Gaziantep'te 66 yıldır el işi çanta üreten usta: Tahir Demirci teknolojiye direniyor
Gaziantep'in Bakırcılar Çarşısı'nda, 5 metrekarelik dükkânında 66 yıldır dede mesleğini sürdüren çanta ustası Tahir Demirci, tamamen el işçiliğiyle üretim yaparak modern teknolojinin baskısına karşı ayakta kalmaya çalışıyor.
Atölye, üretim süreci ve geleneksel yöntemler
76 yaşındaki Demirci, oğluyla birlikte hiçbir teknolojik alet kullanmadan doğal deriden çanta üretiyor. Mesleğe küçük yaşta başladığını anlatırken, geçmiş üretim pratiğini de aktarıyor: Deriyi yumuşatmak için 'akar' dediğimiz suya bırakmak, eski tabakhanelerde çalışmak ve ip, mum gibi malzemelerle tamamen elle işlemek.
Demirci, çantaların üretim sürecinin detaylarını aktarırken, köklerin ve yöntemlerin nesilden nesile aktarıldığını, ancak bu ustalığın günümüzde giderek azaldığını vurguluyor. Küçük dükkânında dikişi yapan Demirci, evin altındaki atölyede oğlunun boyama ve işlemeleri hazırladığını belirtiyor.
Mesleğin durumu, kültürel değeri ve eğitim sorunu
Usta Demirci mesleğin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu belirtiyor ve Bu mesleğin nesli tükenmiş durumda ifadesini kullanıyor. Hatırlattığı geleneksel üretim biçimi, sadece bir nesne üretimi değil; kültürel bir birikim olarak tanımlanıyor. Demirci, genç nesillerin bu sanata ilgi göstermediğini, eleman yetişmediğini ve bunun mesleğin devamını tehdit ettiğini söylüyor.
Demirci, natürel tabaktan çıkarılan gerçek derinin işlendiği çantalarının Yemenici ustaların yaptığı ürünlerle aynı kategoriye girmediğini; daha doğal, kültürel ve kalıcı bir ürün ortaya çıktığını ifade ediyor.
Fiyatlandırma, emek ve devlet desteği
Ürünlerin tamamının el emeği olduğunu vurgulayan Demirci, çantaların fiyat aralığını bin ile 3 bin TL olarak veriyor. En ucuz modelin bile bir günlük emek gerektirdiğini, en uzun süren bir çantanın üç gün sürdüğünü ve 3 bin TL civarında fiyatlandığını aktarıyor.
Devletin mesleği koruma altına aldığına dikkat çeken Demirci, Sağ olsun devlet, bu mesleği koruma altına aldı, bizden vergi istemiyor. Bu sanatı yaşatın, devam ettirin sözüyle destek sağlandığını, ancak bunun tek başına yeterli olmadığını belirtiyor. Günlük gelirlerinin geçimi ancak karşılayacak düzeyde olduğunu ve öğrenmeye gelenin az olduğunu ifade ediyor.
Vatandaşın görüşü
Usta Demirci'nin eserlerini beğenen vatandaşlardan Nurgül Polat, el emeğinin değerine vurgu yapıyor: Çok güzel el emeği, göz nuru, yani sonuçta değerli, güzel bir şey. Bu yaşta hâlâ mesleğini sürdüren usta için Amcamın emeğine çok saygı duymak lazım ifadelerini kullanıyor.
Sonuç olarak, Bakırcılar Çarşısı'ndaki küçük dükkânda sürdürülen bu geleneksel üretim, hem zanaatkâr birikimini hem de yerel kültürel değerleri taşıyor. Ancak usta Demirci'nin işaret ettiği eğitim eksikliği ve teknolojik üretim karşısındaki baskı, bu tür el işçiliğiyle üretilen değerlerin geleceğini belirsiz kılıyor.
GAZİANTEP’TE BAKIRCILAR ÇARŞISI’NDAKİ 5 METREKARELİK DÜKKANINDA 66 YILDIR DEDE MESLEĞİNİ SÜRDÜREN 76 YAŞINDAKİ ÇANTA USTASI TAHİR DEMİRCİ, TAMAMEN EL İŞÇİLİĞİYLE ÜRETTİĞİ ÇANTALARLA TEKNOLOJİYE DİRENİYOR.
