Dicle Elektrik'in dijital dönüşüm stratejisi
Dicle Elektrik, elektrik dağıtım sektörünün ilk AR-GE merkezi üzerinden teknolojiyi odağına alarak kaçak elektrikle mücadelede önemli sonuçlar elde etti. Şirket, uydu analizi, dron destekli saha taramaları, yapay zeka uygulamaları ve uzaktan sayaç yönetimi gibi dijital yöntemleri entegre ederek hizmet bölgesindeki kayıp-kaçak oranını düşürmeyi hedefliyor.
AR-GE merkezi ve yatırımlar
Dicle Elektrik, dağıtım şirketleri arasında kurulan ilk AR-GE merkezine sahip olarak EPDK tarafından onaylanan 84 projenin 29'unu aktif biçimde yürütüyor. Şirket, EPDK'nın 2023 Yerli Yazılım Çağrısında en fazla proje onayı alan dağıtım şirketi konumunda olup, yerli teknoloji üretimindeki liderliğini sürdürdüğünü vurguluyor.
Toplam yatırım tutarı şirket tarafından 60 milyar lira olarak belirtilirken, bu yatırımların yaklaşık %25'i akıllı şebeke projelerine ayrıldı. AR-GE merkezi aynı zamanda 25'in üzerinde akademik yayın ve tescilli buluş ile 15'ten fazla üniversite ve 50'nin üzerinde firma ile yürütülen çalışmalar sayesinde yerli mühendislik kapasitesine katkı sağlıyor.
Saha uygulamaları ve elde edilen sonuçlar
Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, şirketin SCADA, akıllı şebeke, dijital sayaçlar ve OT sistemlerini sahada yaygınlaştırdığını ve veri temelli karar alma süreçlerini yapay zeka destekli projelerle güçlendirdiklerini belirtiyor. Arvas, "İHA destekli hat kontrolleri, robotik bakım sistemleri ve yeraltı tarama teknolojileri gibi uygulamaları da enerji altyapımıza dahil ettik. Bugün sahip olduğumuz üst düzey teknolojik yetkinliklerimiz sayesinde kayıp kaçakla mücadelede yapay zeka, dron, uydu görüntüleri ve dijital takip sistemlerini entegre şekilde kullanabiliyoruz. Yani kayıp kaçakla uçtan uca teknolojik çözümlerle mücadele ediyoruz," diyor.
Şirketin açıklamasına göre hizmet bölgesindeki kayıp-kaçak oranı yüzde 76 seviyelerinden yüzde 37'ye geriledi. Ayrıca, akıllı ölçüm yatırımlarıyla OSOS kapsamında yaklaşık 1,3 milyon abone sisteme dahil edildi ve şehir merkezlerinde kayıp-kaçak oranı yüzde 15 seviyelerine kadar düşürüldü. Bu dönüşümün Türkiye ekonomisine sağladığı katkı ise şirketin verdiği rakama göre 521 milyar lirayi aşıyor.
Operasyonel verimliliği artırmak amacıyla hayata geçirilen yerli RPA projesiyle manuel süreçler otomatikleştirilirken, "Transform Projemiz" ile dağıtım trafoları yapay zeka destekli analiz platformu üzerinden sürekli izlenerek şebeke sağlığı gerçek zamanlı takip ediliyor.
Öne çıkan projeler ve çevresel etkiler
AR-GE merkezinde geliştirilen projeler yalnızca teknik verimliliği artırmıyor, aynı zamanda çevresel sürdürülebilirliğe de katkı sunuyor. Öne çıkan çalışmalardan bazıları şunlar:
Makaralı Aydınlatma Direği: Elektrik direklerindeki lambaların makaralı mekanizma ile yere indirilebilmesini sağlayarak sepetli araç kullanımını azaltmayı hedefliyor. Yaygın kullanımda her 100 kilometrede yaklaşık %30 oranında karbon ayak izi azalması öngörülüyor.
Datalink Projesi: GSM kapsamasının sınırlı olduğu kırsal bölgelerde sayaç okuma ve şebeke izleme sorununu ortadan kaldıran, tamamen yerli mühendislik ile geliştirilen radyo frekans teknolojisiyle çalışan bir uygulama. Sinyalin olmadığı alanlarda modemler ve veri toplayıcılar entegre şekilde çalışarak şebekenin ulaşmadığı 2-3 km mesafelerde dahi veri transferi yapılmasını sağlıyor.
Köstebek Projesi: Yeraltı kablolarında oluşan kayıpları ileri analiz yöntemleriyle tespit eden yerli teknoloji. Sistemde iletilen özel frekansın yansıması takip edilerek kaçak, hasar veya tahribat noktalarının mesafesi belirlenebiliyor; böylece müdahale süreleri kısalıyor ve enerji verimliliği artıyor.
Mobil Süper Şarj: EPDK AR-GE Çalıştayında ödül alan bu proje, geleneksel jeneratörlere göre daha sessiz, çevreci ve verimli bir alternatif sunuyor. Afet, kriz ve şebeke arızalarında binaların enerji ihtiyacını karşılayabilen cihaz aynı zamanda elektrikli araç şarjı desteği de sağlıyor; tek fazlı ve üç fazlı şarjı destekleyerek mobil güç istasyonları kurulmasına imkan tanıyor.
Bu çalışmaların bir arada uygulanmasıyla Dicle Elektrik, hem altyapı güvenliğini hem de çevresel etkileri dikkate alan bir dijital dönüşüm ile hizmet kalitesini yükseltmeyi sürdürüyor.
DİCLE ELEKTRİK, ELEKTRİK DAĞITIM SEKTÖRÜNÜN İLK AR-GE MERKEZİ ARACILIĞIYLA İNOVATİF PROJELER ÜRETMEYİ SÜRDÜRÜYOR. TEKNOLOJİYİ ODAĞINA ALAN ŞİRKET; UYDU ANALİZİ, DRON DESTEKLİ SAHA TARAMALARI, YAPAY ZEKA UYGULAMALARI VE UZAKTAN SAYAÇ YÖNETİMİ GİBİ YÖNTEMLERLE HİZMET BÖLGESİNDEKİ KAÇAK KULLANIM ORANINI YÜZDE 76 SEVİYELERİNDEN YÜZDE 37’YE İNDİREREK, TÜRKİYE EKONOMİSİNE 521 MİLYAR TL KATKI SAĞLADI.
