabilir. Bu durumda gluten, sindirim sistemi, bağışıklık sistemi ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
GLUTEN ALERJİSİ NEDİR?
Gluten alerjisi, çölyak hastalığı olarak bilinen ve bağırsaklarda iltihaplanmaya, besin emilim bozukluğuna ve çeşitli komplikasyonlara yol açan ciddi bir durumdur. Gluten duyarlılığı ise, çölyak hastalığı olmayan ancak glutene karşı hassasiyet gösteren kişilerde görülen daha hafif bir durumdur. Gluten duyarlılığı olan kişiler, glutensiz beslenmeye başladıklarında belirtilerinde iyileşme görürler.
GLUTEN DUYARLILIĞI ÇÖLYAK HASTALIĞINDAN FARKLI MIDIR?
Gluten duyarlılığı, çölyak hastalığından farklıdır. Çölyak hastalığı, genetik bir hastalıktır ve gluten tüketimi bağırsaklarda hasara neden olur. Çölyak hastalığı olan kişiler, gluten içeren hiçbir gıdayı tüketemezler.
Gluten duyarlılığı ise, ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilen bir hastalıktır ve gluten tüketimi bağırsaklarda iltihaplanmaya neden olur. Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları sınırlı miktarda tüketebilirler.
GLUTEN DUYARLILIĞI NASIL ANLAŞILIR?
İşte vücudunuzun size verdiği 9 uyarı işareti:
Şişkinlik
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra karın bölgesinde şişkinlik, gaz ve ağrı hissedebilirler. Bu, glutenin bağırsaklarda sindirilememesi ve iltihaplanmaya neden olması sonucu oluşur.
İshal veya Kabızlık
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra ishal veya kabızlık yaşayabilirler. Bu, glutenin bağırsak hareketlerini bozması ve bağırsak florasını değiştirmesi sonucu oluşur.
Baş Ağrısı
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra baş ağrısı çekebilirler. Bu, glutenin sinir sistemi üzerinde olumsuz etkisi olması ve kan damarlarının daralmasına neden olması sonucu oluşur.
Yorgunluk
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra yorgunluk, halsizlik ve bitkinlik hissedebilirler. Bu, glutenin bağırsaklarda besin emilimini engellemesi ve vücuda yeterli enerji sağlayamaması sonucu oluşur.
Depresyon veya Anksiyete
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra depresyon veya anksiyete belirtileri gösterebilirler. Bu, glutenin beyindeki serotonin ve dopamin gibi mutluluk hormonlarının seviyesini düşürmesi ve ruh halini olumsuz etkilemesi sonucu oluşur.
Cilt Problemleri
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra ciltte kızarıklık, kaşıntı, döküntü, egzama veya sedef gibi cilt problemleri yaşayabilirler. Bu, glutenin bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesine ve ciltte iltihaplanmaya neden olması sonucu oluşur.
Ağız Yaraları
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra ağızda aft, yara veya ülser gibi ağız yaraları oluşabilir. Bu, glutenin ağız mukozasını tahriş etmesi ve bağışıklık sisteminin saldırısına uğraması sonucu oluşur.
Eklem ve Kas Ağrıları
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra eklem ve kaslarda ağrı, şişlik, sertlik veya iltihaplanma yaşayabilirler. Bu, glutenin vücutta iltihaplanma seviyesini artırması ve eklemleri ve kasları etkilemesi sonucu oluşur.
Demir Eksikliği Anemisi
Gluten duyarlılığı olan kişiler, gluten içeren gıdaları tükettikten sonra demir eksikliği anemisi geliştirebilirler. Bu, glutenin bağırsaklarda demir emilimini bozması ve vücutta demir eksikliğine neden olması sonucu oluşur.
Gluten duyarlılığı, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilecek bir hastalıktır. Bu nedenle, gluten duyarlılığı olan kişilerin, glutensiz beslenmeye özen göstermeleri ve doktor kontrolünde olmaları gerekir. Gluten duyarlılığı olup olmadığınızı öğrenmek için, kan testi, bağırsak biyopsisi veya genetik test gibi yöntemler kullanılabilir.
