Gaziantep'te 104 yıllık iz: Boyacı Camii karşısındaki patlamamış top mermisi hâlâ duvarda
Gaziantep Savunması döneminde işgalci Fransız birliklerinin Boyacı Camii cemaatine attığı top mermilerinden biri, patlamamış halde 104 yıldır cami karşısındaki bir evin duvarında duruyor. Kentteki asırlık camiler ve çevre yapılar, 1920'lerde yaşanan bombardımanın izlerini taşımaya devam ediyor.
Saldırının hedefleri ve kentteki zarar
İşgalci Fransız birliklerinin Gaziantep'e gelişinin ardından ilk hedeflerinden biri kentteki Hamidiye Guraba Hastanesi oldu. Kentin tek hastanesi olan bu yapı yıkılınca yaralı siviller tedavi için Şeyh Fetullah Camii'ne götürüldü; buna rağmen cami defalarca topçu ateşine hedef alındı.
Şehir savunması sırasında Kozanlı, Hacı Nasır, Ferhadiye, Musullu Şeyh, Başıkesik, Handan Bey, Çınarlı, Karatarla, Tekke ve Ömeriye gibi camiler ile birçok tarihî yapı bombalandı; bazıları tamamen yıkıldı, birçok yapı harabeye döndü. Kent genelinde cami ve çevrelerindeki evlerin duvarlarında hâlâ mermi ve şarapnel izleri görülüyor.
Duvardaki top mermisi: tarihî bir tanıklık
104 yıl önce cami cemaatine atılan ve bir Antep evinin duvarına saplanan 15,5'luk top mermisi patlamamış olarak günümüze ulaştı. Evin çatısının altındaki bu mermi, Gaziantep Savunması'nın yaşandığı günlerin kanlı izlerine ve işgal dönemindeki saldırganlığa dair somut bir delil niteliği taşıyor.
Uzman değerlendirmesi
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Gazikültür A.Ş. Genel Müdürü Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, kentteki birçok tarihî camide ve çevresindeki yapılarda Antep Savunması'nın o dehşetli günlerinden kalan mermi ve şarapnel parçalarının izlerinin görülebildiğini belirtti. Yakar, Fransız birliklerinin özellikle Gaziantep Kalesi civarındaki camilere yönelik saldırılarının kentin birçok noktasında hâlâ okunabildiğini vurguladı.
Yakar'ın aktardığına göre, Fransızların 23 Nisan 1920'de Samsaktepe, Çıksorut ve Cünüt Dağları gibi mevzilerden kente başlattığı top atışları, camileri, sivil mimariyi ve yaşam alanlarını hedef aldı. Yakar, "Fransız askerlerinin cami cemaatine attığı ancak bir Antep evinin duvarına saplanıp kalan 15,5'luk top mermisi patlamamış olarak duruyor" ifadesiyle bu somut örneğe dikkat çekti. Ayrıca 26 Nisan'daki Mağarabaşı taarruzları ve 30 Mayıs-18 Haziran arasındaki mütareke dönemine dair vurgular savunmanın önemine işaret ediyor.
Cami minareleri ve diğer izler
Yakar, Gaziantep'te bulunan 26 tarihî caminin minarelerinde ve yapılarında, Savunma döneminden kalan bomba ve mermi izlerinin görüldüğünü belirtti. Yakar, Fransızların şehirdeki sivillere, hastanelere ve ibadethanelere yönelen bombardımanının amacının moral bozmak ve şehre hâkim olmak olduğunu kaydetti ve bu yaklaşımı tarihten günümüze uzanan bir ibret vesikası olarak nitelendirdi.
Gaziantep'te duvarda saplı duran patlamamış top mermisi, kent hafızasında Antep Savunması'nın yaşandığı atmosferi canlı tutan somut bir hatıra olarak varlığını sürdürüyor.
İŞGALCİ FRANSIZ ASKERLERİNİN GAZİANTEP SAVUNMASI DÖNEMİNDE TARİHİ BOYACI CAMİİ CEMAATİNE ATTIĞI TOP MERMİSİ PATLAMAMIŞ ŞEKİLDE 104 YILDIR CAMİ KARŞISINDAKİ EVİN DUVARINDA DURUYOR.
