Dünya teknoloji ihracatında rekabet hızlanırken, Türkiye'nin son yıllardaki yükselişi dikkat çekiyor. 2010 yılında yüksek teknoloji ihracatı 1,9 milyar dolar olan Türkiye, 2023 itibariyle bu rakamı 8,5 milyar dolara çıkararak 35’inci sıraya yükseldi. Bu gelişim, özellikle askeri teknolojiler ve elektronik sektöründe sağlanan ilerlemelerle desteklendi.
Dünya Teknoloji Rekabeti
Dünya genelinde teknoloji rekabetinin gün geçtikçe yoğunlaştığı görülüyor. 2. Dünya Savaşı sırasında ABD ve Almanya, Soğuk Savaş döneminde ise ABD ve Rusya arasında yaşanan teknolojik mücadeleler günümüzde farklı bir boyut kazandı. Bu sefer, en büyük rekabetin bir tarafında Çin, diğer tarafındaysa ABD gibi Batılı ülkeler mevcut. Yapay zeka ve elektrikli araç gibi alanlarda yaşanan gelişmeler, bu rekabetin ekonomik ve toplumsal etkilerini hızla toplumlara yansıtıyor.
Türkiye’nin Teknoloji İhracatındaki Gelişmeler
Türkiye'nin yüksek teknoloji ihracatı, son on yıl içinde kayda değer bir artış gösterdi. 1990 yılında 1,8 milyar dolarla 36’ncı sırada bulunan Türkiye, 2000 yılında bu sırayı 33'e, 2010 yılında ise 26'ya taşıyarak yıl içerisinde 10 katına kadar bir artış sağladı. 2022 itibarıyla Türkiye, 131 ülke arasında 27’nci sırada yer alıyor.
AR-GE ve İnovasyonun Önemi
Türkiye’deki AR-GE ve inovasyon faaliyetleri, yüksek teknoloji ihracatını artırma yolunda kritik bir rol oynuyor. Özellikle OECD ülkeleri arasında en yüksek araştırmacı istihdamı artışına sahip olan Türkiye, aynı zamanda patent başvurularında da önemli gelişmeler kaydediyor. Ancak, doktora mezunu sayısının düşük olması ve uluslararası patent rakamlarının yetersizliği, Türkiye'nin teknoloji alanındaki gelişiminde hala aşması gereken engeller olduğunu gösteriyor.
Sonuç ve Gelecek Perspektifi
Türkiye'nin teknoloji ihracatını sürdürülebilir kılmak için AR-GE ve inovasyon kapasitesini artırması gerekiyor. Entelektüel sermaye ve karşılıklı iş birliğinin güçlendirilmesi, Türkiye'nin teknoloji alanında dünya genelinde daha rekabetçi bir konuma gelmesinin temelini oluşturacak. Faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve derin teknoloji yatırımlarının artırılması gibi stratejiler, Türkiye'nin gelecekteki yüksek teknoloji ihracatını daha da ileri taşıyabilir.
