Fransa, Yeni Kaledonya’da Gece Sokağa Çıkma Yasağını Uzattı
Fransız hükümeti, Hint Pasifik’teki kolonisi Yeni Kaledonya'da gece saatlerinde uygulanan sokağa çıkma yasağını 14 Ekim’e kadar uzatma kararı aldı. Bu yasak, Fransız ana karasından yaklaşık 17 bin kilometre uzaklıkta yer alan adada, hükümetin yerli halkın talepleriyle çatışan anayasal reform girişimleri nedeniyle uygulanıyor.
Olayların Ardındaki Gerekçeler
Mayıs ayından bu yana, Fransız güvenlik güçlerinin düzenlediği operasyonlar neticesinde 13 kişi hayatını kaybetti. Bunun sonucunda, 22:00-05:00 saatleri arasında geçerli olan sokağa çıkma yasağının uzatılmasına karar verildi. Ayrıca, yeni uygulamalarla birlikte, benzin taşımacılığı ve satışı yasaklandı; silah taşıma ve sevkiyatına da kısıtlamalar getirildi.
Gösteri Yasağı ve Alkol Satışı Kısıtlamaları
Başkent Noumea ve çevresinde kamu alanında gösteri düzenleme yasağı da 14 Ekim’e kadar devam edecek. Ancak spor etkinlikleri bu yasaktan muaf tutulacak. Yeni Kaledonya’da, 3 Kasım’a kadar kamusal alanda alkol satışının yasaklanmasının yanı sıra, kapalı mekanlarda alkole yönelik kısıtlamalar da getirildi.
Yerel Halkın Tehdit Altındaki Hakları
Kanaklar olarak bilinen yerli halk, Fransız hükümetinin anayasal reformunu, 1988’de imzalanan Noumea Anlaşması’na aykırı buluyor. Hükümetin önerdiği anayasal değişiklik ile, en az 10 yıldır adada yaşayan Fransızların yerel seçimlerde oy kullanmasının yolu açılmak isteniyor. Oysa Noumea Anlaşması, yerli halkın kendi topraklarında azınlık statüsüne düşmesini önlemek amacıyla oy kullanma hakkını sınırlamaktadır.
Tarihsel Bağlam ve Gelecek Umutları
2018, 2020 ve 2021 yıllarında yapılan bağımsızlık referandumları ise her defasında "hayır" oyu ile sonuçlanmıştı. Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNKS), seçimlere müdahaleyi protesto ederek 2021’deki referandumu boykot etmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geçtiğimiz yıllarda yasalaşan ancak henüz Senato’da oylanmayan reformu fesh etmişti.
Fransa Başbakanı Michel Barnier, 1 Ekim’de yaptığı açıklamada, Yeni Kaledonya’daki bölgesel seçimlerin ertelendiğini ve tartışmalı anayasa reformunun Kongre’ye sunulmayacağını bildirdi. Bu reform, Fransız Parlamentosu’nun her iki kanadının bir araya gelerek onayına tabi olmaktaydı. Adadaki yerel halkın hakları ve siyasi geleceği ise bu süreçle birlikte derin bir belirsizlik içerisinde kalmaya devam ediyor.
