BEUN'lü akademisyenlerden DepremBİS: Türkiye genelinde fay ve zemin bilgisi ücretsiz erişimde
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi (BEUN) Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu tarafından geliştirilen, Türkiye genelindeki fay hatları ve zemin yapılarına ilişkin deprem verilerini görselleştiren internet tabanlı interaktif uygulama DepremBİS (deprembis.com.tr) hizmete sunuldu. Sosyal sorumluluk projesi kapsamında geçen yıl başlatılan platform, vatandaşların fay hatları ve zemin özelliklerini açık ve anlaşılır şekilde sorgulayabilmesini hedefliyor.
Amaç: Bilgi erişimindeki boşluğu kapatmak ve farkındalığı artırmak
Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu vurgulayarak, vatandaşların bulundukları yerle ilgili sağlıklı ve açık bilgiye ulaşmakta güçlük çektiğini belirtti. Kutoğlu, 'Vatandaşlarımız yaşadıkları yerlerdeki fayların varlığı, bu fayların üretebileceği depremlerin büyüklüğü, oturdukları bölgenin zemini ve muhtemel bir depremde ne tür hasarlarla karşılaşabilecekleri konusunda açık platformlara erişemiyor' ifadelerini kullandı. Bu eksikliği gidermek üzere tasarlanan DepremBİS'in temel hedefi deprem farkındalığını artırmak olarak açıklandı.
Platform özellikleri: Faylar ve zemin aynı sistemde görüntülenebiliyor
DepremBİS'te hem fay hatları hem de zemin özellikleri aynı harita üzerinden izlenebiliyor. Kullanıcılar, bulundukları veya incelemek istedikleri noktaya tıklayarak zemin sertliği ve dayanım seviyesine ulaşabiliyor; fay sorgulamasında ise ilgili fayın üretebileceği deprem büyüklüğü gösteriliyor. Kutoğlu, 'Platformda vatandaşlar, bölgelerindeki fayları, bu fayların hangi büyüklükte deprem üretebileceğini ve zeminlerin dayanım durumlarını görebiliyor' şeklinde özetledi.
Hasar tahminleri ve renkli harita ile görselleştirme
Sisteme eklenen yeni özellikle birlikte, bir fayın beklenen bir deprem üretmesi durumunda oluşabilecek hasarlar da hesaplanıyor. Kullanıcılar faya tıkladıklarında, beklenen depremin hangi bölgelerde ne düzeyde hasar oluşturabileceğini renklerle gösterilen harita üzerinden izleyebiliyor. Haritada mavi sarsıntının hafif hissedileceği ve hasar beklenmeyen alanları; sarı orta düzey hasar olasılığını; kırmızı ise şiddetli sarsıntı ve ağır hasar beklenen alanları işaret ediyor.
Kapsam: Şu ana kadar yaklaşık 50 fay hattı için hesaplama tamamlandı
DepremBİS'te bugüne kadar yaklaşık 50 fay hattı için hasar hesaplamaları tamamlandı ve bu faylar harita üzerinde turuncu renkle gösteriliyor. Kutoğlu, hesaplamaların devam ettiğini ve bilgileri tamamlanan fayların siyah renkten turuncuya döneceğini, ardından tıklanabilir hale geleceğini belirtti. Sistemde verilen örnekte, Marmara'nın güneyinde Gemlik'ten denize uzanan ve Bandırma yönünde devam ettiği değerlendirilen bir fay hattının yaklaşık 7 büyüklüğü civarında bir deprem üretebileceği ifade edildi; depremin nerede hissedileceği ve hangi bölgelerde ne düzeyde hasar oluşacağı sistem üzerinden izlenebiliyor.
Erişim ve kullanım
DepremBİS tamamen ücretsiz olarak hizmet veriyor. Platforma üye olan kullanıcılar, Türkiye genelindeki fay hatlarını, zemin özelliklerini ve muhtemel hasar seviyelerini çevrimiçi olarak sorgulayabiliyorlar. Uygulama, bilgiye erişimi kolaylaştırarak yerel düzeyde risk bilincinin ve hazırlığın artmasına katkı sağlamayı amaçlıyor.
DepremBİS ile sunulan harita tabanlı sorgulama, vatandaşların bulundukları alanın zemin ve fay potansiyelini görselleştirerek deprem riskine dair daha somut ve yerel bilgiler edinmelerine olanak tanıyor.
ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ (BEUN) MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ GEOMATİK MÜHENDİSLİĞİ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. ŞENOL HAKAN KUTOĞLU TARAFINDAN, TÜRKİYE GENELİNDEKİ FAY HATLARI VE ZEMİN YAPISINA İLİŞKİN DEPREM VERİLERİNİ GÖSTEREN İNTERNET TABANLI VE İNTERAKTİF DEPREMBİS UYGULAMASI GELİŞTİRİLDİ.
