Dikkat, öğrenmenin ve gelişmenin temelidir. Çocukların dikkat becerileri, dil gelişimi, okul başarısı ve sosyal ilişkileri için çok önemlidir. Ancak bazı çocuklar, dikkat eksikliği veya dikkat süresinin kısalığı gibi sorunlar yaşayabilir. Bu sorunlar, çocukların hem akademik hem de duygusal açıdan zorluklarla karşılaşmasına neden olabilir. Peki, çocuklarda dikkat eksikliği nasıl anlaşılır? Çocuğunuzun dikkatini geliştirmek için neler yapabilirsiniz? İşte çocuklarda dikkat eksikliği hakkında bilmeniz gerekenler…
ÇOCUKLARDA DİKKAT EKSİKLİĞİ NASIL ANLAŞILIR?
Dikkat eksikliği, çocukların odaklanma, planlama, organize etme, hatırlama, takip etme, tamamlama gibi becerilerde zorlanmasıdır. Dikkat eksikliği olan çocuklar, aşağıdaki belirtileri gösterebilir:
* Dikkatleri kolayca dağılır, bir işe başladıklarında bitiremezler, sık sık iş değiştirirler.
* Yapmaları gerekenleri unutur, talimatları dinlemez veya yanlış anlar, detaylara dikkat etmezler.
* Düzensiz, dağınık ve plansızdırlar, eşyalarını kaybeder, zamanı iyi kullanamazlar.
* Hareketli, sabırsız ve huzursuzdurlar, yerinde duramaz, sırasını bekleyemez, sözünü keser, kurallara uymazlar.
* Duygusal olarak dengesiz, sinirli, alıngan ve özgüveni düşüktürler, arkadaş edinmekte ve sürdürmekte zorlanırlar.
Dikkat eksikliği olan çocuklar, sadece dikkatlerini gerektiren durumlarda bu belirtileri gösterirler. İlgilendikleri veya eğlendikleri bir şey yaptıklarında, dikkatleri normaldir. Bu nedenle, dikkat eksikliği olan çocuklar, tembel, yaramaz veya isteksiz olarak etiketlenmemelidir. Dikkat eksikliği, bir davranış sorunu değil, bir beynin işleyiş sorunudur.
ÇOCUKLARDA DİKKAT SÜRESİ NE KADARDIR?
Dikkat süresi, bir kişinin bir işe veya aktiviteye odaklanabildiği süredir. Dikkat süresi, yaşa, ilgiye, motivasyona, ortama ve diğer faktörlere göre değişir. Genel olarak, çocuklarda dikkat süresi, yaşlarıyla doğru orantılıdır. Yani yaş büyüdükçe, dikkat süresi de uzar. Çocuklarda yaşa göre ortalama dikkat süreleri şöyle olabilir:
* 2 yaşında: 4-6 dakika
* 3 yaşında: 6-9 dakika
* 4 yaşında: 8-12 dakika
* 5 yaşında: 10-15 dakika
* 6 yaşında: 12-18 dakika
Bu süreler ortalama ve geneldir. Çocuğun o anki durumuna, aktiviteye ve etrafta olan bitene göre de bu süreler azalıp artabilir. Çocuğunuzda dikkat eksikliği tanısı varsa da bu süre daha farklı olabilir.
ÇOCUĞUNUZUN DİKKATİNİ GELİŞTİRMEK İÇİN NELER YAPABİLİRSİNİZ?
Çocuğunuzun dikkat becerilerini ve dikkat süresini geliştirmek için yapabileceğiniz birçok şey vardır. Bunlar arasında şunlar sayılabilir:
* Çocuğunuzla sakin, sabırlı ve anlayışlı bir şekilde iletişim kurun. Göz teması kurun, kısa ve net talimatlar verin, işini bitirdiğinde övün ve teşekkür edin.
* Çocuğunuzun ilgi alanlarını keşfedin ve ona uygun aktiviteler sunun. Çocuğunuzun sevdiği şeyler üzerine odaklanmasını sağlayın, zorlamayın veya baskı yapmayın.
* Çocuğunuzun düzenli ve dengeli beslenmesine, yeterli uyumasına, bol su içmesine ve fiziksel aktivite yapmasına özen gösterin. Bu faktörler, beynin sağlıklı çalışmasını destekler.
* Çocuğunuzun beyin egzersizleri yapmasını sağlayın. Beyin egzersizleri, dikkat, hafıza, mantık, görsel zeka gibi beynin farklı fonksiyonlarını geliştirir.
* Çocuğunuzun televizyon, bilgisayar, tablet, telefon gibi ekranlara fazla maruz kalmamasına dikkat edin. Ekranlar, çocukların dikkatlerini dağıtır, beynin pasif kalmasına neden olur ve uyku kalitesini bozar. Çocuğunuzun günde en fazla 1-2 saat ekran karşısında olmasına izin verin.
* Çocuğunuzun çalışma ortamını düzenleyin. Çocuğunuzun çalışacağı yerin sessiz, aydınlık, havadar, rahat ve düzenli olmasını sağlayın. Çalışma masasında gereksiz eşya, oyuncak, yiyecek, içecek olmamasına dikkat edin.
* Çocuğunuzun çalışma süresini ve aralarını planlayın. Çocuğunuzun yaşına uygun bir dikkat süresi belirleyin ve bu süreyi aşmayacak şekilde çalışmasını sağlayın. Çalışma süresi bittikten sonra, çocuğunuza 5-10 dakikalık aralar verin. Bu aralarda, çocuğunuzun hareket etmesine, oynamasına, dinlenmesine izin verin.
* Çocuğunuzun dikkatini dağıtan şeyleri tespit edin ve önlem alın. Çocuğunuzun dikkatini dağıtan şeyler, sesler, görüntüler, kokular, duygular, düşünceler olabilir. Bu şeyleri fark edin ve çocuğunuzun dikkatini toplamasına yardımcı olun. Örneğin, çocuğunuzun dikkatini dağıtan bir ses varsa, sesi kesin veya kulaklık takın. Çocuğunuzun dikkatini dağıtan bir duygu varsa, onunla konuşun ve rahatlamasını sağlayın.
