Ege Üniversitesi geliştiriyor: VIVOMAM ile radyasyonsuz ön tarama hedefi
Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Engin yürütücülüğünde, TÜSEB destekli bir proje kapsamında meme kanserinin erken tanısına yönelik yenilikçi bir görüntüleme sistemi geliştirildi. Proje, meme kanseri riskinin erken dönemde belirlenmesine yönelik bir ön tanı sistemi sunmayı amaçlıyor.
Projenin kapsamı ve hedefleri
Projenin başlığı "Infrared Termal ve Difüz Optik Tabanlı Meme Görüntülerini Derin Öğrenme ile Değerlendiren Yenilikçi Bir Mamografi Sisteminin (Infomam) Prototip Tasarımı" olarak bildirildi. Sistem, mamografinin yerine geçmek yerine tamamlayıcı bir tarama aracı olarak tasarlanmış olup, özellikle mamografinin tespit etmekte zorlandığı erken evre vakalar ve yoğun meme dokusu olan genç kadınlarda risk analizini geliştirmeyi hedefliyor.
Proje kapsamında geliştirilen yöntemin teknik tanımı, ekip tarafından "İnfrared Termal - Optik Mamografi" olarak ifade ediliyor; kızılaltı termal ve optik görüntüleme teknolojileri, derin öğrenme tabanlı analizlerle bir araya getiriliyor.
Nasıl çalışıyor?
Geliştirilen cihaz VIVOMAM adıyla anılıyor. Prof. Dr. Mehmet Engin, sistemin hasta ile temas gerektirmediğini vurgulayarak, cihazın memeyi plakalar arasında sıkıştırmaya gerek kalmadan 360 derece dönerek termal ve optik kökenli fizyolojik değişimleri izlediğini belirtti. Elde edilen görüntüler, yapay zekâ algoritmaları ile analiz edilerek hastalar düşük, orta ve yüksek risk gruplarına ayrılacak.
Bu sınıflandırma sonucunda riskli bulunan bireyler ileri tetkikler için yönlendirilebilecek; böylece patolojik risk belirlenirse müdahale daha erken aşamada planlanabilecek.
Tedavi süreçleri ve radyasyon avantajı
Prof. Dr. Mehmet Engin, mevcut tanılama yöntemleri (mamografi, ultrasonografi, MR, PET) için maliyet ve X ışını radyasyonu gibi kısıtların bulunduğunu hatırlatarak, geliştirdikleri sistemin radyasyon etkisi bulunmadığını ve bu nedenle özellikle düzenli görüntüleme gerektiren takiplerde ve hamilelerde güvenle kullanılabileceğini ifade etti.
Klinik denemeler ve çalışma ekibi
Gerekli etik kurul izinleri alındıktan sonra, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Radyoloji Bölümü Meme Birimi tarafından yönlendirilecek gönüllüler üzerinde klinik ortamda görüntüleme çalışmaları başlatılacak. Yaklaşık 60 gönüllüden elde edilecek verilerle yapay zekâ sistemi eğitilip test edilecek ve elde edilen sonuçlar mamografi bulgularıyla karşılaştırılarak sistemin başarısı değerlendirilecek.
Projede yürütücü olarak Prof. Dr. Mehmet Engin yer alıyor. Araştırmacılar arasında EÜ Mühendislik Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Erkan Zeki Engin, EÜ Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Özge Aslan, Manisa Celal Bayar Üniversitesi öğretim üyeleri Doç. Dr. Yücel Koçyiğit, Arş. Gör. Burcu Acar Demirci ve Öğr. Gör. Osman Demirci yer alıyor. Projenin danışmanlığını EÜ Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ayşe Nur Oktay Alfatlı yaparken, Arş. Gör. Ceyda Boz bursiyer olarak projede görev alıyor. Ege Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Alcı proje ekibini tebrik etti.
Değerlendirme
Geliştirilen sistem, mamografinin tamamlayıcısı olarak radyasyonsuz, temas gerektirmeyen ve yapay zekâ destekli bir tarama aracı sunmayı hedefliyor. Klinik verilerin ve mamografi karşılaştırmalarının sonuçları, cihazın tarama hassasiyeti ve uygulama alanları hakkında belirleyici olacak; proje başarılı olursa özellikle yoğun dokuya sahip genç hasta takibinde ve düzenli görüntüleme gerektiren takip süreçlerinde fayda sağlayabilir.
EGE ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. MEHMET ENGİN YÜRÜTÜCÜLÜĞÜNDE HAYATA GEÇİRİLEN TÜSEB DESTEKLİ PROJE KAPSAMINDA, MEME KANSERİNE YÖNELİK YENİLİKÇİ BİR GÖRÜNTÜLEME SİSTEMİ GELİŞTİRİLDİ.
