Çisem Gündüz: Kanser Riskinde Akdeniz Diyeti ile Vegan Beslenme Arasında Anlamlı Fark Yok
Beslenme ve Diyet Uzmanı Çisem Gündüz (Acıbadem Adana Hastanesi), yapılan araştırmaların vegan ve vejetaryen beslenmenin bazı kanser türleri riskini azalttığını gösterdiğini ancak kanser riskini düşürmede vegan model ile Akdeniz Diyeti arasında anlamlı fark olmadığını söyledi ve Akdeniz Diyeti’nin sağlık açısından daha sürdürülebilir olduğunu vurguladı.
Vegan ve vejetaryen sınıflandırması ve uygulamadaki farklılıklar
Gündüz, vegan ve vejetaryen bireylerin kendi içinde sınıflandırıldığını belirterek, veganların "hiçbir şekilde et, balık, tavuk ve süt ile süt ürünleri tüketmeyenler" olduğunu; vejetaryenlerin ise lakto-vejetaryen, ovo-vejetaryen, lakto-ovo vejetaryen ve pesketaryen gibi alt gruplara ayrıldığını açıkladı.
Gündüz, sağlıklı uygulanan bitkisel ağırlıklı beslenmenin kırmızı et ve işlenmiş gıdaların yerine sebze, meyve, tahıl ve bakliyat tüketilmesiyle bağışıklık ve hücre yenilenmesini desteklediğini, bunun da bazı kanser türlerine karşı koruyucu olabildiğini belirtti. Ancak bazı vejetaryenlerin "tamamen karbonhidrat ağırlıklı beslenen" bir yapıda olduğunu, bu grubun aynı avantajları elde edemeyebileceğini ifade etti.
Mikro besin uyumu ve uzman desteği gerekliliği
Vegan ya da vejetaryen diyete geçişin mutlaka uzman gözetiminde olması gerektiğini söyleyen Gündüz, demir, bakır, iyot, selenyum ve çinko gibi mikro besin öğeleri açısından eksiklik yaşanmaması gerektiğini vurguladı: "Vegan diyeti yapmaya karar verdiniz, bu yola çıktınız diyelim ancak önemli bir sorun var. Demir, bakır, iyot, selenyum ve çinko gibi mikro besin ögeleri yönünden eksik kalmamanız gerekiyor. Bunun için bir sağlık profesyoneline danışmanız ve bu yolculuğa diyetisyeniniz ile beraber ilerlemenizi öneriyoruz."
Akdeniz Diyeti neden daha sürdürülebilir sayılıyor?
Gündüz, vegan modelin et ve et ürünlerini hayatından çıkarması nedeniyle işlenmiş et ürünlerinin (salam, sucuk, pastırma gibi) tüketilmemesinin kolon kanseri riskini azaltmaya katkı sağladığını belirtti. Ancak Akdeniz Diyeti’nde de bu tür işlenmiş et ürünlerine yer verilmediğini söyleyerek, yapılan karşılaştırmalarda iki diyet arasında anlamlı fark görülmediğini aktardı. Bu yüzden Akdeniz Diyeti’nin sağlık ve sürdürülebilirlik bakımından tercih edilebilir olduğunu öne sürdü.
Uzman, sağlıklı bir beslenme yaklaşımının yalnızca diyet modelini seçmekle sınırlı kalmayıp; besin tercihlerinin kalitesi, porsiyon kontrolü ve fiziksel aktivite gibi bütünsel alışkanlıklarla desteklenmesi gerektiğine dikkat çekti.
BESLENME VE DİYET UZMANI ÇİSEM GÜNDÜZ, "KANSER RİSKİNİ DÜŞÜRMEDE VEGAN BESLENME MODELİ İLE ‘AKDENİZ DİYETİ' ARASINDA ANLAMLI BİR FARK YOK. ‘AKDENİZ DİYETİ' SAĞLIK AÇISINDAN ÇOK DAHA SÜRDÜRÜLEBİLİR DİYETTİR" DEDİ.
