Eskişehir, Türkiye’nin en zengin tıbbi aromatik genetik kaynak merkezine ev sahipliği yapıyor
Projenin kapsamı ve tesis yapısı
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) ile Eskişehir Orman Bölge Müdürlüğü'nün yaklaşık yedi yıl önce başlattığı iş birliği sonucunda, dünyanın farklı noktalarından derlenen 220’nin üzerinde tıbbi aromatik bitki çeşidi Eskişehir Orman Fidanlığı Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Merkezi'nde bir araya getirildi. Bu çalışma, söz konusu merkezin Türkiye'deki fidanlıklar arasında benzersiz bir çeşitlilik sunmasını sağladı.
Merkezin genetik kaynakları 40 dekarlık bir alanda saklanıyor; tanıtım ve uygulamalı gösterim amaçlı olarak ise Orman Fidanlığı'nın dışında oluşturulan 40 dönümlük parsel ziyaretlere açık tutuluyor. Bu düzenleme, hem koruma hem de eğitim-üretim odaklı kullanım için altyapı sağlıyor.
Akademik bakış ve uygulama önerileri
ESOGÜ Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Duran Katar, yürütülen çalışmayı genetik çeşitlilik açısından değerlendirdi. Prof. Dr. Katar'ın aktardığına göre, toplanan bitkiler hem öğrenciler hem üreticiler hem de halk tarafından görülebiliyor ve merkezden Türkiye’nin birçok iline üretim amaçlı tohum, fide ve fidan sağlanabiliyor. Prof. Dr. Katar ayrıca halkın bu kaynaklardan yararlanarak daha temiz ve kalıntısız üretim yapması gerektiğini, en azından iyi tarım uygulamalarıyla temin edilen tıbbi aromatik bitkilerin sağlık amaçlı tüketiminin teşvik edilmesi gerektiğini belirtti.
Kullanım alanları ve stratejik önem
Merkezin barındırdığı genetik çeşitliliğin önemi sektörel çok yönlülüğünde yatıyor. Toplanan türler gıda, ilaç ve kozmetik başta olmak üzere birçok sanayi kolunda, baharat ve çay üretiminde kullanılıyor. Prof. Dr. Katar'ın ifadeleri, bu bitkilerin ayrıca işlenmiş gıdaların raf ömrünü uzatmak, gıda koruma amaçlı bileşenler geliştirmek ve bitkisel ilaç araştırmalarında kaynak sağlamak gibi işlevlere de hizmet ettiğini ortaya koyuyor.
Merkez, yalnızca türlerin saklandığı bir envanter olmanın ötesinde; eğitim, üretim, araştırma ve endüstriye dönük altyapı oluşturma kapasitesine sahip bir genetik kaynak merkezi niteliğinde. Bu yapı, hem yerel üreticilerin hem de araştırmacıların ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde planlandı.
Sürdürülebilir üretim ve halk sağlığına katkı
Proje yetkilileri ve akademisyenler, tıbbi aromatik bitkilerin halk sağlığı açısından doğru üretim ve temininin önemine vurgu yapıyor. Merkezden sağlanan materyallerin üreticiler aracılığıyla yaygınlaştırılması, tüketicilerin daha güvenilir bitkisel ürünlere erişimini kolaylaştıracak. Bu yaklaşım, hem kırsal üretimi destekleyerek ekonomik fayda sağlayacak hem de tüketici sağlığını korumayı amaçlayacak şekilde kurgulanmış durumda.
Sonuç olarak Eskişehir'teki merkez, sahip olduğu genetik çeşitlilik ve çok yönlü kullanım potansiyeliyle Türkiye'nin tıbbi aromatik bitki varlığının korunması, kullanılması ve yaygınlaştırılması açısından merkezi bir rol üstleniyor.
DÜNYANIN FARKLI NOKTALARINDAN 220'NİN ÜZERİNDE TIBBİ AROMATİK BİTKİ ÇEŞİDİNİN BİR ARAYA GETİRİLDİĞİ ESKİŞEHİR, BU ALANDA TÜRKİYE'NİN EN ZENGİN GENETİK KAYNAK MERKEZİ OLARAK ÖNE ÇIKIYOR.
