Diyarbakır İçkale Artuklu Sarayı kazısında 100 yıldır gömülü kalan sur parçası ortaya çıkarıldı
UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde yer alan Sur ilçesinin İçkale bölgesinde, Artuklu Sarayı kazıları sırasında uzun yıllardır toprak altında kalan bir bölüm gün yüzüne çıkarıldı. Kazılarda tespit edilen sur parçasının 1.35 metre yüksekliğinde ve 17 metre uzunluğunda olduğu, yapım tekniği ve taş düzenlemeleri nedeniyle Hurriler dönemine tarihlenebileceği değerlendiriliyor.
Kazı çalışmaları ve takvim
Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle, Dicle Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında yürütülen kazılar sekiz yıldır devam ediyor. Artuklu Sarayı Kazısı, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 12 aylık kazılar statüsünde yürütülüyor. Kazı başkanı Yıldız, saha çalışmalarının 2 Ocak 2025'te büro çalışmalarıyla başladığını, arazi çalışmalarının 23 Haziran 2025 tarihinde devam ettiğini ve sezonun 31 Aralık tarihinde tamamlanacağını belirterek yaklaşık 365 günlik bir çalışma yürütüldüğünü aktardı.
Bulunan sur ve yapı malzemesi
Alay Meydanı olarak adlandırılan kuzey bölümünde yoğunlaşan çalışmalarda, toplam 650 metrekarelik alanda arkeolojik kazı tamamlandı. Bu alanda açılan 26 adet 5x5 metrelik açmada ortaya çıkan buluntular arasında, Diyarbakır surlarının en eski bölümünü oluşturduğu değerlendirilen, yaklaşık 1.35 m yüksekliğinde ve 17 m uzunluğunda duvar yer alıyor. Kazı bulguları, duvar yapımında büyük ebatlı blok kesme taşların kullanıldığını, temel seviyesinde ise daha küçük kırma taş malzemenin yer aldığını gösteriyor.
Ayrıca kazılarda, Osmanlı döneminde surların önüne eklenen yapıların izleri de tespit edildi; şu anda bu mekanlara ait iki kemerin başlangıç seviyeleri açığa çıkarıldı.
Derinlik ve kayalık zemin
Kazı çalışmalarında, daha önceki sezonlardan itibaren ana kayaya ulaşacak derinliklere inildi. Bu yıl yapılan çalışmalarda -4.45 metre derinlikte bölgeyi kaplayan zemin kayalığa ulaştı. Kayalık zeminde taşların kesilme izleri, erken dönem inşaat tekniklerinin alandaki uygulamalarına ilişkin doğrudan veri sağlıyor.
Amida Höyük'ün tarihsel önemi ve Alay Meydanı'nın geleceği
Amida Höyük, yapılan tespitlere göre kesintisiz yerleşimin yaklaşık 10 bin yıl öncesine dayandığı, Diyarbakır merkez yerleşiminin başlangıç noktası olarak değerlendiriliyor. Höyük, Filistin'in Eriha kentinden sonra kesintisiz yerleşim bakımından dünyada ikinci sıra konumunda kabul ediliyor.
Alay Meydanı olarak adlandırılan açık alanın çevre düzenlemesi kazı çalışmalarının tamamlanmasının ardından planlanıyor. Prof. Dr. İrfan Yıldız, alayın tarihsel işlevine atıfla buranın yeniden Diyarbakır için açık hava toplantı, tören ve etkinliklerinin yapılacağı bir meydan haline getirileceğini belirtti.
DİYARBAKIR’IN MERKEZ SUR İLÇESİNDEKİ İÇ KALE ARTUKLU SARAYI KAZISINDA 100 YILDIR TOPRAK ALTINDA OLAN SURUN BİR KISMI ORTAYA ÇIKARTILDI. 1.35 METRE YÜKSEKLİKTE, 17 METRE UZUNLUĞUNDAKİ DUVARIN HURRİLER DÖNEMİNDE YAPILDIĞI TAHMİN EDİLİYOR.
