Fas'ta GEN Z 212 çağrısıyla başlayan protestolar sürüyor
Fas'ta sosyal medyada 'GEN Z 212' adıyla örgütlenen gençlerin çağrısıyla 27 Eylül'de başlayan gösteriler, dün de Rabat, Kazablanka, Marakeş ve Tanca başta olmak üzere ülkenin farklı kentlerinde devam etti. Göstericiler, 'özgürlük, onur, sosyal adalet' sloganları attı ve sağlık, eğitim ile istihdam politikalarında değişim talep etti.
Gösterilerin talepleri
Katılımcılar başta sağlık ve eğitim alanlarında reform, işsizlere istihdam, sosyal adaletin sağlanması ve yolsuzlukla mücadelede hız istedi. Protestocular ayrıca hükümetin 2025 Afrika Uluslar Kupası ve 2030 Dünya Kupası gibi uluslararası organizasyonlara yaptığı büyük harcamaları, temel hizmetlerin ihmal edilmesi şeklinde eleştirdi.
Örgütlenme ve çağrıların yayılması
Protesto çağrıları 17 Eylül'den itibaren özellikle Discord üzerinden yayıldı. 'GEN Z 212' adıyla açılan grup kısa sürede binlerce üyeye ulaştı. Hareketin herhangi bir siyasi parti, sendika veya resmi yapıya bağlı olmadığı, bağımsız gençlerin oluşturduğu bir sosyal girişim olduğu bildirildi.
Güvenlik müdahalesi ve gözaltılar
Fas'ın resmi haber ajansı MAP'a göre yerel makamlar, sosyal medyada yayılan anonim çağrılar üzerine izinsiz toplanmaları yasakladı. MAP'a konuşan bir güvenlik uzmanı, güvenlik güçlerinin izinsiz gösterilere "kamu düzenini ve göstericilerin güvenliğini koruyan dengeli bir yaklaşımla" müdahale ettiğini belirtti. Söz konusu kaynak, sahadaki birimlerin cop, tazyikli su araçları ve gaz bombalarıyla donatılmadığını; yalnızca resmi ve sivil kimlikli güvenlik unsurlarının kullanıldığını ifade etti.
Ülke genelinde birçok kentte göstericiler gözaltına alındı ancak resmi makamlar toplam gözaltı sayısını açıklamadı. Kazablanka'da Kore semti girişinde otoyolu kapatan 21 gösterici gözaltına alındı ve savcılığa sevk edildi. Rabat'ta Bab el-Had Meydanı ve çevresinde güvenlik güçleri hoparlörlerle uyarılarla kalabalığı dağıttı; bazı göstericiler gözaltına alındı.
Kazablanka Asliye Ceza Mahkemesi Krallık Savcılığı, 27–28 Eylül'deki gösteriler sonrası yürütülen soruşturmalarda bir kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Savcılığın açıklamasında, zanlının yabancı ülkelerdeki protesto görüntülerini Fas'ta çekilmiş sahnelerle birleştirerek sosyal medyada yayımladığı, bu paylaşımların 'protesto çağrısı' amacıyla dolaşıma sokulduğu ve zanlının elektronik yollarla işlenen suçlara teşvikten tutuklu yargılanmak üzere mahkemeye sevk edildiği belirtildi.
Hukuki tepkiler
Fas Ulusal Avukatlar Derneği, farklı kentlerde düzenlenen barışçıl yürüyüşlere yönelik müdahaleleri 'baskı' olarak nitelendirdi. Dernek, gözaltına alınan göstericilerin derhal serbest bırakılmasını ve anayasal güvence altındaki barışçıl gösteri hakkına saygı gösterilmesini talep etti. Açıklamada, şiddet veya gözaltı uygulamalarının kurumsal diyalogun alternatifi olamayacağı vurgulandı.
