Gaziantep'te 55 Yıldır Semercilik Yapan Usta: Baba Mesleğini Yaşatma Mücadelesi
Ali Danaoğlu, Gaziantep Şahinbey'deki dükkanında babasından öğrendiği semer yapımını yarım asrı aşkın süredir sürdürüyor. 60 yaşındaki usta, semer, eyer, hamut, koşum takımı ve at süslemesi gibi ürünler üretiyor; önceki yıllarda Türkiye'nin dört bir yanına gönderdiği ürünleri, son dönemde sınırlı sayıda müşteriye iletiyor.
Ustalığın kökeni ve üretim süreci
Danaoğlu, mesleğe henüz 5 yaşındayken babasının yanında çırak olarak başladı ve bugün aynı iş yerinde faaliyetini sürdürüyor. Kendi ifadesiyle büyük emek gerektiren semer yapımı ve tamiri ile hayvancılıkta kullanılan diğer malzemeleri üretiyor. Bir hamut yapımının genelde bir gün sürdüğünü, kürtünün ise artık iki günde tamamlandığını; eskiden bu sürenin daha kısa olduğunu belirtiyor.
Talepteki gerileme ve işleyiş
Tarımda traktör ve modern araçların yaygınlaşması, at ve eşek kullanımını azalttı; dolayısıyla semerciliğe olan talep düştü. Usta, müşterilerinin ağırlıklı olarak traktörlerin giremediği tarlarda at kullanan üreticiler olduğunu aktarıyor. Eskiden yoğun sipariş aldıklarını, bugün ise yeni siparişlerin azaldığını ve gelen işler için teslim sürelerinin bir haftaya, 10 güne kadar uzadığını belirtiyor.
Çırak eksikliği ve mesleğin geleceği
Gaziantep'te bu mesleği icra edenlerin sayısının azaldığını ifade eden Danaoğlu, kentte 3 kişi kaldıklarını söylüyor ve mesleğe çırak bulamamanın yarattığı kaygıyı dile getiriyor. Sözleri şu şekilde:
"55 yıldır bu mesleğin içerisindeyim. Bu meslek baba mesleğim. Allah rahmet eylesin. Babam iyi ki bize bu mesleği öğretmiş. Yıllardır bu meslekten ekmek yiyoruz. At semeri, eşek semeri, kedene, hamut ve yural çeşitleri yapıyoruz. Bu ürünleri Türkiye’nin dört bir tarafına gönderiyoruz"
Mesleği öğretecek eleman bulunamamasına ilişkin değerlendirmesi şöyle: "Kimse artık çocuğunu çırak olarak bu tür mesleklere koymuyor. Koymamasının nedeni de hayvancılığın bitmesi oldu. Millet bu mesleğe hiç rağbet göstermiyor. Bu meslekte bir ben, kardeşim ve bir de oğlum var. Ben de zaten gittikten sonra bir oğlum kalıyor. Mesleği yapacak başka kimse de kalmadı. Yine de şükür ediyoruz. İyi ki bu mesleğe alışmışız. Babamın mekanı cennet olsun. Babam bizi bu mesleğe alıştırdı. Bir ekmek yiyoruz. 55 yıldan beri başka bir iş yaptığımız yok. Sadece bu meslekten ekmek yiyoruz"
Güncel çalışma temposu
Danaoğlu, geçmişte siparişleri yetiştirmekte zorlandıklarını, günümüzde ise hem yaş hem de azalan taleple üretim temposunun yavaşladığını belirtiyor: "Şu anda pek az sipariş alıyoruz. Zaten artık ben de eskisi gibi çalışamıyorum. Yaşımız 60 oldu. Gelen siparişlere ancak gün atıyoruz. Bir haftaya, 10 güne kadar ancak yapıyoruz." Ayrıca babasından öğrendiği ince işçilikle ilgili olarak "Babamız bize bu mesleği iğne oyası gibi tek tek dikişleri atmasını öğretti" diyor.
Sonuç
Ali Danaoğlu'nun hikâyesi, sanayileşme ve makineleşmenin etkisi altında kalan geleneksel zanaatlerin korunmasının zorluklarını ortaya koyuyor. Yarım asrı aşkın tecrübeyle çalışmalarını sürdüren usta, sınırlı sayıda da olsa kırsal müşterilerine hizmet vermeye devam ediyor ve mesleğini yaşatma çabası gösteriyor.
GAZİANTEP’TE 55 YILDIR SEMERCİLİK YAPAN ALİ DANAOĞLU, ZAMANA YENİK DÜŞEN BABA MESLEĞİNİ YAŞATABİLMEK İÇİN MÜCADELE EDİYOR.
