BTÜ'den organik çözüm: Nilüfer Çayı'ndaki tekstil kaynaklı boyar madde kirliliği yüzde 100’e yakın giderildi
Araştırmanın kapsamı ve amaç
Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Ünlü liderliğindeki ekip, Nilüfer Çayı'nda yoğunlaşan tekstil kaynaklı boyar madde kirliliğini azaltmak amacıyla organik atıklardan geliştirdikleri bir malzemeyi test etti. Projenin hedefi, tekstil atık sularında yüksek oranlarda bulunan boyar maddelerin kaynakta tutulması ve suya karışmasının engellenmesiydi.
Malzeme tasarımı ve uygulama yöntemi
Araştırmada kullanılan malzeme, şeker pancarı küspesi ile deniz yosunlarından elde edilen bileşenler temel alınarak geliştirildi. Ekip önce boyar maddeyi hapse alacak yapıyı laboratuvar ortamında hazırlanan boyar madde çözeltilerinde test etti, ardından gerçek koşulları değerlendirmek için bir tekstil firmasının deşarj ünitesinden temin edilen atık suda denemeler yaptı.
Bulgu ve performans
Gerçek atık suda yapılan testlerde, geliştirilen malzemenin boyar madde gideriminde yüzde 100'e yakın oran sağladığı gözlemlendi. Malzeme, toz ve partikül formunda ya da filtre olarak kullanılabiliyor; arıtmanın kaynağa yerleştirilmesiyle kirliliğin suya karışmadan önlenmesi hedefleniyor.
Sürdürülebilirlik, kullanım ve maliyet
Doç. Dr. Ünlü, malzemenin yıkama ve kurutma işlemleri sonrasında aynı amaçla birkaç kez tekrar kullanılabildiğini ve bu temizliğin çevreye zararı olmayan kimyasallarla gerçekleştirildiğini belirtti. Araştırmacı, kullanılan ham maddelerin endüstriyel atıklar olması nedeniyle maliyetin düşük olduğunu, malzemenin çevreci, sürdürülebilir ve ekonomik bir çözüm sunduğunu vurguladı.
Çevresel bakış ve sonraki adımlar
Ünlü, suyun endüstride yeniden kullanımı ve atık suların sistem içinde değerlendirilmesinin amaçlandığını ifade etti. Araştırma ekibi, bundan sonraki aşamalarda atık tekstil sularındaki ağır metaller ve mikroplastikler gibi farklı kirleticilerin giderimine yönelik çalışmalar yapmaya devam edecek ve boyar maddelerle birlikte suyun içindeki diğer kirleticileri uzaklaştıracak fonksiyonel yapılar geliştirmeyi hedefliyor.
Nilüfer Çayı bağlamında ise araştırma, kaynaktaki suyun temiz olmasına karşın sanayi bölgelerine doğru kirliliğin arttığı tespitine dayanıyor; geliştirilen organik malzeme bu kirliliğin kaynağında önlenmesine katkı sağlayabilecek bir yaklaşım olarak öne çıkıyor.
Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Ünlü (fotoğrafta), Nilüfer Çayı'ndaki kirliliği azaltmak amacıyla şeker pancarı küspesi ve deniz yosunundan bileşiklerle geliştirdikleri malzemenin, tekstil kaynaklı boyar madde kirliliğini yüzde 100’e yakın giderdiğini kaydetti.
